86.000 văn bản gốc quý giá của 11 triều vua
Theo ông Đặng Thanh Tùng - Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, Châu bản triều Nguyễn là các tài liệu hành chính hình thành trong hoạt động quản lý của Nhà nước triều Nguyễn từ 1802 đến 1945, do các cơ quan chính quyền trung ương, địa phương soạn thảo và trình lên Hoàng đế phê duyệt. Các bản chính có bút tích trực tiếp của Nhà vua được lưu trữ tại kho văn thư của Nội các hình thành nên khối Châu bản triều Nguyễn còn lại đến ngày nay.
Đặc biệt, trên Châu bản lưu giữ được bút tích ngự phê trực tiếp của 10 vị Hoàng đế triều Nguyễn gồm: Gia Long, Minh Mệnh, Thiệu Trị, Tự Đức, Kiến Phúc, Đồng Khánh, Thành Thái, Duy Tân, Khải Định và Bảo Đại. Đây là những tư liệu quý báu đặc sắc, bởi không phải triều đại phong kiến nào hay bất cứ vị quân vương của quốc gia nào cũng có được.
Bút phê của các Hoàng đế cũng vô cùng phong phú với nhiều hình thức: châu phê, châu điểm, châu khuyên, châu mạt, châu sổ, châu cải, thể hiện quan điểm chỉ đạo và ý chí của Nhà vua trong từng vấn đề cụ thể. Văn phong bút pháp của mỗi Hoàng đế cũng mang những dấu ấn riêng, thậm chí một số bút phê đã đạt đến “cái thần” của thư họa. Vì vậy, Châu bản không chỉ là một loại hình văn bản hành chính thông thường mà nhiều văn bản trong đó thực sự là những tác phẩm nghệ thuật.
Với giá trị nguyên gốc và đáng tin cậy, Châu bản triều Nguyễn cung cấp những tư liệu quý báu, chân xác, phản ánh toàn diện giai đoạn lịch sử nhà Nguyễn từ đầu thế kỷ XIX đến giữa thế kỷ XX trên nhiều lĩnh vực như: tổ chức hành chính, văn hóa giáo dục, an ninh - quốc phòng, kinh tế, ngoại giao… Đây cũng là những tài liệu mang tính pháp lý quan trọng trong việc xác lập, chứng minh và bảo vệ chủ quyền quốc gia Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử.
Châu bản triều Nguyễn còn lại hiện nay gồm hơn 86.000 văn bản gốc của 11 triều vua nhà Nguyễn là Gia Long, Minh Mệnh, Thiệu Trị, Tự Đức, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh, Thành Thái, Duy Tân, Khải Định và Bảo Đại. Trong đó, có 10 vị vua để lại bút tích phê duyệt bằng mực son trên văn bản. Hai triều vua không có Châu bản là Dục Đức và Hiệp Hòa.
Sẽ lưu trữ và tuyên truyền trên nền tảng số
Ngay sau khi Châu bản triều Nguyễn được công nhận là Di sản tư liệu của UNESCO, Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Bảo quản, phát huy giá trị di sản tư liệu Châu bản triều Nguyễn” với mục tiêu tiếp tục bảo quản an toàn tài liệu, xử lý triệt để các Châu bản hư hỏng nặng, đẩy mạnh việc phát huy giá trị khối tài liệu Châu bản triều Nguyễn với nhiều hình thức, nhằm giới thiệu đến công chúng rộng rãi trong và ngoài nước giá trị của di sản tư liệu này.
Thực hiện Đề án “Bảo quản, phát huy giá trị di sản tư liệu Châu bản triều Nguyễn”, trong những năm qua, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền quảng bá Châu bản đến công chúng. Ngày 17/11/ 2023, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I và Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp khai mạc không gian trưng bày “Châu bản triều Nguyễn - Ký ức một triều đại” nhân dịp hướng tới Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) tại số 18 Vũ Phạm Hàm, Cầu Giấy (Hà Nội). Sự kiện giới thiệu đến công chúng hàng trăm trang tài liệu đặc sắc được lựa chọn từ khối Châu bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới và nhiều hiện vật tiêu biểu. Trong đó, nhiều văn bản quan trọng lần đầu tiên được công bố.
