Phim về nghề báo đếm trên đầu ngón tay
Nghề báo chính là một “mỏ vàng” của điện ảnh: có yếu tố kịch tính, có chiều sâu xã hội, có xung đột và những giằng xé nội tâm rất thật. Từ một phóng sự điều tra đến một bài phản biện xã hội, từ việc nhà báo đối mặt với nguy hiểm, đến áp lực giữa nghề nghiệp và đạo đức cá nhân, tất cả đều là chất liệu “đắt giá”.
Ở các nền điện ảnh phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Pháp, nghề báo được đưa lên màn ảnh như một biểu tượng về sự phản biện xã hội và tiếng nói của công lý. Các phim như: Spotlight (Mỹ), The Post (Mỹ), Kill the Messenger, hay Argon (Hàn Quốc) đều từng gây tiếng vang bởi nội dung hấp dẫn và góc nhìn thẳng thắn về nghề báo.
Còn ở Việt Nam, số lượng phim viết về nghề báo chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đa phần là những bộ phim truyền hình cũ, ở trong điện ảnh thì gần như trống vắng. Năm 2006, phim “Nghề báo” của đạo diễn Phi Tiến Sơn dài 20 tập khiến dư luận dậy sóng. Những nhân vật trong phim có người hành nghề trong sáng, cũng có trường hợp đánh mất chính mình vì sự cám dỗ của đồng tiền. Phim cũng khai thác trực diện nhiều góc tối liên quan đến tham nhũng, hối lộ, những mối nguy hiểm mà nhà báo có thể gặp phải trong quá trình tác nghiệp.
Phim “Đèn vàng” dài 12 tập, dựa theo tiểu thuyết cùng tên của Trần Chiến chạm đến những vấn đề bức thiết của đời sống được nhìn từ góc độ báo chí như giáo dục, tiêu cực đất đai. Năm 2007, đạo diễn Quốc Trọng làm phim “Phóng viên thử việc”, kể câu chuyện về các phóng viên mới vào nghề, những chi tiết về tình yêu, lý tưởng của người trẻ. “Mặt nạ da người” (2012) là cuộc chiến không khoan nhượng giữa thật và giả, thiện và ác trong chính mỗi con người. Với kịch bản sắc sảo, hấp dẫn của Nguyễn Xuân Trường, đạo diễn Mai Hồng Phong đã kể câu chuyện về nghề báo, một nghề hoàn toàn khác so với những gì mà người ta vẫn thường tưởng tượng, luôn phải đối mặt với những hiểm nguy, áp lực.
Không thể phủ nhận rằng, một số phim truyền hình Việt từng có nhân vật nhà báo, nhưng hầu hết chỉ xuất hiện như một vai phụ, thậm chí bị xây dựng khá khuôn mẫu, hoặc là nhà báo chính trực đến mức lý tưởng hóa, hoặc là nhân vật “giàu tình cảm” nhưng ít chiều sâu nghề nghiệp. Những cảnh phim quen thuộc như: nhà báo gõ máy tính, cầm máy ghi âm, hoặc “lăn lộn” hiện trường một cách phi thực tế, hay tay lăm lăm sổ ghi chép, thậm chí nhiều phim lại làm lố khi nhà báo làm thay cả công tác điều tra phá án của công an… làm cho khán giả cảm thấy xa rời. Thiếu sự chân thật và thiếu kịch tính nghề nghiệp khiến các bộ phim ấy không đủ sức hút khán giả.
Cần một “cú hích” từ chính nhà báo và ngành báo chí
Dù nhà báo được xem là “người thư ký trung thành của thời đại”, là người luôn ở tuyến đầu thông tin, nhưng trong phim Việt, hình tượng này lại không được khắc họa rõ nét. Vì sao nghề báo là một nghề vừa có yếu tố điều tra, vừa có yếu tố nhân văn, có sự đấu tranh và dấn thân - lại ít được đưa vào phim ảnh Việt?
