Trong số 29 Bảo vật Quốc gia mới được công nhận, cặp rồng đá thành bậc Đền Thượng (Cổ Loa) niên đại năm 1732 thời Lê Trung Hưng được đánh giá là hiện vật độc đáo, có kích thước, cấu trúc và hoa văn trang trí không lặp lại ở bất kỳ di tích nào có cùng chức năng và niên đại ở Việt Nam.
Hiện cặp rồng đá đang được lưu giữ nguyên vẹn tại Khu Di tích Quốc gia Đặc biệt Cổ Loa (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội).
Bộ thành bậc bằng đá được đặt trước Nghi môn ngoại, Đền Cổ Loa hay còn được gọi là Đền Thượng, Đền thờ Vua An Dương Vương, tọa lạc trên một khu đất cao, thuộc góc Tây Nam thành Nội.
Ông Hoàng Công Huy, Phó Trưởng ban Phụ trách Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa cho hay đây là bộ thành bậc duy nhất trên cả nước gắn với di tích nổi tiếng thờ Vua An Dương Vương - vị vua lập nên nhà nước Âu Lạc, thế kỷ 3 Trước Công nguyên.
Hình thức độc đáo của cặp rồng đá thành bậc Đền Thượng (Cổ Loa) thể hiện ở việc chạm khắc hoa văn rất đặc biệt, mang những nét điển hình của nghệ thuật điêu khắc thời Lê Trung Hưng đầu thế kỷ 18.
Điện Kính Thiên được coi là hồn cốt của Hoàng thành Thăng Long xưa. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, những gì còn sót lại đến ngày nay của Điện Kính Thiên chỉ là thềm đá và nền điện cũ.
Khác với đôi rồng thành bậc phía sau của Điện Kính Thiên hay thành bậc rồng ở Lam Kinh mang dáng dấp đặc trưng của thành bậc cung điện, biểu trưng cho vương quyền, thì cặp rồng đá thành bậc Đền Thượng (Cổ Loa) lại có nét độc đáo riêng, tạo nên sự đặc biệt, đó là, do Đền Thượng là Quốc từ, nên có sự kết hợp giữa biểu tượng vương quyền (rồng 5 móng) và rồng 4 móng.
Theo thông tin từ Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa, đôi rồng được chạm từ đá nguyên khối. Hai bên thành bậc có cấu trúc và hoa văn trang trí tương đối giống nhau. Đề tài chủ đạo là hình rồng được chạm ở tư thế vận động từ trên xuống dưới theo chiều dọc của thành bậc. Đầu rồng ngẩng cao, trán dô, má hóp, mũi sư tử, mắt tròn, tai thú, đôi sừng có nhánh dài, chạm tới cả khúc thân thứ nhất, miệng rộng ngậm ngọc, lưỡi ngắn, nanh nhọn, viền xung quanh hàm dưới trang trí họa tiết dải mây xoắn nhỏ, râu mép uốn lượn trải dài từ mắt tới thân, lượn sóng bay về phía sau gáy.
Đáng chú ý, rồng được điêu khắc ở tư thế tay vuốt râu. Theo nhà sử học Lê Văn Lan, đây là biểu hiện đặc trưng cho phong cách nghệ thuật điêu khắc thời Lê, hình tượng rồng có nét ung dung, tự tại, nghênh ngang, đắc ý.
Với lối tạo tác kết hợp giữa tượng tròn và phù điêu, biểu tượng rồng cùng văn mây, đã tạo nên sự sống động, uyển chuyển, nhưng cũng đầy mạnh mẽ trên không gian dày đặc mây bay.
Các hình tượng của "bát bửu" thể hiện trên bệ rồng phía Tây, có sự kết hợp giữa Đạo giáo và Phật giáo, đã tạo nên những hòa điệu tâm linh và triết lý tôn giáo, phản ánh tư tưởng nghệ thuật mang tính thời đại, gắn liền với mong ước về một cuộc sống viên mãn, hạnh phúc, gửi gắm ước vọng của người xưa tới thần linh. Chính từ những hoa văn trang trí này đã tạo nên sự khác biệt của thành bậc Đền Thượng.
Ngoài ra, cặp rồng đá Đền Thượng còn có sự kết hợp với ba cây hương đá phía trước còn được gọi là "Thiên thạch trụ" - ba trụ chuyển nguồn sinh học của tầng trời xuống dưới đất.
Xét theo quan niệm tâm linh và triết học, cây hương đá ngoài trời chính là sự kết nối giữa âm-dương, trời-đất, là cột thông thiên giữa trời và đất, mang ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa, cầu cho những điều tốt đẹp đến với đời sống con người.
