Tại tỉnh Ninh Bình, hát Xẩm đang dần được khôi phục bởi những tấm lòng nhiệt huyết và đam mê với nghệ thuật truyền thống. Đáng mừng hơn, thế hệ trẻ ngày càng có ý thức trong việc chung tay bảo tồn giá trị di sản văn hóa mang đậm tính giáo dục và nhân văn sâu sắc này.
Năm 2013, nghệ nhân Hà Thị Cầu qua đời. Con gái cụ là bà Nguyễn Thị Mận vì muốn lưu giữ lại những giá trị độc đáo của hát Xẩm, nên năm 2018 đã thành lập Câu lạc bộ chiếu Xẩm Hà Thị Cầu với 12 thành viên. Câu lạc bộ truyền dạy miễn phí cho các nghệ sỹ không chuyên và học sinh trên địa bàn huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, những bài Xẩm do cố nghệ nhân Hà Thị Cầu đặt lời, biểu diễn.
Ðể góp phần bảo tồn, đưa nghệ thuật truyền thống đến với thế hệ trẻ, những năm qua, bà Mận tích cực truyền dạy cho học sinh cùng thành viên trong câu lạc bộ dàn dựng lại khung cảnh hát Xẩm tại chợ, sân đình cũng như đến trường học giao lưu, truyền dạy nghệ thuật hát Xẩm.
Nhờ có sự truyền dạy tận tình của bà Mận, Câu lạc bộ chiếu Xẩm Hà Thị Cầu đã đạt được nhiều thành tích ấn tượng tại các cuộc thi. Em Đinh Thùy Linh, thành viên Câu lạc bộ cho biết: "Em hát Xẩm từ khi còn học Tiểu học. Em rất hào hứng với bộ môn nghệ thuật dân gian này. Lúc đầu khi mới tiếp cận em thấy chưa quen nhưng sau đó càng học em càng hứng thú hơn và không còn thấy khó nữa.
Hát Xẩm đến với em là cơ duyên rất lớn nên em cố gắng trân trọng và tiếp tục phát huy những giá trị truyền thống của bộ môn nghệ thuật này. Em cũng mong muốn hát Xẩm sẽ ngày càng phát triển và được nhiều bạn trẻ yêu thích hơn nữa."
Trên địa bàn huyện Yên Mô hiện có 20 câu lạc bộ Chèo, hát Xẩm, thu hút trên 600 hội viên tham gia. Từ năm 2014 đến nay, huyện đã mở hàng chục lớp truyền dạy hát Xẩm cho trên 300 người yêu thích bộ môn này.
Ngoài ra, huyện tổ chức lớp hát Xẩm cho các giáo viên thanh nhạc ở trường tiểu học, trung học cơ sở và học sinh trên địa bàn nhằm đưa bộ môn nghệ thuật truyền thống này vào trường học.
Để xây dựng lớp nhạc công trẻ kế cận, huyện mở lớp dạy cách sử dụng một số nhạc cụ chính thường được dùng trong hát Xẩm như nhị, trống, sênh... Kết thúc các khóa học, học viên đều nắm được một số làn điệu hát Xẩm và tích cực tham gia sinh hoạt tại câu lạc bộ trên địa bàn huyện.
Ông Nguyễn Xuân Bính, Phó Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện Yên Mô, khẳng định việc đưa hát Xẩm vào trường học đã giúp bộ môn nghệ thuật này ngày càng thu hút sự quan tâm của thế hệ trẻ. Nhiều em đam mê tập luyện và biểu diễn, nhờ đó đã giành được giải cao trong các cuộc thi.
Từ năm 2011 đến nay, Ủy ban Nhân dân huyện Yên Mô phối hợp với Nhà hát Chèo Ninh Bình tuyển chọn nhiều học viên trẻ có năng khiếu hát Xẩm ở các câu lạc bộ trên địa bàn để cử đi đào tạo, góp phần từng bước đưa môn nghệ thuật này thấm sâu vào đời sống nhân dân, có sức lan tỏa mạnh mẽ.
Ninh Bình là một trong những cái "nôi" của nghệ thuật hát Xẩm, gắn bó với sự nghiệp ca hát của cố nghệ nhân Hà Thị Cầu. Hiện nay, Ninh Bình lưu giữ hơn 10 làn điệu hát Xẩm như: Điệu xẩm chợ, Chênh bong, Phồn huê, Riềm huê, Huê tình, Hò bốn mùa, Ba bậc, Thập ân, Hà liễu, Tàu điện…
Để hát Xẩm phát triển và lan tỏa sâu rộng hơn trong đời sống văn hóa, những năm qua, Ninh Bình chú trọng công tác lưu giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của loại hình nghệ thuật dân tộc này.
Từ năm 2011, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã phê duyệt Đề án "Khôi phục, bảo tồn và phát triển nghệ thuật hát Xẩm," giao Nhà hát chèo Ninh Bình phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện Yên Mô thực hiện.
Tỉnh đã mở nhiều lớp truyền dạy cho thế hệ trẻ về hát Xẩm và lớp nhạc cụ hát Xẩm; sưu tầm, biên soạn, phổ biến bài hát Xẩm theo làn điệu cổ truyền; dàn dựng chương trình hát Xẩm và bảo tồn, phát triển nghệ thuật hát Xẩm thông qua hoạt động biểu diễn cũng như trên phương tiện thông tin đại chúng.
