Thứ tư 08/10/2025 19:38
qc-top
Home | Văn hóa - Giải trí | Chuyện năm Tỵ và người tuổi rắn trong lịch sử

Chuyện năm Tỵ và người tuổi rắn trong lịch sử

(PLVN) - Năm Dương lịch 2025, gọi theo Âm lịch và cách tính đếm của văn minh phương Đông cổ truyền, thì là năm “Tỵ”, đứng thứ sáu trong số hệ 12 năm của “Địa Can”, sau năm “Thìn”, trước năm “Ngọ”, có con giáp tương ứng và làm biểu tượng là con rắn.

Đọc trong cổ sử, thấy có hiện tượng nhiều chiến thắng quan trọng diễn ra vào năm Tỵ. Như Lê Hoàn trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống nhà Tống và quân Tống xâm lược, theo cách đánh “đập nát đầu rắn”, giết được chủ tướng Hầu Nhân Bảo của giặc, ngày Kỷ Mùi tháng Ba năm Tân Tỵ (28/4/981) đuổi đại binh giặc khỏi đất nước.

Đó cũng là những trận đánh gay go trên phòng tuyến sông Cầu do nguyên soái Lý Thường Kiệt chỉ huy, đọc thư thần “Nam quốc sơn hà” làm khiếp vía địch quân, buộc quân Tống xâm lược lần thứ hai vào đầu tháng Hai năm Đinh Tỵ (đầu tháng 3/1077), phải rút chạy về nước.

Còn có những chiến thắng khác xảy ra vào năm Tỵ, nhưng có thể đã bị chép nhầm niên đại sang các năm khác, cần phải được xem xét lại.

Đó là trận quyết chiến chiến lược Đông Bộ Đầu đại thắng quân Mông Nguyên sang xâm lược lần thứ nhất. Một số biên niên sử bằng chữ quốc ngữ chép trận này diễn ra vào năm 1258, hoặc chép cụ thể cả ngày tháng năm (theo lịch dương) là 29/1/1258. Vì năm 1258 là năm Mậu Ngọ, nên một số người cho rằng trận Đông Bộ Đầu diễn ra vào năm Mậu Ngọ.

Nhưng thực tế, ngày 29/1/1258, tính theo Âm lịch là ngày 24 tháng Chạp năm Đinh Tỵ. Cho nên niên đại của trận Đông Bộ Đầu cần phải được viết lại cho đúng là năm Tỵ.

Nhà sử học Lê Văn Lan
Nhà sử học Lê Văn Lan

Trong lịch sử, còn một số sự kiện quan trọng diễn ra cũng vào các năm Tỵ. Như việc lễ, gả và cưới chồng của các công chúa thời Lý - Trần.

Đây không chỉ là những chuyện vui vẻ hôn nhân, mà còn là cốt cách của một quyết sách chính trị đặc sắc cho sự nghiệp giữ gìn lãnh thổ, bảo toàn biên cương của các triều đại này. Vì ở đây, các công chúa “lá ngọc cành vàng” từ Kinh đô Thăng Long được đưa đi làm và thành vợ của các thủ lĩnh người dân tộc vùng biên viễn phía Bắc, hoặc quốc vương nước láng giềng phương Nam xa xôi. Thì không khác gì làm “phái viên” (đại sứ) của triều đình đi giữ “tay hòm chìa khóa” cho chính quyền Trung ương ở các địa phương ấy.

Các công chúa Bình Dương, vào năm Kỷ Tỵ 1029, được gả cho châu mục Thân Triệu Thái ở châu Lạng; Phụng Kiều mất vào năm Quý Tỵ 1113 ở châu Chân Đăng sau khi được gả cho châu mục châu này, là những “nhân vật của năm Tỵ” như thế.

Hình tượng Bà Triệu trong tranh dân gian Đông Hồ
Hình tượng Bà Triệu trong tranh dân gian Đông Hồ

Còn có trường hợp công chúa Huyền Trân, được gả cho quốc vương Chế Mân, nước Chiêm Thành. Năm Ất Tỵ 1305, quốc vương Chiêm Thành phái sứ giả Chế Bồ Đài cùng hơn 100 người, đem rất nhiều lễ vật quý, đến Thăng Long cầu hôn.

* * *

Theo quan niệm xưa, người sinh năm Tỵ thường được đánh giá là có đầu óc tư duy nhanh nhạy, nhạy bén trong xử lý tình huống, có trực giác mạnh mẽ. Họ thường hành động lặng lẽ, không phô trương, nhưng lại rất thận trọng và tính toán kỹ lưỡng. Với bản tính thâm trầm khôn ngoan, người tuổi Tỵ có thể đạt được nhiều thành công, nếu biết tận dụng tốt năng lực của mình.

