Thứ hai 03/11/2025 01:07
Email: [email protected]
Khi Gen Z giữ tuồng
Theo nhiều tài liệu ghi lại thì hát tuồng xuất hiện vào khoảng cuối thế kỷ XII. Nhắc tới hát tuồng thì phải nhắc đến những cái tên Đào Duy Từ, Đào Tấn. Đào Duy Từ (1572 - 1634) là người có công đầu trong việc phổ biến và phát triển nghệ thuật hát bội ở Đàng Trong. Được sự khuyến khích của chính quyền chúa Nguyễn, tuồng phát triển đến độ hoàn thiện về nghệ thuật trình diễn và ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống người dân. Miền Trung được xem là “đất tuồng” cũng là vì thế. Còn Đào Tấn (1845 - 1907) là người đưa hát tuồng trở thành nghệ thuật hàn lâm khi chú trọng phát triển theo hướng văn chương bác học, chỉ dành cho những trí thức cung đình. Ông được xem là người đã đưa hát tuồng lên đến đỉnh cao về nghệ thuật cũng như văn chương.
 |
| Nghệ thuật tuồng được đưa vào không gian mới với sự kết hợp hiện đại đã gây ấn tượng với công chúng trẻ. (Ảnh: ENTROPY) |
Trong kho tàng tuồng Việt Nam từ xưa đến nay, ước tính có khoảng 500 vở tuồng, nhưng văn bản thất lạc phần lớn. Trước dòng chảy như vũ bão của nghệ thuật hiện đại với sự du nhập của nhiều loại hình giải trí mới, các loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng rơi vào khủng hoảng, bấp bênh. Để gìn giữ di sản niên đại nhiều thế kỷ ông cha đứng trước nguy cơ mai một, thất truyền, các bạn trẻ Gen Z đã tâm huyết, nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động giới thiệu, đưa các loại hình nghệ thuật truyền thống đến gần công chúng.
Thông qua các hình thức thể hiện mới mẻ, sáng tạo, dự án “Tuồng nói tiếng Tôi” của nhóm sinh viên Học viện Ngoại giao kết hợp cùng sự bảo trợ chuyên môn của Nhà hát Tuồng Việt Nam, đã tạo ra nhiều nội dung hấp dẫn, dễ tiếp nhận và gần gũi hơn trong việc truyền tải các giá trị của nghệ thuật tuồng đến với đối tượng công chúng trẻ tuổi, đặc biệt là thế hệ Gen Z.
Nói về điểm nổi bật của “Tuồng nói tiếng Tôi”, Huyền Trang cho biết, việc ứng dụng kỹ thuật kể chuyện như một công cụ truyền tải để khơi gợi cảm xúc, dự án kỳ vọng tạo ra sự kết nối cá nhân giữa người xem và nội dung nghệ thuật truyền thống. Đặc biệt, việc lựa chọn ngôn ngữ truyền thông hiện đại, gần gũi, đồng thời mang sắc thái Gen Z, được xem là yếu tố then chốt trong việc thu hẹp khoảng cách giữa nghệ thuật tuồng vốn mang tính hàn lâm, cổ điển với văn hóa tiêu dùng nội dung số của giới trẻ. Cả nhóm đã dành rất nhiều thời gian để tìm cách kể những câu chuyện tuồng bằng ngôn ngữ mạng xã hội, tạo ra những clip ngắn nhưng vẫn giữ được chiều sâu.
Chỉ trong một thời gian ngắn phát triển nội dung trên nền tảng TikTok và Facebook, kênh “Tuồng nói tiếng Tôi” đã nhận được nhiều sự quan tâm đánh giá cao nỗ lực truyền tải nghệ thuật tuồng theo cách hiện đại, gần gũi... của công chúng.
Bên cạnh “Tuồng nói tiếng tôi”, hàng loạt clip ngắn tóm tắt nội dung, giới thiệu nhân vật, trang phục tuồng qua lăng kính hài hước trên các kênh “Hành trình di sản” hay “Tuồng xưa sắc mới”… đã thu hút hàng nghìn lượt xem.
