Ngày 8/10, Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám khai mạc triển lãm chuyên đề “Bia đá kể chuyện” với chủ đề “Hiền tài là nguyên khí Quốc gia” nhân kỷ niệm 68 năm Ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2022).
Đây là lần đầu tiên những hoa văn, họa tiết, những hàng chữ Nho trên 82 tấm bia tiến sỹ được dịch từ chữ Nho sang tiếng Việt, cung cấp thông tin cho công chúng về các khoa thi thời xưa cùng tên tuổi những người đỗ đạt.
Triển lãm gồm 4 nội dung. Phần “Chiêu mộ hiền tài” giới thiệu một số nét chính về khoa cử của nước ta giai đoạn 1442-1529. Tiếp theo, phần “Con đường khoa cử” giới thiệu thông tin về thi cử và chế độ đãi ngộ dành cho những người đỗ đạt. Phần “Gương sáng tiền nhân” tôn vinh các danh nhân tiêu biểu có nhiều đóng góp cho giáo dục nước nhà và một số lĩnh vực khác. Cuối cùng, phần “Lưu danh muôn thuở” gồm những câu trích dẫn nổi tiếng về giá trị của đào tạo và sử dụng nhân tài.
“Hiền tài là nguyên khí Quốc gia” là chương đầu tiên trong câu chuyện dài mà 82 bia tiến sỹ Văn Miếu “kể” cho công chúng nghe về truyền thống hiếu học của dân tộc Việt Nam. Cuộc triển lãm lựa chọn giới thiệu 14 bia tiến sỹ đầu tiên có liên quan đến các khoa thi trong giai đoạn 1442-1529, tương ứng với những khoa thi được tổ chức dưới triều Lê Sơ và kết thúc bằng khoa thi đầu tiên của nhà Mạc. Những bia tiến sỹ còn lại sẽ tiếp tục được giới thiệu đến khách tham quan trong những cuộc trưng bày sau này.
Theo Tiến sỹ Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám, ngay từ những ngày đầu xây dựng nền quân chủ độc lập, các triều đại phong kiến Việt Nam đã chú trọng tới việc tuyển chọn và trọng dụng nhân tài.
Từ khoa thi Nho học đầu tiên được tổ chức năm 1075 dưới triều vua Lý Nhân Tông cho đến khoa thi cuối cùng năm 1919 dưới triều vua Khải Định, lịch sử khoa cử Việt Nam đã trải qua hơn 800 năm với hàng trăm khoa thi được tổ chức và sự xuất hiện của nhiều bậc hiền tài góp phần đảm bảo cho sự thịnh vượng của biết bao triều đại.
Những người đỗ đại khoa không chỉ được triều đình trọng dụng, ban nhiều ân điển, mà kể từ khoa thi năm 1442, họ còn được khắc tên trên bia tiến sỹ đặt tại Văn Miếu ở kinh đô để lưu truyền danh thơm đến muôn đời sau.
Trải qua những thăng trầm của lịch sử, một số bia tiến sỹ thuộc Văn Miếu Thăng Long xưa đã bị mất hoặc thất lạc, hiện chỉ còn 82 bia được bảo tồn tại Văn Miếu- Quốc Tử Giám Hà Nội, đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới.
Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Trần Thị Vân Anh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội khẳng định: “Những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật của 82 bia tiến sỹ tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám không chỉ được thể hiện đơn thuần qua những hàng chữ Nho hay hoa văn trang trí trên mặt bia. Ẩn sau lớp mặt đá khô cứng và câm lặng đó là hàng ngàn câu chuyện thú vị về cuộc đời và sự nghiệp của hơn 1.300 vị tiến sỹ đang chờ đợi chúng ta khám phá.”
Tiến sỹ Vũ Thị Minh Hương, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, Phó Chủ tịch Ủy ban Ký ức thế giới Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương (MOWCAP) đánh giá cao ý tưởng và cách thức thể hiện triển lãm.
“Tôi nhận thấy triển lãm đưa ra cái nhìn tổng quát về cách thức tổ chức khoa cử của nước ta thời xưa, bao gồm thông tin các kỳ thi; các địa phương, các dòng họ có người đỗ đạt, ý nghĩa các chi tiết trang trí trên bia đá… Cách trình bày hiện đại, sử dụng thiết kế đồ họa khiến cho người xem dễ tra cứu,” bà Vũ Thị Minh Hương nhận xét.