Một số quan niệm hiện đại cho rằng đấy chỉ là điều người xưa nhận xét căn cứ vào thuộc tính của loài rắn. Còn khảo sát cuộc đời của một số nhân vật nổi tiếng tuổi Rắn trong lịch sử, ta sẽ thấy những điều thực tế, uyển chuyển, sinh động, rộng rãi hơn thế nhiều.

Như trường hợp của nữ Anh hùng dân tộc Bà Triệu, là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa “long trời lở đất” bùng nổ vào năm 248 chống ách thống trị của nhà Ngô. Bà Triệu, người cầm tinh con Rắn (sinh vào năm Ất Tỵ 226) đã có câu nói được truyền tụng muôn đời: “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ tôi không chịu khom lưng làm tì thiếp người ta”.

Tranh Đông Hồ vẽ chiến thắng Bạch Đằng, năm 938
Tranh Đông Hồ vẽ chiến thắng Bạch Đằng, năm 938

“Thi thánh” Cao Bá Quát, theo sách “Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam”, cũng là cầm tinh con Rắn. Ông sinh vào năm Kỷ Tỵ (1809). Với hành động dùng muội đèn sửa bài thi cho thí sinh khoa thi Hương năm 1841 mà ông là giám khảo; với nhiệt tình tham gia làm quân sư cho cuộc khởi nghĩa Mỹ Lương và sau đó bị giặc sát hại vào năm 1855; với hàng trăm tác phẩm thi ca tài tình, đầy tính nhân văn khí phách của một bậc “thánh thơ”, ta lại thấy ở ông không nhiều tính thâm trầm, lặng lẽ; mà trái lại rất sôi động, quyết liệt đến mức sắc bén, ngang tàng.

Ta còn thấy nhiều học giả, văn nhân, nghệ sĩ “cầm tinh con Rắn”, như ông tổ nghệ thuật tuồng Đào Tấn, sinh năm Ất Tỵ (1845). Hay nhà văn Nguyễn Bá Học, sinh năm Đinh Tỵ (1857), để lại hậu thế câu danh ngôn: “Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi e sông”. Nhà văn liệt sĩ Nam Cao, sinh năm Đinh Tỵ (1917), rất xông xáo, sắc sảo, nồng nàn trong cả những tác phẩm nổi tiếng, cũng như trong cuộc đời cống hiến cho cách mạng đến khi hy sinh.

Nhà sử học Lê Văn Lan

(baophapluat.vn)
Bài liên quan
Tin bài khác
Sắp diễn ra Lễ hội Văn hoá thế giới tại Hà Nội

Sắp diễn ra Lễ hội Văn hoá thế giới tại Hà Nội

(PLVN) Ngày 10 - 12/10/2025, với “Lễ hội Văn hóa thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất”, Hoàng thành Thăng Long sẽ trở thành “ngôi nhà chung” của thế giới, nơi âm nhạc, sắc màu, hương vị và cảm xúc giao hòa trong không khí hữu nghị và đoàn kết...
Mùa hoa đẹp nhất của người thầy

Mùa hoa đẹp nhất của người thầy

Có những nghề được chọn bởi sự mưu sinh, cũng có nghề được chọn bởi đam mê và lý tưởng. Nhưng nghề giáo thì khác, bởi nó vốn không chỉ là công việc thường ngày, mà còn là một sứ mệnh cao quý, là sứ mệnh gieo hạt giống cho tương lai của cả một xã hội. Bản chất thật sự của nghề giáo không hẳn chỉ nằm trong những bài giảng hay giáo án, mà nằm ở cả những tâm hồn được vun trồng, ở những con người được khai mở tri thức và nhân cách.
Hà Nội: Lực lượng Công an từ các đơn vị của Thành phố “đội mưa” giúp dân vượt bão

Hà Nội: Lực lượng Công an từ các đơn vị của Thành phố “đội mưa” giúp dân vượt bão

(PLM)Trước diễn biến của cơn mưa kéo dài do ảnh hưởng của bão số 11 - Matmo, ngay từ sáng sớm ngày 07/10/2025, Công an các phường trên địa bàn Hà Nội đã triển khai lực lượng phối hợp Cảnh sát giao thông, Cảnh sát trật tự Công an Thành phố chủ động tại các tuyến, nút giao trọng yếu, kịp thời phân luồng, điều tiết và hướng dẫn, hỗ trợ người dân di chuyển an toàn nhất là tại các điểm úng ngập.
Dấu hỏi lớn về trách nhiệm quản lý khi lớp dạy thêm "núp bóng" Trung tâm kỹ năng sống