Trước đó, cuộc triển lãm với chủ đề “Dân gian trong Gen Z” được diễn ra mùa hè năm 2024, tại Khu trải nghiệm, Di tích đặc biệt quốc gia Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) do TiredCity tổ chức. Còn Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP HCM phối hợp với nhóm Hiếu Văn Ngư thực hiện chuỗi chương tìm hiểu về nghệ thuật hát bội (tuồng).
Nhiều dự án của các bạn trẻ giúp lan tỏa giá trị cũng như gìn giữ tuồng cũng đã ra đời như: “Vẽ về hát bội (tuồng)” do hai họa sĩ trẻ Huỳnh Kim Nguyên và Phùng Nguyên Quang khởi xướng, “Vang vọng trống chầu” của Echoing Drum, phim ngắn về tuồng “Trăm năm một cõi”, triển lãm “Gánh hát lưu diễn muôn phương”, những tác phẩm của nền tảng giáo dục “Vang vọng trống chầu” và các sản phẩm “Bội ký”… của các sinh viên thuộc Khoa Quản trị truyền thông đa phương tiện của Trường Đại học FPT TP HCM, “Hát bội 101” của nhóm Hiếu Văn Ngư, “Bảo tàng số nghệ thuật truyền thống” của nhóm bạn trẻ Trường Ca kịch viện thực hiện…
Khó khăn khách quan và chủ quan
Tuy nhiên nhiều người lo ngại, việc kết hợp với các dòng nhạc hiện đại như techno hay hiphop có nguy cơ lấn át bản chất tinh tế của tuồng, từ cách hát, lối diễn đến chiều sâu câu chuyện, khiến khán giả trẻ chỉ chú ý đến khía cạnh giải trí mà bỏ qua giá trị cốt lõi. Các nhà văn hóa mong muốn việc sáng tạo nhạc điện tử gắn với tuồng chỉ xem như một “cây cầu” kết nối, để các bạn biết đến tuồng và tìm đến những giá trị gốc với các dự án của mình. Các nhà văn hóa nhắn nhủ những bạn trẻ Gen Z sáng tạo, khoác lên tuồng khoác áo mới với hơi thở thời đại, trẻ trung nhưng cần giữ được hồn của di sản nghệ thuật sân khấu truyền thống chứa đựng bao nét đẹp văn hoá, tinh hoa của người Việt.
Còn một điều khó khăn khác, trên thực tế, phần lớn các dự án đều do sinh viên hoặc các bạn trẻ thực hiện. Vì lý do kinh phí có hạn nên các dự án chỉ kéo dài trong vài tháng và “đứt gãy”. Hơn ai hết, các bạn trẻ mong muốn được sự chung tay của xã hội làm cầu nối đưa tuồng đến gần hơn với công chúng, lan tỏa rộng hơn, sâu hơn để vẻ đẹp di sản nghệ thuật dân tộc trường tồn với thời gian.
Thùy Dương
Theo dõi chúng tôi trên:
Ngày 31.10.2025, đoàn công tác của báo Pháp luật Việt Nam do đồng chí Trần Ngọc Hà làm trưởng đoàn cùng sự hỗ trợ về kinh phí của ông Nguyễn Đình Mạnh ở TP Hồ Chí Minh, đã có mặt tại đồn Biên phòng Đồng Văn, đồn Biên phòng Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang để thăm hỏi và trao tặng xe đạp, sữa cùng quần áo cho các cháu học sinh có hoàn cảnh khó khăn thuộc mô hình con nuôi đồn Biên phòng và chương trình nâng bước em tới trường.
