Tọa độ lửa
Tháng 7, trời Can Lộc trong xanh. Mới hơn 7 giờ sáng, những tia nắng đã chiếu vàng óng cả rừng thông, đường về Ngã ba Đồng Lộc nhộn nhịp những đoàn xe. Tại khu mộ của 10 nữ thanh niên xung phong (TNXP), hàng trăm người gồm cựu chiến binh và du khách nhiều thế hệ đứng lặng yên nghe hướng dẫn viên kể về sự hy sinh của các chị.
Đó là ngày 24/7/1968, Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55 được lệnh san lấp hố bom sau khi máy bay Mỹ liên tục ném bom phá nát tuyến đường vận tải để nhanh chóng thông đường cho xe qua. Cả tiểu đội làm việc không ngơi tay và đã 3 lần bị vùi lấp nhưng đều rũ đất đá đứng dậy tiếp tục làm việc. 16h30 phút, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc. Một quả bom rơi xuống ngay sát miệng hầm - nơi 10 cô gái của Tiểu đội 4 đang tránh bom. Tất cả các chị đã hy sinh khi đang ở độ tuổi mười tám, đôi mươi và vẫn chưa có ai lập gia đình. Máu đào của các chị đã góp phần tô thắm lá cờ Tổ quốc và truyền thống yêu nước của dân tộc ta, mãi mãi là tấm gương cho các thế hệ hôm nay và mai sau noi theo.
Hướng dẫn viên có giọng kể trầm ấm đồng thời cũng là Phó Ban quản lý khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc - anh Đào Anh Tuân cho biết: Dù là cán bộ quản lý nhưng những ngày nghỉ, ngày lễ đông khách viếng thăm, anh vẫn tăng cường thuyết minh cho các đoàn. Không thể nhớ anh đã bao nhiêu lần kể về sự kiện lịch sử ấy nhưng mỗi lần nhắc đến, anh Tuân đều rưng rưng, nghẹn ngào.
Khu vực Ngã ba Đồng Lộc xưa nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên đồi núi trọc, giữa là con đường độc đạo, mặt đường giống như một lòng máng, bom địch thả xuống bên nào đất đá cũng lăn xuống đường làm cản trở giao thông. Tất cả mọi con đường từ Bắc vào Nam đều phải đi qua ngã ba Đồng Lộc. Đây được xem như “yết hầu” giao thông, các đoàn xe vượt qua được sẽ phân tán toả ra nhiều tuyến đường khác nhau đi vào Nam.
Chính vì sự hiểm yếu và quan trọng đó mà con đường độc đạo này đã trở thành vị trí chiến lược, nơi đấu trí, đấu lực giữa ta và địch. Với dã tâm muốn biến Ngã ba Đồng Lộc thành “tọa độ chết”, hòng cắt đứt sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam, từ tháng 4 đến tháng 10 năm 1968, đế quốc Mỹ đã đánh phá Ngã ba Đồng Lộc 1.863 lần, với gần 50.000 quả bom các loại; ước tính, mỗi mét vuông đất ở đây phải gánh chịu ít nhất 3 quả bom tấn.
Trong khói lửa đạn bom ác liệt, sự sống và cái chết cận kề nhưng đã có trên 16.000 người thuộc các lực lượng ngày đêm vẫn kiên cường bám trụ, mưu trí, chiến đấu dũng cảm trên “đất lửa” Đồng Lộc, với quyết tâm sắt đá: “Tim có thể ngừng đập nhưng đường phải thông”,“Sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, “đường chưa thông không tiếc xương, tiếc máu”, địch phá một ta làm mười”…
Trên chiến trường khốc liệt này đã có hàng trăm người con ưu tú của dân tộc mãi mãi nằm lại trong lòng đất mẹ, linh hồn của họ đã hóa thân vào hồn thiêng sông núi.
Tháng 7 tri ân
Tháng 7 hàng năm, trong hành trình hướng về các “địa chỉ đỏ”, Khu di tích lịch sử TNXP Ngã ba Đồng Lộc luôn là điểm đến linh thiêng. Đặc biệt, năm nay, tỉnh Hà Tĩnh trang trọng tổ chức Kỷ niệm 55 năm Chiến thắng Đồng Lộc, tưởng niệm 55 năm Ngày hy sinh của 10 nữ Anh hùng liệt sĩ TNXP Ngã ba Đồng Lộc.
