Trong số hàng trăm cổ vật đang được lưu giữ ở Bảo tàng Phú Yên, ngoài bộ kèn đá đực - cái độc nhất vô nhị trên thế giới, còn có bộ đàn đá Tuy An từng gây chấn động trong giới khảo cổ học và những chuyên gia nghiên cứu âm nhạc trong nước.
Được biết, bộ đàn đá Tuy An được nông dân Huỳnh Ngọc Hồng phát hiện năm 1990 ở vùng núi Hòn Một (xã An Nghiệp, huyện Tuy An). Tám thanh trong bộ đàn đá Tuy An có độ dài từ 30-59cm (6 thanh có độ dài từ 40cm trở lên); đầu rộng (đầu lớn) từ 10,5-6,5cm; nặng từ 2,3-14kg, được làm từ đá riolit pocfia.
Theo tài liệu khoa học, cổ vật đàn đá Tuy An có niên đại cách ngày nay khoảng 2.500 – 3.000 năm, do chính người tại đây chế tác. Đặc biệt, đàn đá Tuy An có tính vượt trội so với các đàn đá khác về âm sắc vì đàn đá Tuy An còn đủ bộ, nguyên vẹn và có thang âm hoàn chỉnh nhất.
Ông Nguyễn Hữu An, GĐ Bảo tàng Phú Yên cho biết: Đây là một bộ đàn đá cổ có niên đại khoảng thế kỷ V Trước Công nguyên. Các thanh của bộ đàn đá gồm có 8 thanh và 8 thăng âm khác nhau, được giới nghiên cứu đánh giá là bộ đàn đá có thăng âm hoàn chỉnh nhất trong những bộ đàn đá được phát hiện. Sắp xếp theo thứ tự, khi gõ sẽ tạo thành bộ âm thanh hoàn chỉnh, có thể hoà tấu với một số nhạc cụ khác như là kèn đá và một số nhạc cụ hiện đại.
"Trước đây, sở có chỉ đạo cho bảo tàng tỉnh lập hồ sơ công nhận là bảo vật quốc gia. Hồ sơ được lập năm 2014, nhưng khi được thẩm định, các chuyên gia của Bộ thẩm định và có yêu cầu chứng minh về tiêu chí chủ thể văn hoá của bộ đàn đá. Tuy nhiên, đây còn là một vướng mắc lớn trong nghiên cứu. Do thiếu tiêu chí này nên bộ đàn đá chưa được công nhận là bảo vật quốc gia thì trong thời gian tới cần tiếp tục đi sâu nghiên cứu để làm rõ tiêu chí này”. Ông Nguyễn Hữu An chia sẻ thêm.
Theo ghi nhận của phóng viên tại Di tích quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa, từ ngoài cổng vào, du khách đã bắt đầu nghe văng vẳng tiếng đàn đá đang hòa tấu ở nhiều thể loại nhạc khác nhau. Những bài hát truyền thống cách mạng như: Cô gái vót chông, Tiếng đàn Ta lư, Cô gái Pako, Bài ca nữ tự vệ Sài Gòn, Mùa xuân trên TP Hồ Chí Minh… hay những bài hát về quê hương Phú Yên được các cô gái biểu diễn một cách thuần thục. Tiếng đàn đá lúc trầm bổng, lúc réo rắt hòa cùng âm thanh hiện đại khiến người nghe thích thú đến mê mẩn.
Được biết, không chỉ được biểu diễn ở Gành Đá Dĩa, hiện nay đàn đá còn được biểu diễn tại di tích quốc gia đặc biệt Tháp Nhạn (thành phố Tuy Hòa). Hơn hết, người biểu diễn còn là các bạn trẻ có niềm đam mê với bộ môn nghệ thuật này. Đối với các bạn trẻ này, để đánh được đàn đá cơ bản chỉ cần tập luyện 1 – 2 tháng. Nhưng để biểu diễn hay và có hồn, cần đến 4-5 tháng học hỏi từ các nghệ sỹ đi trước. Ngoài ra, người biểu diễn phải có đam mê và hòa mình vào âm thanh của đàn đá.
Theo bà bà Nguyễn Thị Hồng Thái, Giám đốc Sở Văn Hóa, Thể thao tỉnh Phú Yên cho biết : “Văn hóa đá Phú Yên độc đạo ở chỗ ngoài tạo ra những kiệt tác còn phát ra những thanh âm rất hay, tạo thành các nhạc cụ rất hay. Để vừa bảo tồn và phát huy, quảng bá gắn kết với du lịch, Sở đã chỉ đạo cho Nhà hát ca múa nhạc tỉnh phục chế bộ đàn đá cổ tương đồng với bộ gốc đang lưu giữ tại bảo tàng và thường xuyên lưu diễn.