Sáng 29/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh - Tổ phó Tổ Công tác liên ngành về rà soát, đánh giá thủ tục hành chính (TTHC) trên phạm vi toàn quốc dẫn đầu Đoàn công tác liên ngành làm việc với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về công tác triển khai Công điện số 201 ngày 22/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết, từ chiều tối và đêm nay (30/10), không khí lạnh tăng cường sẽ ảnh hưởng đến khu vực Đông Bắc Bộ, sau đó lan rộng xuống Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Thời tiết miền Bắc chuyển lạnh, kèm mưa rải rác do tác động của không khí lạnh kết hợp với nhiễu động gió đông.
Từ tháng 11/2025, nhiều chính sách mới trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và bảo hiểm xã hội sẽ chính thức có hiệu lực, tác động trực tiếp đến hoạt động kinh tế – xã hội và người dân.
Tối 28/10/2025 tại khu vực Phú Mỹ, phường Từ Liêm (trước đây là phường Mỹ Đình 2), Hà Nội xảy ra một vụ xô xát liên quan đến mâu thuẫn chỗ đậu xe ô tô, khiến một người phải nhập viện điều trị.
Phản ánh đến Báo PLVN, bà Đỗ Thị Hạt (trú tại Tổ 3 Duyên Hải, phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai) gửi đơn kêu cứu, kèm tài liệu về việc một cá nhân có dấu hiệu làm giả hồ sơ giấy tờ để chiếm đoạt tài sản của mình là quyền sử dụng 1.379m2 đất. Nguyên nhân cũng bởi mảnh đất này được bà Kim Thị Dung (chủ sử dụng đất ban đầu) ký tới 2 giấy bán đất viết tay khác nhau cho bà Hạt và một người khác. Trình bày trong đơn, bà Đỗ Thị Hạt cho biết, giấy viết tay giữa mình với chủ sử dụng đất ký mua bán từ năm 2011 đã được giám định, xác định là đúng và cũng có nhiều người là tổ trưởng TDP, các hộ giáp ranh có thể làm nhân chứng. Trong khi đó, bà Hạt cho rằng tờ giấy bán viết tay thứ 2 cùng một số giấy tờ khác đang có nhiều điểm “mờ” cần được cơ quan chức năng xem xét để làm rõ…
Liên quan đến vụ việc bà Dương Thị Trà My (ủy quyền cho bà Trần Thị Thắm) xin chuyển mục đích sử dụng thửa đất diện tích 2.017,5m2 tại thửa đất số 210, tờ bản đồ địa chính số 185 tại phường Tuần Châu, tỉnh Quảng Ninh, mới đây UBND phường Tuần Châu đã khẳng định: Theo quy định chỉ cần phù hợp một trong các loại quy hoạch theo quy định là đủ điều kiện để chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Vì vậy quan điểm của phường là thửa đất của bà My, bà Thắm đủ điều kiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
PLM - Sáng 28/10/2025, tại trụ sở Bộ Tư pháp, Cục Hành chính tư pháp đã long trọng tổ chức buổi gặp mặt đoàn các gia đình con nuôi Thụy Điển nhân dịp họ trở về thăm quê hương Việt Nam. Cuộc gặp gỡ diễn ra trong bầu không khí ấm áp, giàu cảm xúc gắn kết những trái tim mang chung cội nguồn Việt.
Ngày 27-10, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội thông tin, trong tuần từ 17 đến 24/10/2025, toàn thành phố ghi nhận 392 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 38 ca so với tuần trước. Số ca mắc tăng trở lại, cùng với việc phát hiện thêm 12 ổ dịch mới, đang làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bùng phát dịch trên diện rộng khi thời tiết vẫn thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển.
Ngay sau khi Việt Nam và Hoa Kỳ công bố tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng. Nhiều chuyên gia kinh tế, đối ngoại nhận định sự kiện này là một bước ngoặt mang tính chiến lược, đánh dấu thành công của Việt Nam trong quá trình đàm phán thuế đối ứng với đối tác Hoa Kỳ, là tín hiệu tốt cho thương mại song phương giữa hai nước, vừa ổn định, vừa lâu dài và củng cố lòng tin cho doanh nghiệp hai nước xúc tiến đầu tư.