Ngoài ra, tỉnh đưa bộ môn nghệ thuật truyền thống này vào trường học và tổ chức cuộc thi hát Xẩm mở rộng hàng năm, góp phần từng bước lan tỏa môn nghệ thuật này trong cộng đồng.
Ninh Bình hiện có lực lượng đáng kể các câu lạc bộ và người hát Xẩm thuộc nhiều lứa tuổi khác nhau. Với các hoạt động truyền dạy hát Xẩm và biểu diễn, phục vụ sự kiện cũng như khách du lịch, cùng nỗ lực của cơ quan chức năng tỉnh Ninh Bình, nghệ thuật hát Xẩm đang được bảo tồn, phát huy hiệu quả, đóng góp quan trọng để Việt Nam đề nghị Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận hát Xẩm là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Bà Nguyễn Thị Mận, con gái cố nghệ nhân Hà Thị Cầu cho rằng ngày càng có nhiều bạn trẻ bắt đầu bén duyên với Xẩm. Khi thế hệ trẻ yêu mến hát Xẩm, lựa chọn tiếp nối và phát huy nghệ thuật truyền thống này, chắc chắn Xẩm sẽ được gìn giữ, bảo lưu nguyên vẹn bởi chính những người trẻ.
Theo bà Nguyễn Thị Mận, để Xẩm đến gần hơn với thế hệ trẻ, thời gian tới, tỉnh Ninh Bình cần tiếp tục tạo sân chơi cho người trẻ yêu thích Xẩm và tham gia công tác bảo tồn nghệ thuật hát Xẩm.
Địa phương cần đẩy mạnh việc "ươm mầm" cho thế hệ trẻ bằng chương trình giáo dục trong trường học, cũng như đào tạo được đội ngũ người nắm vững nghệ thuật Xẩm để giảng dạy một cách bài bản, chuẩn mực. Đặc biệt, tỉnh cần có cơ chế, chính sách đãi ngộ cho nghệ sỹ đã và đang tham gia giữ gìn nghệ thuật hát Xẩm, góp phần làm sống lại bộ môn nghệ thuật truyền thống này./.
Theo dõi chúng tôi trên:
PLM - Sáng 18/10, tại Trung tâm Nghệ thuật Âu Cơ, Hà Nội, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức lễ tổng kết Chương trình “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba”. Buổi lễ có sự tham dự của đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương và các tổ chức quốc tế.
(PLM) - Sáng 17/10, tại Trung tâm Huấn luyện Đua thuyền thành phố Hải Phòng, Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với Liên đoàn Đua thuyền Việt Nam tổ chức Lễ khai mạc Giải Đua thuyền Rowing Vô địch châu Á năm 2025.
(PLM) - Tại phiên làm việc sáng 17/10, Phó bí thư, Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh thông báo kết quả Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội khóa XVIII
(PLM) - Chiều ngày 17/10/2025, Bệnh viện E long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 58 năm ngày thành lập (17/10/1967 – 17/10/2025). Dự buổi lễ có đại biểu Bộ Y tế, các cơ quan, ban ngành trung ương và địa phương, lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bệnh viện qua các thời kỳ, cùng toàn thể cán bộ, viên chức và người lao động Bệnh viện.
PLM - Sau hơn 2 tháng kể từ khi làm việc cùng phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, đại diện Sở Y tế Hà Nội đã có thông tin cuối cùng về việc kiểm tra tình trạng bán thuốc kê đơn nhưng không có đơn thuốc xảy ra tại một số nhà thuốc có tiếng trên địa bàn thành phố Hà Nội.
(PLM) - Ngày 16/10, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu và Đào tạo Doanh nhân APEC đã tổ chức họp báo để thông tin về Cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo sinh viên – lần thứ II năm 2025 - 2026.
(PLM) - Sáng ngày 15/10 tại Hà Nội, Hội Giáo dục và Chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam phối hợp với Công ty TNHH Ứng dụng Khoa học Công nghệ Quốc tế tổ chức hội thảo khoa học “Những kết quả đột phá trong nghiên cứu mới về sản phẩm SMART A”.
(PLM) - Ngày 16/10, tại Hà Nội, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật phối hợp với Cục Quản lý Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) tổ chức Hội thảo khoa học “Hoàn thiện thể chế Thừa phát lại đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới”.
(PLM) - Sau những cơn mưa bão kéo dài đầu tháng 10, Hà Nội đang chứng kiến số ca mắc sốt xuất huyết tăng mạnh tại nhiều địa phương. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận 86.253 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 17 ca tử vong. So với cùng kỳ năm 2024 (74.828/11) số mắc cao hơn 15,3%, tử vong cao hơn 6 ca.
(PLM) - Trong thời gian vừa qua, Công an thành phố Hà Nội đã phát hiện một số vụ án nổi trội, tính chất mức độ phạm tội rất nghiêm trọng; có tác động ảnh hưởng đến dư luận xã hội, điển hình như vụ án liên quan đến Nguyễn Hòa Bình (hay còn được gọi là “Shark Bình”).