Trong dòng người về viếng thăm Ngã ba Đồng Lộc năm nào cũng có những đoàn cựu TNXP từng vào sinh, ra tử ở các chiến trường. Kỷ niệm 73 năm Ngày Truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam năm nay, họ lại về với Ngã ba Đồng Lộc để cùng nhau ôn lại ký ức về một thời “hoa lửa”. Cựu TNXP Nguyễn Văn Hùng quê ở TP Hải Phòng vừa vào dâng hương ở Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc xúc động cho biết: “Chúng tôi may mắn hơn nhiều đồng đội vì được trở về nguyên vẹn sau chiến tranh. Bởi vậy, dù bận rộn đến mấy, cứ đến dịp tháng 7 hàng năm là tôi và đồng đội lại hẹn nhau về thăm lại các chiến trường xưa để ôn lại ký ức một thời hoa lửa và tưởng nhớ đến những đồng đội đã hy sinh”.
Vượt hàng trăm km từ thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái đến với Ngã ba Đồng Lộc lần đầu tiên, ông Nguyễn Xuân Khang (75 tuổi) chia sẻ: “Tôi từng biết về Ngã ba Đồng Lộc qua những bộ phim, câu chuyện chiến đấu anh dũng của các lực lượng, nhất là 10 nữ anh hùng TNXP tại đây. Những câu chuyện ấy đã thôi thúc tôi đến với mảnh đất này. Hôm nay, tâm nguyện được tự tay dâng lên mộ 10 cô gái và các liệt sỹ TNXP nén hương thơm, bông hoa trắng đã trở thành hiện thực. Khi đặt chân đến mảnh đất lịch sử này, cảm xúc của tôi thật khó tả, càng thấm thía sự hy sinh cao cả của lực lượng TNXP, vì nước quên thân”.
Chiến tranh đã lùi xa, Ngã ba Đồng Lộc từng là nơi “bom cày, đạn xới” trong chiến tranh, nay đã trở thành Khu di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt, là bảo tàng lớn của lực lượng TNXP và một “địa chỉ đỏ” trong giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ.
Tháng 7, Ngã ba Đồng Lộc cũng trở nên đặc biệt hơn bởi học sinh, sinh viên khắp nơi trên mọi miền Tổ quốc tề tựu về đây để tri ân, tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ. Câu chuyện về sự hy sinh anh dũng của 10 nữ anh hùng tại chiến trường Đồng Lộc đã “tiếp lửa” cho thế hệ trẻ trên con đường học tập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đứng trước tấm bia đá khắc bức thư gửi mẹ của nữ liệt sĩ Võ Thị Tần từ chiến trường Đồng Lộc, em Phạm Quang Minh (học sinh lớp 4A, Trường Tiểu học Mai Động, quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết: “Đây là lần đầu tiên con đến thăm Ngã ba Đồng Lộc. Đến đây, con cảm thấy tự hào hơn khi được sinh ra trên quê hương Việt Nam, quê hương của những người anh hùng. Con may mắn đến đây để hiểu hơn và biết ơn thế hệ đi trước đã hy sinh máu xương, tuổi thanh xuân cho dân tộc”.
Chị Nguyễn Thị Bích Ngọc, mẹ của cháu Phạm Quang Minh cũng không nén được sự xúc động, chia sẻ: “Đây là lần thứ 2 tôi đến với mảnh đất này. Lần trước, tôi đi cùng cơ quan, lần này nghỉ hè đưa cả gia đình vào thắp hương tri ân các anh hùng, liệt sĩ. Mỗi một lần trở lại đây, tôi vẫn có những cảm xúc khác nhau. Tôi còn may mắn gặp những cựu binh, được nghe thêm thật nhiều câu chuyện chiến đấu năm xưa để hiểu hơn về sự hy sinh của thế hệ cha anh đối với hòa bình hôm nay”.
Để phục vụ tốt nhất cho các tầng lớp nhân dân và du khách thập phương về với Ngã ba Đồng Lộc, từ đầu tháng 7/2023, Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc đã huy động 100% nhân viên làm việc liên tục, không có ngày nghỉ. Ông Trần Đình Ước - Trưởng Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc cho biết: Để chuẩn bị sự kiện lớn từ nay đến ngày 24/7, tại Ngã ba Đồng Lộc sẽ tổ chức chương trình như Tuần Văn hóa “Linh thiêng Đồng Lộc”, Triển lãm “Hà Tĩnh - Điểm hẹn” quảng bá, giới thiệu các địa điểm, sản phẩm văn hóa, du lịch tỉnh Hà Tĩnh, tổ chức các hoạt động thể thao, văn hóa, lễ thắp nến tri ân cấp tỉnh tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc... Ghi nhận từ đầu tháng 7 đến nay, mỗi ngày Khu di tích đón hơn 100 đoàn khách đến thăm, viếng và tri ân các liệt sĩ.