Theo tiến sỹ Vũ Thị Minh Hương, Văn Miếu-Quốc Tử Giám là điểm tham qua hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, đặc biệt là các sỹ tử trước kỳ thi thường đến đây dâng hương, song họ không hiểu nội dung khắc trên bia đá. Do đó, cách thức trình bày này cần được triển khai rộng rãi tại hệ thống bảo tàng để văn hóa thực sự đi vào đời sống mang thông tin đến thế hệ trẻ.
Triển lãm kéo dài đến ngày 8/11 tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu-Quốc Tử Giám, Hà Nội./.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Sáng 21/10, tại Hà Nội, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) tổ chức Hội nghị vận động tài trợ nguồn lực phục vụ công tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh. Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 701, chủ trì Hội nghị. Cùng dự có Thượng tướng Phùng Sĩ Tấn, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, các đại diện bộ, ngành, cơ quan quân đội, doanh nghiệp trong nước, đại sứ quán các nước, tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ, cùng các chuyên gia, nhà khoa học.
(PLM) - Theo thông tin mới nhất ngày 21/10, cuộc gặp thượng đỉnh giữa Donald Trump – Tổng thống Mỹ và Vladimir Putin – Tổng thống Nga dự kiến tổ chức tại Hungary đã bị hoãn, khi Moscow từ chối nhượng bộ về đề xuất ngừng bắn ngay trong vùng hiện trạng với Ukraine.
PLM - Ngày 21/10, thị trường vàng trong nước tiếp tục ghi nhận đà tăng mạnh. Giá vàng nhẫn vượt xa vàng miếng, thiết lập mức cao kỷ lục. Tại Bảo Tín Minh Châu, vàng nhẫn được niêm yết 155,5 – 158,5 triệu đồng/lượng; vàng miếng SJC giao dịch quanh mức 150,5 – 151,5 triệu đồng/lượng. Các thương hiệu lớn như DOJI, PNJ, Phú Quý cũng đồng loạt tăng thêm từ 500.000 đến 1 triệu đồng/lượng so với ngày hôm qua.
(PLM) - Ngày 22/10, Bão số 12 (Fengshen) cách TP Đà Nẵng khoảng 280-370 km về phía Đông-Đông Bắc, với sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão ở cấp 10 (89-102 km/h), giật cấp 12.
(PLM) - Bộ Khoa học và Công nghệ công bố kết quả bảng xếp hạng mức độ chuyển đổi số (DTI) năm 2024 dành cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Hà Nội lần đầu tiên vươn lên dẫn đầu cả nước với giá trị DTI đạt 0,8241 điểm.
Liên quan vụ việc tại trường THPT Minh Phú, xã Sóc Sơn, tối ngày 20.10, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 02 bị can trong vụ Làm nhục người khác và gây rối trật tự công cộng, xảy ra tại xã Sóc Sơn.
(PLM) - Ngày 19/10, Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp với các nhà tài trợ, tổ chức lễ khánh thành và bàn giao 3 ngôi nhà “Mái ấm tư pháp” cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn tại tỉnh Hà Tĩnh. Đoàn công tác do Tiến sĩ Vũ Hoài Nam – Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam dẫn đầu, cùng đại diện Sở Tư pháp tỉnh Hà Tĩnh và các doanh nghiệp tài trợ, đã trực tiếp đến hai huyện Hương Khê và Vũ Quang để trao tặng nhà cho các hộ nghèo, khó khăn về nhà ở.
Phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong công tác duy trì, đảm bảo trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông trên toàn địa bàn, Công an xã Đại Thanh, Hà Nội đã triển khai nhiều kế hoạch có trọng tâm trọng điểm, tập trung xử lý các vi phạm là nguyên nhân chính gây mất an toàn cho người tham gia giao thông, từng bước xây dựng bộ mặt đô thị sáng xanh sạch đẹp.
(PLM) - Theo ghi nhận của phóng viên báo Pháp luật Việt Nam những ngày giữa tháng 10.2025 thì tại nhiều tuyến phố trên địa bàn phường Đống Đa hàng quán của các tiểu thương lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, ô, dù, mái che mái vẩy tràn lan có dấu hiệu không đúng quy định, khiến tuyến phố trở nên nhếch nhác và tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.
PLM - Là trung tâm văn hóa và lịch sử của tỉnh Hưng Yên, phường Phố Hiến được thành lập trên cơ sở hợp nhất 6 phường, xã của thành phố Hưng Yên cũ và đã bước vào một giai đoạn phát triển mới sau ngày sáp nhập hành chính 1/7/2025.