Theo một số đạo diễn, biên kịch, lý do lớn khiến các nhà làm phim ngại làm phim về nghề báo là vì đề tài này “nhạy cảm”, dễ đụng chạm. Bởi nghề báo luôn gắn với phản ánh tiêu cực xã hội, sự thật gai góc, đấu tranh chống tiêu cực - điều này khiến các nhà sản xuất lo ngại phải chỉnh sửa kịch bản quá nhiều. Ngoài ra, để xây dựng một kịch bản phim về nghề báo, đòi hỏi người viết phải hiểu rất rõ nghề, có vốn sống và trải nghiệm thực tế. Không thể chỉ xây dựng một nhà báo qua vài cú điện thoại và ngồi gõ bàn phím. Trong khi đó, nhiều biên kịch, đạo diễn trẻ hiện nay ít có cơ hội tiếp xúc sâu với nghề báo, nên thiếu sự cảm nhận chân thực. Điều này dẫn đến việc e ngại khi tiếp cận đề tài.
Một lý do nữa là thị hiếu khán giả Việt hiện đang thiên về những đề tài giải trí dễ xem: tình yêu, gia đình, hành động... Phim điều tra, phản biện xã hội như phim về nghề báo lại được xem là “khó nuốt”, không dễ hút khán giả đại chúng.
Nếu nhà báo là người kể chuyện cho xã hội, thì điện ảnh chính là phương tiện để kể lại những câu chuyện đó một cách giàu cảm xúc hơn, sống động hơn. Thiết nghĩ, nếu như Hội Nhà báo Việt Nam có những cuộc vận động, trại sáng tác điện ảnh về đề tài báo chí, hoặc tổ chức các cuộc thi viết kịch bản phim về nghề báo, thì đây sẽ là cơ hội để “kéo” điện ảnh đến gần hơn với đời sống nghề nghiệp này.
Về phần mình, những người trong nghề báo từ các cơ quan báo chí, hội nhà báo, đến từng phóng viên, biên tập viên chủ động liên kết với giới làm phim để kể những câu chuyện nghề đầy chất liệu mà họ đang sống mỗi ngày. Nhà báo không chỉ đi điều tra chống tham nhũng, nói lên sự thật, mà còn là những người đi cứu trợ thiên tai, đồng hành với người yếu thế, kể lại những câu chuyện tử tế. Những đề tài ấy hoàn toàn có thể làm phim với góc nhìn tích cực, nhân văn và lay động cảm xúc.
Thùy Dương
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Năm 2010, Ông Nguyễn Bá Dã ở thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn,t ỉnh Phú Thọ đã bỏ ra khoảng 271 triệu để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho các hộ dân có đất bị thu hồi để làm cây xăng ở thị trấn Thanh Sơn, và ông Hào (giám đốc công ty Sơn Hào – nay là công ty Bảo An Phú Thọ) cắt 15m đất mặt đường kéo dài hết thửa đất có diện tích khoảng 572,7m2 để gia đình ông Dã sử dụng, hai bên có lập văn bản thoả thuận. Gia đình ông Dã đã xây dựng công trình trên thửa đất này và sử dụng ổn định từ đó đến nay. Tuy nhiên, hơn 10 năm sau, ông lại bị doanh nghiệp (đơn vị từng hợp tác với ông) khởi kiện đòi lại đất.
(PLM) - Sau phản ánh của Báo PLVN về đoàn xe chở cát có dấu hiệu quá tải đang hoạt động trên các tuyến Quốc lộ 7A, 15A và “đe doạ” tải trọng của cầu Đô Lương. Đến nay, tình trạng này vẫn tiếp diễn, thậm chí còn diễn ra rầm rộ hơn. Đường rộng, thoáng những xe chở cát này di chuyển nhanh, xả bụi mù mịt, đoạn đường nhỏ hẹp thì nguy cơ mất an toàn giao thông lại càng lớn. Còn tại vị trí đường đang bị xuống cấp, những chiếc xe này di chuyển chậm khiến việc lưu thông gặp nhiều khó khăn. Liên quan đến tình trạng trên, PV đã liên hệ làm việc với Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Nghệ An nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.
(PLM) - Ghi nhận của phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam vào những ngày cuối tháng 7/2025, một số quả đồi tại thôn Yên Hòa, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai đã bị các đối tượng đào bới nham nhở. Tại đây, xuất hiện nhiều phương tiện, máy xúc liên tục làm việc, lấy đất đồi chở đi nơi khác.
