Nghệ nhân ưu tú (NNƯT) Sầm Thị Xanh ở bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu (Nghệ An) là giáo viên nghỉ hưu. Bà được biết đến là một người làm công tác vận động học sinh, người dân giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái trên địa bàn huyện Quỳ Châu.
Sau khi về hưu theo chế độ, không như đa phần những người về hưu là dành hết thời gian cho con cháu và chăm lo ruộng vườn an nhàn tuổi “xế chiều”, bà đã tham gia mở lớp, truyền dạy văn hóa, chữ viết của đồng bào dân tộc Thái cho các cháu học sinh trong bản, trong làng, phối hợp với các trường học “đưa văn hóa dân tộc Thái vào các tiết học ngoại khóa”.
Theo chân các em học sinh và giáo viên trường tiểu học Châu Tiến tham gia một buổi sinh hoạt ngoại khóa vào dịp hè. Buổi sinh hoạt ngoại khóa này được mở rộng đề tài cũng như khuôn khổ về địa điểm tổ chức đó chính là tham quan và trải nghiệm một số hoạt động sinh hoạt cũng như nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ở làng du lịch cộng đồng Hoa Tiến.
Tại đây, các em đã được NNƯT Sầm Thị Xanh - Thành viên CLB bảo tồn văn hóa Thái hướng dẫn tham quan các gian hàng trưng bày thổ cẩm, cách se tơ để tạo nên sợi dệt và tham gia vào các hoạt động ném còn, nhảy sạp, đánh cồng chiêng.
Em Sầm Thị Lệ Sương, học sinh lớp 4A1, Trường tiểu học Châu Tiến, huyện Quỳ Châu thích thú chia sẻ: “Em đến đây được bà Xanh dạy học hát nhuôn, nhảy sạp, đánh cồng chiêng và học vài nét về chữ Thái. Em rất vui và muốn học được nhiều hơn nữa để lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống của đồng bào Thái chúng em”.
Thời gian công tác ở trường học, cô giáo Sầm Thị Xanh ngày ấy là hạt nhân văn nghệ được nhiều người biết đến. Ngoài tham gia văn nghệ ở trường học, bà đã nhiều lần từng mang điệu nhuôn, điệu xuối dân tộc Thái đi giao lưu văn nghệ cấp huyện và cấp tỉnh.
Về nghỉ hưu theo chế độ năm 2010, bà dành nhiều thời gian hơn với niềm đam mê văn hóa văn nghệ. Năm 2011, bà tham gia học lớp học chữ Thái cổ. Một năm sau đó bà tự mình nghiên cứu kỹ hơn về chữ Thái cổ này và cùng với các thành viên trong CLB bàn bạc đưa ra quyết định mở lớp truyền dạy văn hóa dân tộc Thái cho các em học sinh, người dân tại địa phương. Đích thân cá nhân bà đã xin với chính quyền địa phương phối hợp với đoàn thanh niên xã mở lớp học chữ Thái vào các dịp hè cho các cháu học sinh.
Chia sẻ về những ngày đầu mở lớp truyền dạy văn hóa dân tộc Thái, bà Sầm Thị Xanh cho biết, giai đoạn này các ông, các bà gặp nhiều khó khăn, vất vả từ trong chính gia đình của mình bởi con cái cũng không muốn cho bố hay mẹ mình “vác tù và hàng tổng” khi đa phần các cụ sức khỏe có hạn.
Cùng với đó, nhiều gia đình cũng không cho con theo học bởi vì muốn con học tập trung vào học các môn văn hóa trong trường học. Nhiều người còn cho rằng học văn hóa Thái là học hát nhuôn, hát xuối không cần thiết bởi xã hội khi phát triển, sẽ ít người còn nghe và không cần phải hiểu sâu văn hóa dân tộc thiểu số.
Thế nhưng với tinh thần đoàn kết, nhiệt tình, các thành viên CLB văn hóa dân tộc Thái đã không quản ngại khó khăn, đến từng nhà để vận động phụ huynh và học sinh về hè tham gia học văn hóa Thái.
Cũng có một vài thời điểm nản lòng, thế nhưng bà Sầm Thị Xanh lại động viên các thành viên trong CLB dùng sự nhiệt huyết, trách nhiệm để giữ gìn một nét văn hóa truyền thống cần bảo tồn.