Dấu hỏi lớn về trách nhiệm quản lý khi lớp dạy thêm "núp bóng" Trung tâm kỹ năng sống

Để rộng đường dư luận, sau nội dung phản ánh về nhiều lớp dạy thêm tại Phố Triển, xã Mỹ Thái, tỉnh Bắc Ninh "núp bóng" Trung tâm kỹ năng sống để dạy thêm văn hóa, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có buổi làm việc với Sở GD&ĐT tỉnh Bắc Ninh và các bên liên quan. Từ những mâu thuẫn trong thông tin cung cấp giữa các bên, đến những chống chế "hiểu nhầm" hết sức nực cười từ phía ông Hoàng Nam Bắc không chỉ cho thấy dấu hiệu vi phạm quy định dạy thêm, học thêm tại cơ sở này mà còn đặt ra câu hỏi về trách nhiệm quản lý, giám sát của ngành giáo dục và chính quyền địa phương.
Dừng tổ chức Hội nghị Tổng kết Đề án phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng để bảo đảm an toàn trước bão số 11 - Matmo

Dừng tổ chức Hội nghị Tổng kết Đề án phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng để bảo đảm an toàn trước bão số 11 - Matmo

(PLVN) - Bộ VHTTDL vừa ban hành Công văn về việc dừng tổ chức Hội nghị Tổng kết Đề án Phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng và Sơ kết Chương trình chuyển đổi số trong lĩnh vực thư viện.
Hội sách "Huyền thoại Côn Đảo" kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai

Hội sách "Huyền thoại Côn Đảo" kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai

(PLVN) - Tối 4/10, tại đặc khu Côn Đảo, UBND TP HCM long trọng tổ chức Lễ khai mạc Hội sách Côn Đảo với chủ đề “Huyền thoại Côn Đảo”, cùng Chương trình nghệ thuật “Những câu thơ viết nên hình đất nước”.
Khai mạc sự kiện trọng điểm trong lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025

Khai mạc sự kiện trọng điểm trong lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025

(PLVN) - Ngày 4/10, tại Đền Kiếp Bạc (phường Trần Hưng Đạo, TP Hải Phòng), UBND TP Hải Phòng tổ chức Lễ khai mạc Tuần Văn hóa, Du lịch và Xúc tiến Thương mại, sự kiện trọng điểm trong khuôn khổ Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025.
Hà Nội nhất toàn đoàn giải vô địch Bắn súng quốc gia

Hà Nội nhất toàn đoàn giải vô địch Bắn súng quốc gia

Giải Vô địch Bắn súng quốc gia năm 2025 đã kết thúc với thành tích cao nhất thuộc về đoàn Hà Nội
Liên hoan Văn hóa ẩm thực xứ Thanh năm 2025: “Đậm bản sắc - Bừng tinh hoa”

Liên hoan Văn hóa ẩm thực xứ Thanh năm 2025: “Đậm bản sắc - Bừng tinh hoa”

(PLVN) - Tối 2/10, tại Công viên Hội An (phường Hạc Thành), UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức khai mạc Liên hoan Văn hóa ẩm thực xứ Thanh năm 2025 với chủ đề “Đậm bản sắc - Bừng tinh hoa”. Đây là dịp quy tụ tinh hoa ẩm thực 150 gian hàng của các doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị đến từ 13 tỉnh, thành trong cả nước tạo điểm nhấn hấp dẫn cho du lịch xứ Thanh.
Hà Anh Tuấn ủng hộ hơn 1,3 tỷ đồng cho đồng bào vùng bão lũ

Hà Anh Tuấn ủng hộ hơn 1,3 tỷ đồng cho đồng bào vùng bão lũ

(PLVN) - Hà Anh Tuấn, Mỹ Tâm, Đức Phúc, Tùng Dương… quyên góp tiền giúp đỡ đồng bào chịu thiệt hại do bão Bualoi.
Huy Hoàng tạo dấu mốc lịch sử tại giải Bơi vô địch Châu Á 2025

Huy Hoàng tạo dấu mốc lịch sử tại giải Bơi vô địch Châu Á 2025

Đội tuyển Bơi Việt Nam khép lại hành trình tại Giải vô địch Bơi châu Á 2025 với thành tích 2 HCV, 7 HCB và 2 HCĐ.
Kỷ niệm 105 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (1920 - 2025): Nhớ "người gieo vần" vĩ đại của nền thơ cách mạng Việt Nam thế kỷ XX