Đối với Báo PLVN, hành trình tri ân tháng 7 về các “địa chỉ đỏ” thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” là hoạt động thường niên suốt 16 năm qua. Nhân dịp kỉ niệm 35 năm Báo PLVN ra số báo đầu tiên (10/7/1985 - 10/7/2020), Ban Biên tập Báo PLVN đã trồng tặng Khu di tích một cây bồ đề đỏ trong khuôn viên di tích.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Sáng ngày 10/9/2025, tại trụ sở Bộ Tư pháp đã diễn ra Lễ bàn giao công tác Lãnh đạo Bộ theo Quyết định số 2761 ngày 05/9/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, giữa Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú và Thứ trưởng Phan Chí Hiếu.
(PLM) - Sáng 10/9, UBND xã Phúc Khánh đã tổ chức lễ tưởng niệm các nạn nhân bị thiệt mạng do bão số 3 Yagi tại thôn Làng Nủ như một lời tri ân, tưởng nhớ và sẻ chia sâu sắc với những mất mát của người dân nơi đây.
(PLM) - Sáng 9/9, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã tiếp ông Mohamed Regaz, Tổng Thư ký Bộ Tư pháp Algeria. Cuộc gặp diễn ra trong bầu không khí hữu nghị, mở ra cơ hội thúc đẩy hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai nước anh em.
(PLM) - Ngày 9/9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam Nguyễn Thanh Tịnh đã có cuộc hội đàm với Tổng Thư ký Bộ Tư pháp Algeria Mohamed Regaz. Tham dự buổi làm việc còn có Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Hữu Huyên và một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp hai nước.
Thực hiện Kế hoạch số 169-KH/VPIW ngày 25/8/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng, từ ngày 9 đến 12/9, hội nghị tập huấn trực tuyến về nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức và kỹ năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác Đảng được tổ chức, kết nối từ điểm cầu Trung ương đến các cơ quan, đơn vị trong toàn hệ thống.
(PLM) - Ngày 8/9, Trường Đại học Luật Hà Nội đã tổ chức Lễ khai giảng Khoá 50 trình độ Đại học, hình thức đào tạo chính quy niên khoá 2025 – 2029.
(PLM) - Đây là nhà máy sản xuất bê tông có tên Phương Nam nằm trong một mỏ khai thác đá và ngay sát với khu dân cư xóm Nước Lạnh, xã Liên Sơn, tỉnh Phú Thọ. Phản ánh đến Báo PLVN, nhiều năm qua người dân phải sống chung với những hệ luỵ từ hoạt động khai thác đá và sản xuất bê tông tươi từ nhà máy này mang lại. Nguồn nước thải từ trạm trộn bê tông khi chảy ra môi trường, len lỏi qua các kênh mương và thửa ruộng, theo thời gian ngấm sâu vào đất khiến lớp bùn có màu trắng đục giống như vôi bột, đang “đe doạ” trực tiếp tới nguồn nước sinh hoạt của các hộ dân.
(PLM) - Năm 2025 là một dấu mốc có ý nghĩa hết sức đặc biệt đối với đất nước và dân tộc ta, kỷ niệm 80 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đánh dấu quá trình xây dựng, bảo vệ và phát triển của đất nước, 80 phát triển rực rỡ là minh chứng cho sức mạnh đoàn kết, ý chí tự cường và khát vọng vươn lên, của cả dân tộc. Đây cũng là dịp để các thế hệ hôm nay suy ngẫm, kế thừa và tiếp tục phát huy tinh thần bản lĩnh, sáng tạo đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, quyết tâm thực hiện mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập Nước, và trở thành nước đang phát triển công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
(PLM) - Trong sắc thu rực rỡ của tháng Chín lịch sử, gần 26 triệu học sinh trên cả nước lại hân hoan bước vào năm học mới. Tiếng trống trường hôm nay không chỉ mở đầu cho một chặng đường tri thức, mà còn ngân vang trong thời khắc thiêng liêng: 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và 80 năm ngành Giáo dục đồng hành cùng sự nghiệp phát triển đất nước.
(PLM) - Sáng 5/9, cùng với các trường học trên cả nước, thầy và trò trường Tiểu học Nguyễn Du (phường Hà Đông, TP.Hà Nội) đã thực hiện nghi thức chào cờ, hát Quốc ca và lắng nghe bài phát biểu quan trọng, những lời căn dặn của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành giáo dục, cùng được theo dõi Tổng Bí thư đánh trống khai giảng năm học 2025 - 2026. Một năm học với nhiều đổi mới, mang theo những kỳ vọng và có ý nghĩa đặc biệt, kỷ niệm 80 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên.