“Trưng bày lần này là sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa trưng bày hiện vật gốc kết hợp với công nghệ trình chiếu. Đây cũng là một trong những bước đi đầu tiên mang tính thử nghiệm đối với trưng bày tài liệu lưu trữ tại Việt Nam. Với hàng trăm hình ảnh, tài liệu, tư liệu và một số hiện vật, ký ức của một triều đại sẽ được tái hiện ở đây, chúng tôi hy vọng sẽ đem đến cho người xem những ấn tượng mới, những trải nghiệm thực sự sinh động”, ông Đặng Thanh Tùng cho biết.
Ngoài trưng bày “Châu bản triều Nguyễn - Ký ức một triều”, những năm qua Trung tâm Lưu trữ quốc gia I đã tổ chức nhiều triển lãm thu hút đông đảo công chúng, như: Triều Nguyễn với việc biên soạn chính sử qua Châu bản, Mộc bản - Di sản tư liệu thế giới; Văn bản hành chính nhà nước qua Châu bản triều Nguyễn; Văn thư triều Nguyễn qua Châu bản; Thái Y viện triều Nguyễn; Quan xưởng triều Nguyễn qua Châu bản; Thư pháp của các Hoàng đế nhà Nguyễn; Cung đình đón Tết, gần đây nhất là triển lãm ảo 3D Giáo dục triều Nguyễn qua Di sản tư liệu Châu bản - Mộc bản...
Trung tâm Lưu trữ quốc gia I cũng xây dựng nhiều phim tư liệu giới thiệu tài liệu Châu bản trên các đài truyền hình và trên Fanpage, Youtube của Trung tâm. Ngoài ra, thực hiện khuyến nghị của UNESCO đối với Di sản tư liệu, Trung tâm cũng đã biên dịch tiêu đề các văn bản Châu bản sang tiếng Anh để phục vụ công chúng rộng rãi trên mạng diện rộng. Khu trưng bày cố định “Châu bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới” đã được xây dựng và đưa vào hoạt động từ năm 2017. Tại đây hàng năm đều có các sự kiện trưng bày triển lãm, giới thiệu quảng bá Châu bản triều Nguyễn và tài liệu lưu trữ thu hút khá đông công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
Theo bà Nguyễn Thu Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia I: “Chúng tôi sẽ đẩy mạnh tuyên truyền giới thiệu Châu bản triều Nguyễn và tài liệu lưu trữ trên nền tảng số như phòng đọc ảo, triển lãm trực tuyến 2D, 3D; ứng dụng các công nghệ tiên tiến như thực tế ảo (VR), thực tế ảo tăng cường (AR), mã QR... trong các hoạt động sự kiện, trưng bày triển lãm tài liệu lưu trữ”.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Ngay sau vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, xã Dân Hòa, Hà Nội đã kiện toàn và thành lập Ban chỉ đạo 197 với sự tham gia của nhiều lực lượng. Các đợt tổng kiểm tra, xử lý, giải quyết vi phạm về trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông, vệ sinh môi trường đã được lực lượng chức năng triển khai mạnh mẽ với quyết tâm không để vi phạm tái diễn, góp phần nâng cao chất lượng đời sống và đảm bảo an toàn giao thông trên toàn địa bàn.
(PLM) - Vụ TNGT xe khách logo Tân Kim Chi khiến 10 người chết, 14 người bị thương tại Hà Tĩnh vừa qua, tiếp tục dóng lên hồi chuông về vấn nạn xe chở khách vi phạm quy định, gây TNGT. Không riêng vụ xe khách chở chui, không phù hiệu này, nạn xe khách phù hiệu trá hình, gom khách lẻ diễn ra phổ biến trên tuyến Đà Nẵng ra Hà Nội.