Kỷ niệm 105 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (1920 - 2025): Nhớ "người gieo vần" vĩ đại của nền thơ cách mạng Việt Nam thế kỷ XX

(PLVN) - Năm 2025, kỷ niệm 105 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu, độc giả cả nước lại nhớ đến ông, nhớ đến những dòng thơ đầy nhiệt huyết và luôn là sức mạnh tinh thần của nhiều thế hệ.
dai-phu-phat
happer-vn
Tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả trong trợ giúp pháp lý

Tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả trong trợ giúp pháp lý

(PLVN) - Triển khai Kế hoạch dự án “Tăng cường trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng thế giới tài trợ từ nguồn hỗ trợ của Quỹ Phát triển xã hội Nhật Bản, hôm nay, ngày 06/10/2025, tại thành phố Huế, Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý tổ chức Hội nghị tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả trong trợ giúp pháp lý.
Thủ tướng yêu cầu 5 địa phương rà soát lại các dự án tồn đọng, kéo dài đã có kết luận thanh tra

Thủ tướng yêu cầu 5 địa phương rà soát lại các dự án tồn đọng, kéo dài đã có kết luận thanh tra

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, đặc biệt là 5 địa phương rà soát lại các dự án tồn đọng, kéo dài đã có kết luận thanh tra, kiểm tra.
Đảm bảo nguồn lực dự phòng chủ động ứng phó với các tình huống phát sinh

Đảm bảo nguồn lực dự phòng chủ động ứng phó với các tình huống phát sinh

(PLVN) - Sáng 6/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì Hội đồng thẩm định Nghị quyết của Chính phủ để tháo gỡ, xử lý vướng mắc trong việc sử dụng nguồn tăng thu ngân sách trung ương.
Nam thanh niên tử vong sau xô xát tại cầu Sông Đốc

Nam thanh niên tử vong sau xô xát tại cầu Sông Đốc

(PLVN) - Chiều 7/10, lãnh đạo Công an xã Sông Đốc, tỉnh Cà Mau cho biết, đơn vị đã phối hợp cơ quan chức năng điều tra vụ một nam thanh niên tử vong sau xô xát, nghi do bị đâm.
292/314 học viên trốn trại cai nghiện đã được đưa trở lại,  tạm giữ 9 đối tượng cầm đầu

292/314 học viên trốn trại cai nghiện đã được đưa trở lại, tạm giữ 9 đối tượng cầm đầu

(PLVN) - Ngày 7/10, Công an tỉnh An Giang vừa phát thông cáo báo chí cập nhật về kết quả xử lý vụ việc một số học viên trốn khỏi Cơ sở cai nghiện ma túy số 2 (ấp Kiên Hảo, xã Mỹ Thuận).
Mr. Pips sở hữu khối tài sản khổng lồ tại nhiều quốc gia

Mr. Pips sở hữu khối tài sản khổng lồ tại nhiều quốc gia

(PLVN)- Theo Công an Hà Nội, Mr. Pips Phó Đức Nam sở hữu khối tài sản khổng lồ tại nhiều quốc gia trên thế giới: Dubai, Úc, Thổ Nhĩ Kỳ…
Thái Nguyên: Lũ sông Cầu vượt đỉnh lịch sử, dân vùng ngập kêu cứu giữa đêm

Thái Nguyên: Lũ sông Cầu vượt đỉnh lịch sử, dân vùng ngập kêu cứu giữa đêm

(PLM) - Tình hình mưa lũ tại tỉnh Thái Nguyên đang trở nên nghiêm trọng khi dòng sông Cầu vượt mức lịch sử, nhiều nơi ngập sâu tới 2-3 mét và người dân phải leo mái nhà để thoát hiểm.

Từ Hội nghị Trung ương lần thứ 13: Khát vọng kiến tạo mô hình phát triển mới cho đất nước

Từ Hội nghị Trung ương lần thứ 13: Khát vọng kiến tạo mô hình phát triển mới cho đất nước

(PLM) - Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII khai mạc trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn bản lề, chuẩn bị tiến tới Đại hội XIV của Đảng, một mốc son quan trọng định hình quỹ đạo phát triển của Việt Nam trong nhiều thập niên tới. Không chỉ bàn về công tác nhân sự cấp chiến lược, Hội nghị còn đặt ra những định hướng lớn mang tính nền tảng, từ tổng kết 40 năm đổi mới đến việc xây dựng mô hình phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Lào Cai: Xã Hạnh Phúc tan hoang sau bão, 41 hộ dân mất nơi ở

Lào Cai: Xã Hạnh Phúc tan hoang sau bão, 41 hộ dân mất nơi ở

(PLM) - Do ảnh hưởng của các cơn bão, thời gian qua tại địa bàn trung tâm huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái cũ nay là xã Hạnh Phúc, tỉnh Lào Cai diễn ra nhiều trận mưa lớn gây sạt lở, lũ quét. Tài sản của nhiều hộ dân và hạ tầng bị thiệt hại nặng nề.