Gần 12 năm cố gắng vận động, kiên nhẫn, kết quả thấy rõ mà CLB mang lại đã thật sự thay đổi được suy nghĩ trước đây của người dân. Bây giờ, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ đã trở thành một phong trào lan rộng khắp làng trên, xóm dưới.
Mỗi dịp có lễ hội của làng, của bản, những nét văn hóa dân tộc như sắc phục dân tộc, hát nhuôn, xuối, chơi các trò chơi văn hóa dân gian, nhảy sạp, khắc luống là điểm nhấn, là niềm tự hào của mỗi người dân bản Hoa Tiến và của cả xã Châu Tiến.
Khi được hỏi về kinh nghiệm tổ chức truyền dạy văn hóa dân tộc, bà Sầm Thị Xanh cho biết, may mắn là từ một nhà giáo về hưu nên bản thân có được sự yêu văn hóa và cả kỹ năng tổ chức lớp học.
Đối với bà để những nội dung truyền dạy in sâu vào tâm trí của các cháu học sinh và người theo học phải tùy từng đối tượng, nhưng quan trọng nhất lớp học phải thật sự cởi mở vui vẻ thì người học mới dễ hiểu và dễ nhớ.
Vì vậy, khi đứng trước học viên dạy học chữ Thái, các ông, các bà trong CLB cũng đã tổ chức dạy cho các cháu học hát lăm, hát nhuôn, múa lăm vông, nhảy sạp, khắc luống, đánh cồng chiêng, tạo nên một không gian “học mà chơi, chơi mà học.”
Tính từ năm 2013 đến 2023, NNƯT Sầm Thị Xanh tham gia cùng CLB mở được 21 lớp học chữ Thái với 170 cháu học sinh đọc thông viết thạo, trong đó có nhiều lớp được Ban dân tộc Tỉnh tổ chức truyền dạy cho các xã khác.
Mỗi dịp được tổ chức lớp học ở các xã khác trên địa bàn huyện là dịp để bà được gặp gỡ, giao lưu với các nghệ nhân nơi khác, học thêm kinh nghiệm và phát hiện thêm các hạt nhân văn hóa dân tộc Thái cho ngành văn hóa.
Những đóng góp xây dựng các lớp dạy văn hóa Thái ở xã Châu Tiến tạo cho hoạt động sinh hoạt đoàn - đội của xã Châu Tiến được coi là điểm sáng về sự sáng tạo, có ý nghĩa vừa học văn hóa dân tộc mình vừa có sân chơi bổ ích cứ mỗi dịp hè.
Chị Lãnh Thị Giang, Phó Bí thư đoàn xã Châu Tiến, cho biết: “Mỗi dịp tổ chức mở lớp của NNƯT Sầm Thị Xanh các đoàn viên, thanh niên đều tham gia đông đủ nên đã hiểu được rất nhiều những lễ nghi, phong tục tập quán của người Thái cổ trước đây".
Trước đây có một thời gian dài, văn hóa dân tộc Thái nhiều nơi trên địa bàn huyện như bị lãng quên. Các hoạt động văn hóa chỉ thu hút được sự tham gia của những người đã lớn tuổi có đam mê.
Thế nhưng mấy năm trở lại đây, được sự quan tâm của các cấp, các ngành, đặc biệt là từ khi xây dựng làng du lịch cộng đồng Hoa Tiến vào cuối năm 2011, UBND huyện và chính quyền xã định hướng kết hợp giữa phát triển du lịch với giữ gìn phát huy văn hóa dân tộc Thái cổ. Đây là một động lực cho mỗi cá nhân như bà Sầm Thị Xanh có những cố gắng hơn trong việc truyền dạy văn hóa Thái.
Những phong tục tập quán tốt đẹp, nét văn hóa dân tộc bản địa được bà Sầm Thị Xanh biên đạo trở thành những tiết mục diễn xướng để phục vụ các hội diễn văn nghệ các cấp hay biểu diễn cho khách thăm quan tại các Homestay của làng du lịch cộng đồng Hoa Tiến.