(PLM) - Sáng nay, ngày 10/8, tại Tượng đài Vua Lý Thái Tổ và phố Đinh Tiên Hoàng, Công an thành phố Hà Nội đã long trọng tổ chức diễu binh, diễu hành Ngày hội vì Thủ đô bình yên và ra quân đảm bảo an ninh trật tự.
(PLM) - Sau một ngày (08/8/2025) làm việc khẩn trương, nghiêm túc với tinh thần "Dân chủ - Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển", Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Tư pháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đã hoàn thành toàn bộ chương trình nghị sự và thành công tốt đẹp. Đại hội đã thông qua các văn kiện quan trọng, đề ra phương hướng, mục tiêu và ba đột phá chiến lược, tạo tiền đề và khí thế mới cho sự phát triển của toàn ngành Tư pháp trong kỷ nguyên mới.
(PLM) - Hiện nay Hà Nội còn rất nhiều chợ cóc, chợ tạm đang hoạt động gây mất mỹ quan đô thị và tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao, đồng thời vấn đề an toàn thực phẩm tại chợ và truy xuất nguồn gốc thực phẩm hàng hoá là một dấu hỏi lớn, nhất là trong thời điểm hiện nay khi bệnh dịch tả lợn châu phi đang diễn biến phức tạp. Ngày 01/8, UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Công văn số 4373 về việc triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND Thành phố về xử lý dứt điểm các chợ không phù hợp quy hoạch, các tụ điểm kinh doanh tự phát và hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ trên địa bàn Thành phố.
(PLM) - Sáng ngày 07/8/2025, Trường Đại học Luật Hà Nội long trọng tổ chức Lễ tốt nghiệp cho 1.645 sinh viên Khóa 46 hệ đào tạo chính quy (niên khóa 2021 – 2025).
(PLM) - Sáng nay (ngày 8/8/2025), tại trụ sở Bộ Tư pháp, Đảng bộ Bộ Tư pháp đã tổ chức phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Tư pháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Phiên họp đã hoàn thành toàn bộ chương trình nghị sự, thống nhất các nội dung quan trọng để chuẩn bị cho phiên chính thức sẽ diễn ra vào chiều cùng ngày.
(PLM) - Sáng 6/8 tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị giao ban công tác pháp chế nhằm đánh giá kết quả 7 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 5 tháng cuối năm 2025. Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Đặng Hoàng Oanh chủ trì Hội nghị.
(PLM) - Năm 2010, Ông Nguyễn Bá Dã ở thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn,t ỉnh Phú Thọ đã bỏ ra khoảng 271 triệu để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho các hộ dân có đất bị thu hồi để làm cây xăng ở thị trấn Thanh Sơn, và ông Hào (giám đốc công ty Sơn Hào – nay là công ty Bảo An Phú Thọ) cắt 15m đất mặt đường kéo dài hết thửa đất có diện tích khoảng 572,7m2 để gia đình ông Dã sử dụng, hai bên có lập văn bản thoả thuận. Gia đình ông Dã đã xây dựng công trình trên thửa đất này và sử dụng ổn định từ đó đến nay. Tuy nhiên, hơn 10 năm sau, ông lại bị doanh nghiệp (đơn vị từng hợp tác với ông) khởi kiện đòi lại đất.
(PLM) - Sau phản ánh của Báo PLVN về đoàn xe chở cát có dấu hiệu quá tải đang hoạt động trên các tuyến Quốc lộ 7A, 15A và “đe doạ” tải trọng của cầu Đô Lương. Đến nay, tình trạng này vẫn tiếp diễn, thậm chí còn diễn ra rầm rộ hơn. Đường rộng, thoáng những xe chở cát này di chuyển nhanh, xả bụi mù mịt, đoạn đường nhỏ hẹp thì nguy cơ mất an toàn giao thông lại càng lớn. Còn tại vị trí đường đang bị xuống cấp, những chiếc xe này di chuyển chậm khiến việc lưu thông gặp nhiều khó khăn. Liên quan đến tình trạng trên, PV đã liên hệ làm việc với Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Nghệ An nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.
