Cân nhắc việc Tổng Liên đoàn Lao động là chủ đầu tư nhà ở xã hội

Quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân (khoản 3 Điều 78 dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, cho ý kiến tại Phiên họp thứ 25 Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra chiều 25/8.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, đại diện cơ quan thẩm tra cho biết, Thường trực Ủy ban có hai loại ý kiến.

Trong đó, nhiều ý kiến tán thành quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để cho công nhân thuê theo đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tại văn bản số 7177/TLĐ-BQLDA ngày 3/8/2023.

Tuy nhiên, do đây là các dự án nhà ở công nhân để cho thuê, vốn đầu tư lớn nhưng thời gian thu hồi vốn dài nên cần bổ sung đánh giá tác động về nguồn lực đầu tư, khả năng thu hồi vốn, làm rõ trình tự, thủ tục đầu tư theo pháp luật đầu tư hay pháp luật đầu tư công và hình thức sở hữu đối với nhà ở hình thành trong dự án để có cơ chế quản lý phù hợp.

Đồng thời, cần chỉnh lý, bổ sung các quy định có liên quan của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), dự thảo Luật Kinh doanh Bất động sản (sửa đổi) để Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân và cho thuê nhà ở này.

Một số ý kiến trong Ủy ban cho rằng không nên quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân như dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) do Chính phủ trình. Đây là vấn đề mới, còn nhiều nội dung chưa được làm rõ, quá trình thí điểm thời gian qua (theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ) còn nhiều vướng mắc, chưa đủ độ “chín” để quy định trong Luật.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng Đề án báo cáo Quốc hội xem xét cho thực hiện thí điểm chính sách Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cho công nhân trong một thời hạn nhất định, nếu phát huy hiệu quả mới quy định trong Luật.

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, đây là dự án Luật lớn, có nhiều nội dung phức tạp, tác động trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp, chính sách an sinh xã hội và kinh tế vĩ mô của quốc gia, liên quan đến nhiều dự thảo Luật đang trình Quốc hội xem xét.

Không tán thành quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương chỉ rõ, tổ chức chính trị xã hội không nên "ôm" việc này; đồng thời bày tỏ lo ngại, nếu làm không khéo thì không hoàn thành nhiệm vụ, coi chừng cán bộ vi phạm.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, hiện nay, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm chủ một số dự án và đã gặp vướng mắc vì không có nguồn lực. Tổng Liên đoàn nên làm đúng chức năng, nhiệm vụ của mình là giám sát, phản biện xã hội, tham mưu chính sách cho công nhân. Việc đầu tư nhà ở xã hội nên giao cho cơ quan hành chính như Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh.

Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh đề nghị cân nhắc nội dung này, đánh giá tác động, tính toán các mặt khi quy định.

Ở góc nhìn khác, dẫn Điều 10 của Hiến pháp: “Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động…,” Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, nếu quy định cũng phù hợp và cần thiết để khẳng định vai trò, vị thế của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Để thuyết phục các đại biểu Quốc hội khi quyết định, bà Nguyễn Thúy Anh đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có đề án cụ thể, rõ ràng hơn.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cân nhắc, trao đổi thêm về vấn đề này. Theo Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có giấy phép đăng ký kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh nhà ở mới được đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua. Trong khi đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là tổ chức chính trị-xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động.

"Cần xem Tổng Liên đoàn Lao động có quyết tâm không. Nếu có, cần chỉnh lý lại quy định tại dự thảo Luật cho phù hợp để không vênh với Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư," Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội gợi ý nên chỉnh lý lại theo hướng Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, làm việc tại các khu công nghiệp... thông qua doanh nghiệp trực thuộc có chức năng đầu tư sản xuất, kinh doanh./.