Nhiều khách đến đây khi được khám phá, hiểu thêm về một nền văn hóa mang đậm bản sắc riêng có đều cảm thấy hứng thú. Điều đó đã tạo nên sức hấp dẫn, thu hút ngày càng nhiều đoàn khách tham quan và trải nghiệm, khám phá, thưởng thức từ cuộc sống, sinh hoạt văn hóa và ẩm thực của làng du lịch cộng đồng Hoa Tiến.
Trong 12 năm dành đam mê với việc lưu giữ, truyền dạy văn hóa dân tộc Thái, bà Sầm Thị Xanh được chính quyền địa phương xã Châu Tiến và ngành văn hóa huyện ghi nhận, đánh giá cao với các giấy khen các cấp. Đó là nguồn động viên để bà tiếp tục cống hiến đóng góp sức khỏe, tâm huyết với việc truyền dạy, lưu giữ văn hóa dân tộc trong thời gian tới.
Trong cuối câu chuyện trải lòng về đam mê phát triển văn hóa Thái, bà Sầm Thị Xanh nói: “Tình yêu và sự say mê không tự nhiên mà có, cũng không bỗng nhiên mất đi. Tôi tin văn hóa truyền thống như mạch nguồn âm thầm chảy trong đời sống cộng đồng, chỉ cần thực tâm kiên trì khơi dậy sẽ đạt kết quả”.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Khoảng 14h30 ngày 18-4, tại toà nhà Parkson, số 1 Thái Hà, bất ngờ xuất hiện một vụ hỏa hoạn. Khói và lửa bám theo góc toà nhà phía trên phố Tây Sơn khiến toàn bộ người dân đang làm việc trong toà nhà đồng loạt theo lối thoát hiểm chạy ra ngoài.
(PLM) - Mặc dù UBND tỉnh Yên Bái đã có Chỉ thị về việc tăng cường công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, nhiều điểm tập kết, khai thác cát, sỏi tại các xã Mậu Đông, An Thịnh và thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên vẫn đang có dấu hiệu hoạt động trái phép gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, gây nguy cơ “chảy máu khoáng sản”, thất thoát nguồn thu cho ngân sách.
(PLM) - Chiều tối ngày 13/4, Báo Pháp luật Việt Nam cùng UBND huyện Trạm Tấu (tỉnh Yên Bái), Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Hưng Việt đã tổ chức lễ Tổng kết Giải leo núi “Bước chân trên mây” lần thứ II - Chinh phục đỉnh Tà Xùa năm 2025. Cũng tại buổi lễ tổng kết, ông Trần Ngọc Hà – Phó tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam cho biết tiếp nối thành công của mùa 2, báo sẽ tiếp tục tổ chức giải leo núi dành cho phóng viên, nhà báo các cơ quan báo chí trên cả nước ở mùa 3 với sự chuyên nghiệp hơn, chất lượng hơn, an toàn và hấp dẫn hơn. Đây là cam kết của Báo PLVN và những người có trách nhiệm, có tình cảm gắn bó với địa phương.
(PLM) - Chỉ sau 2 giờ 15 phút, Vận động viên Trịnh Hoàng Yên – số báo danh 025 đã xuất xắc vượt qua 12km cung đường Giải leo núi Bước chân trên mây lần 2 – Chinh phục đỉnh Tà Xùa để cán đích đầu tiên, qua đó chiến thắng thuyết phục ở bộ giải giành cho nam. Đây là lần thứ 2 liên tiếp vận động viên đến từ Hội Nhà báo tỉnh Yên Bái tham dự và có thành tích vượt trội tại Giải leo núi “Bước chân trên mây”. Ở mùa giải đầu tiên được tổ chức, anh Trịnh Hoàng Yên từng phải về nhì , chức vô địch lần này càng trở nên đặc biệt, khẳng định sự bền bỉ và quyết tâm không ngừng nghỉ , qua đó giữ lại cúp vô địch ở lại tỉnh Yên Bái – địa phương 2 năm liền được chọn làm nơi tổ chức giải.
(PLM) - Sáng 12/4, hơn 100 nhà báo, phóng viên thuộc các cơ quan thông tấn báo chí trong cả nước hào hứng "vào cuộc" tranh giải "Bước chân trên mây" chinh phục đỉnh Tà Xùa từ chân núi thuộc chòm Sáng Nhù, thôn Tà Xùa, xã Bản Công. Thời tiết tạo thuận lợi cho các vận động viên.
