Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016, được sửa đổi bổ sung một số điều vào năm 2020.
Qua gần 10 năm thi hành Luật năm 2015, công tác xây dựng, ban hành VBQPPL đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong việc hình thành hệ thống pháp luật tương đối đồng bộ, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận, cơ bản điều chỉnh tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, tạo nền tảng pháp lý, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.
Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả nêu trên, thực tiễn thi hành Luật năm 2015 cho thấy còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng, ban hành VBQPPL như:
Một số chủ trương, định hướng lớn của Đảng chưa được thể chế kịp thời, đầy đủ hoặc đã thể chế nhưng tính khả thi không cao.
Chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tính ổn định và khả năng dự báo của một số luật còn chưa cao nên thường xuyên phải sửa đổi.
Một số quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo, có quy định chưa rõ ràng, rườm rà, cản trợ việc thực thi, gây thất thoát, lãng phí các nguồn lực.
Chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, chưa tạo được môi trường để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thu hút nguồn lực đầu tư của xã hội.
Việc ban hành chính sách, quy định pháp luật điều chỉnh những vấn đề mới còn chậm, chưa tạo khung khổ pháp lý thúc đẩy được động lực tăng trưởng, chưa thích ứng và theo kịp những thay đổi nhanh chóng dưới sự tác động mạnh mẽ của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Việc phân cấp, phân quyền chưa triệt để, chưa rõ trách nhiệm, vẫn tập trung nhiều ở Trung ương, việc cắt giảm thủ tục hành chính còn hạn chế.
Tổ chức thi hành pháp luật vẫn là khâu yếu, chưa có cơ chế hữu hiệu để nhận diện, phản ứng chính sách kịp thời..., chưa có sự gắn kết giữa xây dựng và tổ chức thi hành VBQPPL.
Theo đánh giá của các chuyên gia pháp luật và các cơ quan chức năng, các tồn tại, hạn chế nêu trên có nguyên nhân từ các quy định của Luật năm 2015 và từ tổ chức thi hành Luật.
Thứ nhất, quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL còn nhiều thủ tục, mất nhiều thời gian, chưa linh hoạt, chưa đáp ứng yêu cầu xử lý trường hợp cấp bách, đột xuất. Quy trình chính sách lồng ghép trong quy trình đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; chính sách chưa được coi trọng đúng mức, còn chung chung, thiếu cụ thể; đánh giá tác động còn chưa thực chất. Còn có nhiều hình thức với nhiều chủ thể có thẩm quyền ban hành VBQPPL.
Thứ hai, quy định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quy trình xây dựng và tổ chức thi hành VBQPPL còn chưa đầy đủ, rõ ràng, nhất là về xem xét, xử lý trách nhiệm đối với những vi phạm về ban hành VBQPPL của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng, tổ chức thi hành VBQPPL vẫn còn chưa nghiêm; người đứng đầu một số cơ quan chủ trì soạn thảo chưa quan tâm đầy đủ tới công tác xây dựng VBQPPL.
Thứ ba, chưa đủ cơ chế linh hoạt để Chính phủ chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội; phản ứng chính sách hoặc xử lý những vấn đề phát sinh trong thực tiễn (như tình hình dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu …).
Thứ tư, các quy định về tổ chức thi hành VBQPPL còn chưa đầy đủ, cụ thể; tản mát, thiếu đồng bộ; điều kiện bảo đảm cho tổ chức thi hành VBQPPL còn hạn chế.
Thứ năm, đội ngũ công chức làm công tác xây dựng pháp luật chưa được quan tâm đúng mức; kinh phí, định mức phân bổ cho công tác xây dựng pháp luật còn thấp, không đủ thực hiện các bước trong quy trình xây dựng VBQPPL như xây dựng và đánh giá tác động của chính sách, lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, người làm thực tiễn; ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong xây dựng và thi hành VBQPPL còn hạn chế.