Thông qua sự sáng tạo của con người, đá đã trở thành những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể trong đời sống của cộng đồng dân cư trên miền đất Phú Yên. Thanh âm thanh thoát đầy sự thu hút của loại nhạc cụ cổ kết hợp với những giai điệu hiện đại đã mang lại những cảm xúc đặc biệt trong lòng du khách. Giá trị văn hóa của đàn đá đã được khẳng định theo thời gian. Bên cạnh những nỗ lực của cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên để nhiều người biết đến bộ đàn đá cổ Phú Yên thì sự tìm tòi học hỏi, tham gia biểu diễn đàn đá tại các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh của các bạn trẻ cũng sẽ góp phần phát huy giá trị của đàn đá.
Được biết, hiện nay, đàn đá đang được đưa vào biểu diễn tại các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh không chỉ thu hút du khách mà còn phát huy giá trị của đàn đá Tuy An nói riêng, tỉnh Phú Yên nói chung.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Sáng ngày 10/9/2025, tại trụ sở Bộ Tư pháp đã diễn ra Lễ bàn giao công tác Lãnh đạo Bộ theo Quyết định số 2761 ngày 05/9/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, giữa Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú và Thứ trưởng Phan Chí Hiếu.
(PLM) - Sáng 10/9, UBND xã Phúc Khánh đã tổ chức lễ tưởng niệm các nạn nhân bị thiệt mạng do bão số 3 Yagi tại thôn Làng Nủ như một lời tri ân, tưởng nhớ và sẻ chia sâu sắc với những mất mát của người dân nơi đây.
(PLM) - Sáng 9/9, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã tiếp ông Mohamed Regaz, Tổng Thư ký Bộ Tư pháp Algeria. Cuộc gặp diễn ra trong bầu không khí hữu nghị, mở ra cơ hội thúc đẩy hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai nước anh em.
(PLM) - Ngày 9/9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam Nguyễn Thanh Tịnh đã có cuộc hội đàm với Tổng Thư ký Bộ Tư pháp Algeria Mohamed Regaz. Tham dự buổi làm việc còn có Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Hữu Huyên và một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp hai nước.
Thực hiện Kế hoạch số 169-KH/VPIW ngày 25/8/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng, từ ngày 9 đến 12/9, hội nghị tập huấn trực tuyến về nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức và kỹ năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác Đảng được tổ chức, kết nối từ điểm cầu Trung ương đến các cơ quan, đơn vị trong toàn hệ thống.
(PLM) - Ngày 8/9, Trường Đại học Luật Hà Nội đã tổ chức Lễ khai giảng Khoá 50 trình độ Đại học, hình thức đào tạo chính quy niên khoá 2025 – 2029.
(PLM) - Đây là nhà máy sản xuất bê tông có tên Phương Nam nằm trong một mỏ khai thác đá và ngay sát với khu dân cư xóm Nước Lạnh, xã Liên Sơn, tỉnh Phú Thọ. Phản ánh đến Báo PLVN, nhiều năm qua người dân phải sống chung với những hệ luỵ từ hoạt động khai thác đá và sản xuất bê tông tươi từ nhà máy này mang lại. Nguồn nước thải từ trạm trộn bê tông khi chảy ra môi trường, len lỏi qua các kênh mương và thửa ruộng, theo thời gian ngấm sâu vào đất khiến lớp bùn có màu trắng đục giống như vôi bột, đang “đe doạ” trực tiếp tới nguồn nước sinh hoạt của các hộ dân.
(PLM) - Năm 2025 là một dấu mốc có ý nghĩa hết sức đặc biệt đối với đất nước và dân tộc ta, kỷ niệm 80 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đánh dấu quá trình xây dựng, bảo vệ và phát triển của đất nước, 80 phát triển rực rỡ là minh chứng cho sức mạnh đoàn kết, ý chí tự cường và khát vọng vươn lên, của cả dân tộc. Đây cũng là dịp để các thế hệ hôm nay suy ngẫm, kế thừa và tiếp tục phát huy tinh thần bản lĩnh, sáng tạo đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, quyết tâm thực hiện mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập Nước, và trở thành nước đang phát triển công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
(PLM) - Trong sắc thu rực rỡ của tháng Chín lịch sử, gần 26 triệu học sinh trên cả nước lại hân hoan bước vào năm học mới. Tiếng trống trường hôm nay không chỉ mở đầu cho một chặng đường tri thức, mà còn ngân vang trong thời khắc thiêng liêng: 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và 80 năm ngành Giáo dục đồng hành cùng sự nghiệp phát triển đất nước.
(PLM) - Sáng 5/9, cùng với các trường học trên cả nước, thầy và trò trường Tiểu học Nguyễn Du (phường Hà Đông, TP.Hà Nội) đã thực hiện nghi thức chào cờ, hát Quốc ca và lắng nghe bài phát biểu quan trọng, những lời căn dặn của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành giáo dục, cùng được theo dõi Tổng Bí thư đánh trống khai giảng năm học 2025 - 2026. Một năm học với nhiều đổi mới, mang theo những kỳ vọng và có ý nghĩa đặc biệt, kỷ niệm 80 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên.