(PLM) - Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tòa án nhân dân (13/9/1945 - 13/9/2025), Sáng ngày 2/8, Toà án nhân dân Tối cao đã tổ chức Lễ ra mắt Chuyên trang đặc biệt “Lịch sử 80 năm Tòa án nhân dân” - một không gian số hóa toàn diện, nơi lưu trữ, kết nối và lan tỏa những giá trị lịch sử sâu sắc của ngành Tòa án từ năm 1945 đến nay. Bên cạnh đó, phát huy hiệu quả của công tác chuyển đổi số, Báo Công lý đã phối hợp xây dựng hạ tầng kỹ thuật và số hóa dữ liệu để tổ chức Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu lịch sử 80 năm Tòa án nhân dân”, qua đó góp phần tri ân, tôn vinh những đóng góp của các thế hệ cán bộ Tòa án trong hành trình phụng sự công lý và nhân dân.
(PLM) - Sáng ngày 31/7, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật theo yêu cầu của Nghị quyết số 66-NQ/TW”. Tọa đàm diễn ra với sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Thanh Ngọc – Thứ trưởng Bộ Tư pháp; đồng chí Lê Vệ Quốc - Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý cùng dự.
PLM) - Sáng 1/8, Công an TP Hải Phòng đã tổ chức lễ ra quân đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự, phục vụ tuyệt đối an toàn Đại hội Đảng các cấp và tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng cùng các sự kiện trọng đại trên địa bàn. Tham dự có Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Minh Hùng, Thiếu tướng Bùi Quang Bình – Giám đốc Công an TP, cùng đại diện các sở, ban, ngành và gần 1.000 cán bộ, chiến sĩ.
(PLM) - Ngày 31/7, tại Hà Nội, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý - Bộ Tư pháp tổ chức tọa đàm “Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 và những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng yêu cầu của tình hình mới” nhằm tập trung làm rõ những bất cập của Luật PBGDPL năm 2012 và đề xuất sửa đổi đáp ứng yêu cầu mới của thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng.
(PLM) - Chia sẻ với phóng viên Báo PLVN, chị N.T.K người gắn bó nhiều năm với Bệnh viện Da liễu Nghệ An cho biết, đã 14 tháng không nhận được tiền lương và khoản phụ cấp nào khiến cuộc sống trở nên rất khó khăn… Đây cũng là tình cảnh chung mà nhiều cán bộ, người lao động của bệnh viện này đang gặp phải, dù mỗi ngày vẫn hoàn thành công việc với tâm huyết và trách nhiệm của mình. Song nếu tình trạng vẫn kéo dài thì những nhân viên y tế này cũng không biết còn gắng gượng được đến bao giờ, khi mà gánh nặng cơm áo gạo tiền vẫn đang đè nặng lên vai. Họ chỉ hy vọng rằng, quyền lợi sẽ sớm được đảm bảo và mong mỏi tiếng nói của mình được các cơ quan quản lý của tỉnh Nghệ An lắng nghe, cùng vào cuộc chia sẻ để sớm được ổn định cuộc sống.
(PLM)- Liên quan đến vụ việc bạn đọc trú tại thôn Thượng Khê, xã Cấn Hữu, Quốc Oai (cũ), nay là xã Kiều Phú, Hà Nội mặc dù đã nộp tiền lệ phí đất từ năm 1990 thế nhưng UBND xã Cấn Hữu (cũ) vẫn chưa thể giải quyết, mà báo PLVN đã phản ánh trước đó. Đến nay, sau khi đã sáp nhập và đổi tên thành xã Kiều Phú, bạn đọc đang rất lo lắng liệu vụ việc có được tiếp tục giải quyết hay không?
(PLM) - Theo nội dung dự thảo, Quỹ Nhà ở quốc gia sẽ bao gồm hai cấp: quỹ trung ương do Bộ Xây dựng trực tiếp quản lý và quỹ địa phương do UBND cấp tỉnh thành lập, giao Sở Xây dựng vận hành. Cả hai cấp quỹ đều có tư cách pháp nhân riêng, được phép mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng thương mại theo đúng quy định.