Vỡ đập thuỷ điện ở Lạng Sơn

Vỡ đập thuỷ điện ở Lạng Sơn

(PLM) - Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa xác nhận thông tin đập thủy điện Bắc Khê 1 (xã Kim Hồng, huyện Tràng Định cũ, tỉnh Lạng Sơn) bị vỡ khoảng 10m, nước ồ ạt tràn vào Ban điều hành và xuống vùng hạ du.

Hà Phương - Sơn Tùng - Minh Anh

Hà Nội lại “chìm” sâu trong “biển” nước

Hà Nội lại “chìm” sâu trong “biển” nước

(PLM) - Do ảnh hưởng của cơn bão số 11 Matmo, rạng sáng ngày 07/10 Hà Nội và các tỉnh lân cận đón nhận cơn mưa nặng hạt kéo dài nhiều giờ đồng hồ, hậu quả nhiều khu vực, tuyến phố tại nội thành Hà Nội tiếp tục chìm sâu trong biển nước, gây ám ảnh cho người dân bởi trận ngập úng từ con bão số 10 còn chưa khắc phục hết, nhiều nơi vẫn đang ngập nước do con bão trước gây ra.

Thành Lương - Anh Trần - Hải Phong - Minh Anh

Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải chọn người có đủ đức, sức, tài vào Ban Chấp hành Trung ương

Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải chọn người có đủ đức, sức, tài vào Ban Chấp hành Trung ương

(PLM) - Sáng 6/10, Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc tại Hà Nội.

Bầu Đoan bị cáo buộc thu lợi bất chính 191 tỷ đồng từ 189 lô đất

Bầu Đoan bị cáo buộc thu lợi bất chính 191 tỷ đồng từ 189 lô đất

(PLM) - Chiều 6/10, tại họp báo quý III của Bộ Công an, Công an Thanh Hóa thông tin về vụ án liên quan ông Cao Tiến Đoan – thường gọi Bầu Đoan – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn BĐS Đông Á, Chủ tịch CLB Đông Á Thanh Hóa.

TP Hồ Chí Minh: Từ “thượng đế” biến thành nạn nhân Kỳ 3: Những dấu hiệu nhập nhèm của Dự án Viva Plaza qua góc nhìn pháp lý

TP Hồ Chí Minh: Từ “thượng đế” biến thành nạn nhân Kỳ 3: Những dấu hiệu nhập nhèm của Dự án Viva Plaza qua góc nhìn pháp lý

(PLM)- Dưới góc nhìn pháp lý, Dự án Viva Land của Công ty Cổ phần BĐS Việt Nam (Cty VinaLand), LS Lê Hồng – Văn phòng LS Trung Hòa – Đoàn LS Tp Hà Nội cho rằng với những căn cứ, tài liệu mà khách hàng cung cấp có dấu hiệu của sự không minh bạch, lừa dối khách hàng để ký HĐMB và chiếm đoạt số tiền của khách hàng.

Tuấn Anh

Trung thu ấm áp nơi đầu sóng Trường Sa

Trung thu ấm áp nơi đầu sóng Trường Sa

(PLM) - Giữa trùng khơi bao la của biển trời Tổ quốc, ánh trăng rằm tháng Tám vẫn tròn vành vạnh. Cũng như bao miền quê đất liền, Trung thu nơi đầu sóng Trường Sa vẫn rộn ràng tiếng cười, lung linh sắc đèn, đong đầy tình yêu thương từ đất mẹ gửi ra.

Nguyệt Anh - Anh Trần

Luật sư nói gì về vụ hương “Định Lan” bị nghi giả thương hiệu

Luật sư nói gì về vụ hương “Định Lan” bị nghi giả thương hiệu

(PLM) - Báo Pháp luật Việt Nam đã có bài phản ánh “Hương Định Lan cầu cứu để giữ lại tên của chính mình”. Bài viết ghi nhận cơ sở sản xuất hương trầm “Định Lan” – thương hiệu hơn 20 năm tại Nam Định (nay là Ninh Bình) - đang lao đao trước nguy cơ mất thương hiệu. Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Ngô Thị Như Nguyện - Công ty Luật TNHH MTV DEPROS, chuyên gia trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ đã có những nhận định về vụ việc này.

Tuấn Anh - Mỵ Châu