Tổ chức trang trọng lễ húy nhật 50 năm ở hang Tám Cô

Ngày 20/10, ông Hoàng Hải Vân – Phó giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia (BQL VQG) Phong Nha – Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình thông tin, đã xây dựng kế hoạch và triển khai công tác chuẩn bị tổ chức chu đáo, trang trọng lễ tưởng niệm, húy nhật (lễ giỗ) cho các anh hùng liệt sĩ (AHLS) nhân Kỷ niệm 50 năm ngày hy sinh của 8 thanh niên xung phong (TNXP) trong hang Tám Cô (14/11/1972 – 14/11/2022) và các liệt sĩ ngã xuống trên đường 20 Quyết Thắng.

Trước đó, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành kế hoạch tổ chức lễ tưởng niệm các AHLS tại hang Tám thanh niên xung phong (còn gọi là hang Tám Cô) và Đường 20 Quyết Thắng, giao BQL VQG Phong Nha – Kẻ Bàng chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan để thực hiện.

Giữ cho khu di tích Đền tưởng niệm luôn sạch đẹp, trang nghiêm là công việc mỗi ngày của cán bộ, nhân viên Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng. Ảnh: Lê Hùng

Cụ thể, lễ tưởng niệm các AHLS sẽ được tổ chức từ 8h30 - 10h30 ngày 14/11/2022 (nhằm ngày 21/10 năm Nhâm Dần) bao gồm 2 chương trình chính là là hoạt động dâng hương, dâng hoa và tưởng niệm. Riêng phần tưởng niệm sẽ bao gồm các hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc như: chiếu clip phóng sự về hang Tám Cô và đường 20 Quyết Thắng; phát biểu tưởng niệm của UBND tỉnh Quảng Bình, Trung ương Hội Cựu TNXP, thế hệ trẻ Tỉnh đoàn Quảng Bình, nhân chứng, đồng đội các AHLS... Đặc biệt là hoạt động tặng quà, thăm hỏi thân nhân các AHLS.

Trước đó, từ 7h sáng 12/11/2022 (nhằm ngày 19/10 năm Nhâm Dần) đến 17h ngày 13/11/2022, một lễ cầu siêu cho anh linh các AHLS theo phong tục tập quán, tín ngưỡng truyền thống sẽ được tổ chức trang trọng do BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng chủ trì, phối hợp với tổ chức Phật giáo và các sở ngành, đơn vị liên quan thực hiện.

Ông Vân thông tin thêm: “Chuỗi hoạt động tri, ân tưởng niệm nói trên sẽ được tổ chức tại khu vực Đền tưởng niệm các AHLS đường 20 Quyết Thắng, thuộc Km16 trên đường 20, địa phận xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, thuộc lâm phần của VQG Phong Nha – Kẻ Bàng. BQL Vườn sẽ thực hiện việc đón tiếp chu đáo bà con nhân dân cũng như du khách đến thăm viếng, dâng hương tri ân công lao của các AHLS - những người con ưu tú của dân tộc Việt đã không tiếc máu xương, dũng cảm chiến đấu, hy sinh quên mình vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì độc lập, tự do của Tổ quốc”.

Theo ông Vân, tại buổi họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội và công tác xây dựng Đảng của tháng 10/2022, do UBND tỉnh Quảng Bình phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức vào ngày mai, 21/10, sự kiện lễ tưởng niệm này sẽ được cung cấp chi tiết, rộng rãi.

Giữ cho khu di tích Đền tưởng niệm luôn sạch đẹp, trang nghiêm là công việc mỗi ngày của cán bộ, nhân viên Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng. Ảnh: Lê Hùng

Cách đây tròn 50 năm, trong hang đá mang tâm danh “hang Tám Cô” nằm sâu giữa lòng rừng núi thâm u của Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha – Kẻ Bàng, 8 chiến sĩ thuộc Đội TNXP 25, Đại đội 217, Ban Xây dựng 67, Đoàn 559 đã hy sinh đầy bi tráng...

Tháng 11/1972, máy bay B52 Mỹ - ngụy dùng máy bay tăng cường ném bom rải thảm, quần thảo trên tuyến đường này hòng ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc hậu phương cách mạng vào tiền tuyến miền Nam. Con đường huyết mạch này trở thành “tọa độ lửa”.

Ngày 14/11 năm ấy, Đội TNXP 25 đang mở đường thì nghe còi báo động máy bay ném bom nên lao vội vào hang Tám Cô trú ẩn. Một loạt B52 dày đặc ào ào ném xuống kèm theo tiếng sập rung chuyển núi rừng. Tảng đá nặng hàng ngàn tấn ập xuống, bịt kín cửa hang, để lại phía trong là 8 chiến sĩ anh hùng. Mọi phương án cứu hộ của quân dân ta từ bên ngoài đều không khả thi…

Đến ngày thứ 9 (23/11), phía bên ngoài hang chỉ còn nghe thấy tiếng gọi yếu ớt: “Mẹ ơi” thổn thức cuối cùng của 1 nữ TNXP, rồi im bặt. Họ không thể thoát ra ngoài và tất cả đã nằm lại vĩnh viễn trong hang đá lạnh lẽo… Hang Tám Cô từ đó trở thành nấm mồ chung của 8 chiến sĩ thông đường. Họ ngã xuống ở lứa tuổi đôi mươi - đẹp nhất đời.

Du khách dâng hương tri ân trong Đền tưởng niệm các AHLS. Ảnh: Lê Hùng

Năm 1996, tức là mãi đến 24 năm sau các AHLS nằm lại trong hang, tỉnh Quảng Bình đã quyết định phá tảng đá lấp cửa hang, đưa các hài cốt các TNXP ra ngoài trở về với đất mẹ. Những người chứng kiến cuộc “giải thoát” cho các hài cốt kể lại, khi phá được cửa hang, cả 8 bộ hài cốt nằm cuộn chồng lên nhau như không thể tách rời.

Họ đã sống và chiến đấu vì độc lập dân tộc cùng đồng chí, đồng đội. Khi ngã xuống, họ cũng ở bên nhau, ôm chặt đồng đội. Đã nửa thế kỷ trôi qua, câu chuyện 8 TNXP đã anh dũng hy sinh trong hang Tám Cô vẫn mãi được nhắc nhớ như bản tráng ca bất diệt với thời gian...

Hang Tám Cô, ngoài câu chuyện là bản tráng ca oai hùng, một di tích lịch sử tưởng niệm đặc biệt còn mang một ý niệm khác về chốn linh thiêng, mong cầu thuận lợi, may mắn cho du khách bốn phương.

Theo thống kê của Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng, “địa chỉ đỏ” này hàng năm đón khoảng 50 ngàn lượt khách thập phương đến thăm viếng (trừ những năm bị ảnh hưởng với dịch COVID-19. Tính riêng từ đầu năm đến hết tháng 9/2022, hang Tám Cô và Đền tưởng niệm các AHLS đã đón gần 25 ngàn lượt khách.