Thứ sáu, một số chủ trương, đường lối của Đảng chưa được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ.
Để đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của đất nước trong Kỷ nguyên mới, Chính phủ đang trình Quốc hội cho phép sửa đổi Luật Ban hành VBQPPL.
Chuyên mục “Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật” của Báo Pháp luật Việt Nam sẽ cập nhật thông tin về quá trình thảo luận Dự án Luật rất quan trọng này.
Quang Minh
(PLM) - Là một trong những khách hàng đầu tiên của Công ty Cổ phần Bất động sản Việt Nam (Công ty Vinaland), tưởng chừng sẽ được hưởng nhiều ưu đãi hơn những khách hàng sau, thế nhưng ông Nguyễn Văn Hiếu, trú tại phường Hiệp Bình, TP Hồ Chí Minh lại trở thành nạn nhân “bất đắc dĩ” trong “ván cờ” tranh chấp nội bộ của Công ty Vinaland.
Tuấn Anh
(PLM) - Gây dựng thương hiệu trong hơn 20 năm qua bởi sự tìm tòi, sáng tạo trong cách làm hương nhang, thế nhưng gia đình ông Phạm Xuân Định và bà Bùi Thị Lan, địa chỉ tại tỉnh Ninh Bình lại đang phải đối diện với nguy cơ mất tên thương hiệu hương "Định Lan" chỉ vì sự chủ quan của mình.
Tuấn Anh - Mỵ Châu
(PLM) - Theo nhận định của các chuyên gia khí tượng, vùng áp thấp mới (ký hiệu Invest 90W) vừa hình thành ở ngoài khơi phía Đông Philippines có khả năng rất cao mạnh lên thành bão, thậm chí đạt cấp cuồng phong, và có thể tiến vào khu vực phía Bắc Biển Đông khoảng ngày 23/9. Nếu kịch bản này xảy ra, đây sẽ là cơn bão mạnh tiếp nối ngay sau đợt Áp thấp nhiệt đới vừa ảnh hưởng đến khu vực miền Trung và Nam Bộ nước ta.
(PLM) - Mới đây, trong bảng tổng hợp ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ Công an đã đề xuất nghiên cứu bổ sung quy định miễn thuế TNCN đối với tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền công được trả từ nguồn ngân sách nhà nước.
(PLM) - Apple vừa phát hành bản cập nhật chính thức iOS 26, được đánh giá là một trong những nâng cấp toàn diện nhất từ trước tới nay cho dòng iPhone.
(PLM) - Ngày 16/9, Công an TP.HCM cho biết đã bắt khẩn cấp hai TikToker là Lương Công Thuận (27 tuổi) và Lê Văn Nhâm (33 tuổi, cùng ngụ TP.HCM) để điều tra về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.
(PLM) - Hôm nay 17-9, Giá vàng miếng và vàng nhẫn trong nước đồng loạt tăng vọt. Tương tự, trên thị trường vàng thế giới, giá vàng cũng ghi nhận mức tăng chóng mặt đến 10,2% nếu tính trong vòng 30 ngày qua.
(PLM) - Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), đã trở thành điểm nhấn quan trọng trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 80 năm lịch sử đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự kiện mang đến cho công chúng cơ hội trải nghiệm một bức tranh toàn diện về những thành tựu nổi bật trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, xã hội đến văn hóa, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, phản ánh sinh động quá trình phát triển đất nước trong 8 thập kỷ qua.
Vụ việc một ngôi nhà 2 tầng xây "nhầm" trên thửa đất đã có sổ đỏ tại Hải Phòng đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý đáng chú ý. Vụ việc không chỉ dừng lại ở tranh chấp dân sự mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất.
(PLM) - Sáng 16/9, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai bốn nghị quyết mới của Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh: Nghị quyết 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân trong tình hình mới là một nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và mang tính hành động cao, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp chăm sóc sức khỏe toàn dân.