(PLM) - Kết luận thanh tra đột xuất việc chấp hành quy định của pháp luật lĩnh vực công chứng của Thanh tra Sở Tư pháp Hà Nội đã chỉ ra nhiều tồn tại, thiếu sót, vi phạm của Văn phòng công chứng Nguyễn Liễu.
(PLM) - Vừa qua, Ban An toàn giao thông tỉnh Cà Mau có buổi làm việc với Đại diện Ban tổ chức Chương trình caravan Báo Pháp luật Việt Nam về việc phối hợp tổ chức "Sự kiện tuyên truyền phổ biến pháp luật an toàn giao thông học đường - lần 3 tại Cà Mau".
Tới tham dự buổi họp về phía Ban ATGT tỉnh Cà Mau có ông Nguyễn Thanh Bằng - Chánh văn phòng Ban ATGT tỉnh, ông Nguyễn Văn Đen – Phó Giám đốc sở Văn hóa, Thể thao và Du Lịch, ông Tạ Minh Vũ - Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, ông Kiều Minh Được - Trưởng Phòng CSGT Công an tỉnh, bà Phạm Như Quỳnh - Đại diện Sở Tài chính, cùng phóng viên Báo Cà Mau dự đưa tin. Về phía Ban tổ chức Caravan Báo Pháp Luật Việt Nam, có Ông Nguyễn Văn Nam - Phó Ban tổ chức thường trực, cùng đại diện nhà tài trợ bà Trần Ánh Hoa – Giám đốc Công ty Tân Phạm Nguyên và đại diện Câu lạc bộ Doanh Nhân và Pháp Luật tại TP. HCM.
(PLM) - Sáng ngày 5/4, tại Quảng Ninh, Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp với Tạp chí Pháp luật và Phát triển đã tổ chức hội thảo quốc tế với chủ đề Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp. Từ thực tiễn xuất hiện những bất cập, hạn chế, các đại biểu nêu những đề xuất cùng các giải pháp khắc phục để thúc đẩy nguyên tắc "Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", hoàn thiện thể chế nhằm thu hút các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài cho giai đoạn phát triển mạnh mẽ tiếp theo của đất nước, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
(PLM)- Hàng nghìn sản phẩm bông tẩy trang nhãn hiệu La Soirée bị làm giả với giá trị lên đến hơn 850 triệu đồng, đang chuẩn bị tuồn ra thị trường đã được Đội 6 - Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an thành phố Hà Nội kịp thời ngăn chặn. Đại diện Cơ quan Cảnh sát điều tra cho biết, đây không phải là lô hàng duy nhất mà các đối tượng đã làm giả. Về phía đơn vị sản xuất và phân phối chính hãng, ông Đặng Thanh Tùng - đại diện Công ty TNHH La Claire chia sẻ: "Không quá bất ngờ khi thương hiệu của mình là mục tiêu mà các đối tượng làm giả hướng đến. Và mong muốn cơ quan chức năng xử lý thật nghiêm minh để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng…”.
(PLM) - Sản phẩm Cà phê gừng đen mật ong đang bị nghi vấn về nguồn gốc xuất xứ khi Công ty TNHH Dược phẩm VESCO (đơn vị có tên trên bao bì) khẳng định không sản xuất, không phân phối, không có bất kỳ hợp đồng gia công nào liên quan đến sản phẩm. Theo đó, ngày 10/2/2025, công ty VESCO đã có văn bản gửi Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đề nghị thu hồi hồ sơ tự công bố, và gửi báo cáo đến Chi Cục An toàn Vệ sinh thực phẩm Hà Nội đề nghị kiểm tra, xử lý tình trạng lưu hành sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, có dấu hiệu hàng giả, hàng nhái. Đồng thời, công ty VESCO cũng đã yêu cầu Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thương mại LHV chấm dứt ngay việc phân phối sản phẩm Cà phê gừng đen mật ong không rõ nguồn gốc xuất xứ, sản phẩm giả mạo… điều này đặt ra dấu hỏi lớn về tính minh bạch và hợp pháp của sản phẩm này trên thị trường.