Do vậy, cặp rồng đá Đền Thượng là hình tượng biểu trưng cho năng lượng của trời đất, là hình ảnh thể hiện sự biểu trưng cho nhà vua và quyền lực của nhà vua, là vật thiêng mang lại sinh khí cho chốn linh thiêng như ngôi đền thờ Đức vua./.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Năm 2025 là một dấu mốc có ý nghĩa hết sức đặc biệt đối với đất nước và dân tộc ta, kỷ niệm 80 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đánh dấu quá trình xây dựng, bảo vệ và phát triển của đất nước, 80 phát triển rực rỡ là minh chứng cho sức mạnh đoàn kết, ý chí tự cường và khát vọng vươn lên, của cả dân tộc. Đây cũng là dịp để các thế hệ hôm nay suy ngẫm, kế thừa và tiếp tục phát huy tinh thần bản lĩnh, sáng tạo đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, quyết tâm thực hiện mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập Nước, và trở thành nước đang phát triển công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
(PLM) - Trong sắc thu rực rỡ của tháng Chín lịch sử, gần 26 triệu học sinh trên cả nước lại hân hoan bước vào năm học mới. Tiếng trống trường hôm nay không chỉ mở đầu cho một chặng đường tri thức, mà còn ngân vang trong thời khắc thiêng liêng: 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và 80 năm ngành Giáo dục đồng hành cùng sự nghiệp phát triển đất nước.
(PLM) - Sáng 5/9, cùng với các trường học trên cả nước, thầy và trò trường Tiểu học Nguyễn Du (phường Hà Đông, TP.Hà Nội) đã thực hiện nghi thức chào cờ, hát Quốc ca và lắng nghe bài phát biểu quan trọng, những lời căn dặn của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành giáo dục, cùng được theo dõi Tổng Bí thư đánh trống khai giảng năm học 2025 - 2026. Một năm học với nhiều đổi mới, mang theo những kỳ vọng và có ý nghĩa đặc biệt, kỷ niệm 80 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên.
(PLM) - Hòa chung niềm vui khai giảng năm học mới 2025 – 2026 của hàng triệu học sinh cả nước, sáng 5-9, nơi đảo xa, tiếng trống trường đã ngân vang trên các đảo Trường Sa, Song Tử Tây, Sinh Tồn và Đá Tây.
(PLM) - Chiều ngày 3/9, Đoàn tàu Thống nhất SE67 đã khởi hành từ ga Hà Nội, đưa 659 cán bộ, chiến sĩ thuộc Quân đoàn 34, Quân chủng Hải quân, Quân khu 5 trong các khối Tác chiến điện tử, Dân quân tự vệ, Tác chiến không gian mạng, Khối đi - khối đứng Quân chủng Hải quân… trở về đơn vị sau khi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
(PLM) Sáng 2/9, trong không khí thiêng liêng của mùa thu lịch sử, Quảng trường Ba Đình rực rỡ cờ hoa chứng kiến bản tráng ca hùng vĩ. Lễ diễu binh, diễu hành cấp Nhà nước chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam diễn ra trọng thể, quy mô, để lại nhiều cảm xúc tự hào trong lòng đồng bào cả nước.
(PLM) - Hình ảnh lá cờ Tổ quốc hôm nay không chỉ rợp bóng trên bầu trời Hà Nội, mà còn phủ lên cả trái tim triệu triệu người dân Việt Nam. Đó là dải lụa nối liền quá khứ và hiện tại – từ khói lửa đấu tranh giành độc lập dân tộc đến hòa bình rực rỡ. Từ mùa thu lịch sử năm ấy, đến một Việt Nam hùng cường, hiên ngang giữa năm châu bốn bể. Và những cánh chim sắt uy dũng ngày hôm nay không chỉ mang trên mình trọng trách cao cả trong ngày Đại lễ của dân tộc, mà còn chở theo khát vọng tự do, hòa bình và sức mạnh vươn mình của đất nước ta trong kỷ nguyên mới.
Thủy Tiên - Anh Trần - Mỵ Châu - Thanh Mai - Ngọc Nga
(PLM) - Có những buổi chiều lặng lẽ trôi qua như bao ngày thường, nhưng cũng có một buổi chiều trở thành mốc son chói lọi, làm thay đổi vận mệnh của cả dân tộc. Chiều thu mùng 2/9/1945 – tại Quảng trường Ba Đình, hàng vạn trái tim cùng hòa chung nhịp đập khi Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Khoảnh khắc thiêng liêng ấy không chỉ mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội – mà còn khắc sâu vào tâm khảm những người may mắn được chứng kiến những giây phút đó.
(PLM) - Biên đội trực thăng Mi-171, Mi-17, Mi-8, mang cờ Tổ quốc, cờ Đảng tung bay trên Quảng trường Ba Đình lịch sử trước sự dõi theo của hàng triệu trái tim Việt Nam đã mở màn cho ngày Đại lễ của dân tộc – là sức mạnh, niềm tự hào của Đảng và dân tộc, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng xây dựng đất nước cất cánh, vươn cao trong kỷ nguyên mới.
(PLM) - Cùng thời khắc lịch sử ở quảng trường Ba Đình thiêng liêng, tiếng nhạc quân hành vang dội hòa nhịp bước uy nghi của những khối quân diễu qua lễ đài, thì ngoài khơi xa, trên nền sóng nước xanh thẳm, những con tàu hộ vệ, thủy phi cơ, trực thăng và tàu ngầm hiện đại cùng nhiều phương tiện cũng đồng loạt diễu binh trên mặt biển rộng lớn. Đây là lực lượng nòng cốt, là lá chắn thép vững chắc nơi đầu sóng, bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
