Ta dễ nhận ra lỗi của người khác, nhưng lại rất khó quay về soi chiếu chính mình. Câu hỏi “sửa mình hay sửa người?” vì thế không chỉ là một lựa chọn đạo đức, mà là một hướng đi căn bản trong cách con người đối diện với khổ đau.
 |
| Ta tốt người sẽ tốt theo. |
Sửa người dường như dễ hơn. Bởi nó cho ta cảm giác mình đúng, mình đứng ở vị thế phán xét. Khi chỉ ra lỗi của người khác, cái tôi được củng cố, và ta tạm thời tránh né việc đối diện với những bất toàn của chính mình. Nhưng càng cố sửa người, ta càng bất lực. Bởi người khác có thế giới nội tâm riêng, thói quen riêng, nghiệp riêng. Không ai có thể bị thay đổi bằng mệnh lệnh, chỉ trích hay áp đặt. Cố sửa người thường dẫn đến tranh cãi, oán giận và đổ vỡ quan hệ, bởi người bị “sửa” cảm thấy bị phủ nhận và không được tôn trọng.
Sửa mình thì khác. Đó là con đường khó hơn, nhưng thực tế hơn. Khi quay về sửa mình, ta không còn tiêu hao năng lượng vào việc kiểm soát điều không thuộc về mình, mà tập trung vào điều ta có thể làm chủ: thân, khẩu và ý của chính mình. Sửa mình không phải là tự trách hay tự ti, mà là khả năng nhận diện những phản ứng bất thiện trong tâm, như sân hận, cố chấp, hơn thua, và từng bước chuyển hóa chúng. Khi một người thay đổi từ bên trong, cách họ nói năng, hành xử và hiện diện cũng thay đổi theo, và điều đó tự nhiên tạo ảnh hưởng đến người khác.
Trong giáo lý nhà Phật, Đức Phật dạy rằng mỗi người là chủ nhân của nghiệp mình tạo. Không ai có thể tu thay, giác ngộ thay, hay chịu quả thay cho người khác. Vì vậy, sửa mình chính là con đường phù hợp với quy luật nhân quả. Khi ta gieo nhân thiện nơi chính mình, quả lành sẽ trổ trước hết trong tâm: sự nhẹ nhõm, an ổn, ít xung đột hơn. Từ đó, môi trường xung quanh cũng dần đổi khác.
Điều nghịch lý là khi ta thôi cố sửa người, mối quan hệ lại có cơ hội được chữa lành. Một người biết lắng nghe, biết nhận lỗi, biết điều chỉnh bản thân thường khiến người đối diện tự soi lại chính mình. Sự thay đổi không đến từ áp lực, mà từ sự gợi mở. Không phải bằng lời khuyên dạy, mà bằng cách sống. Đó là sức mạnh thầm lặng của việc sửa mình.
Tuy nhiên, sửa mình không có nghĩa là cam chịu hay bỏ qua mọi sai trái. Có những tình huống cần góp ý, cần nói rõ ranh giới, cần bảo vệ điều đúng. Nhưng khác với việc “sửa người” bằng phán xét, việc góp ý xuất phát từ sự tỉnh táo và thiện chí sẽ không mang theo hận thù. Khi tâm mình đủ lắng, lời nói sẽ bớt làm tổn thương, và người nghe cũng dễ tiếp nhận hơn.
Câu hỏi “sửa mình hay sửa người?” không đòi hỏi một câu trả lời cực đoan. Nhưng nếu phải chọn một điểm khởi đầu, thì luôn là sửa mình. Bởi chỉ khi ta thay đổi cách nhìn, cách nghĩ và cách sống của chính mình, thế giới quanh ta mới có cơ hội đổi thay. Sửa người là mong điều khiển ngoại cảnh. Sửa mình là học cách làm chủ nội tâm. Và trong hành trình sống an lành, con đường thứ hai, dù chậm, nhưng bền vững hơn nhiều.
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM) - Sáng ngày 25.12, tại trụ sở Văn phòng Chính phủ Bộ Tư pháp đã có buổi làm việc với Phó Thủ trướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng về chương trình công tác tháng 12. Thứ trưởng Phan Chí Hiếu, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú cùng Thủ trưởng một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp tham dự buổi làm việc
(PLM) - Chiều 24/12, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (BGDĐT) Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đồng chủ trì Hội nghị tổng kết Chương trình phối hợp thực hiện công tác pháp chế giữa BGDĐT và Bộ Tư pháp giai đoạn 2020-2025. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long dự Hội nghị.
(PLM) - Chiều 24/12, Văn phòng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị triển khai công tác năm 2026, tập trung đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2025 và định hướng nhiệm vụ thời gian tới. Lãnh đạo Bộ nhấn mạnh yêu cầu đổi mới phương thức quản trị công việc, chủ động tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đảm bảo hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2026.
(PLM) - Ngày 24/12, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình (HNGĐ) năm 2014. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì Hội nghị. Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại trụ sở Bộ Tư pháp và kết nối trực tuyến tới 34 điểm cầu địa phương cùng các trường đại học, viện nghiên cứu.
(PLM) - Hà Nội trong ngày 24/12 mang theo không khí Giáng sinh rất riêng. Noel đến bằng những ánh đèn trang trí còn lấp lánh dưới nắng đông nhạt, bằng tiếng chuông nhà thờ ngân vang giữa không gian se lạnh, và bằng niềm háo hức rất khẽ của người dân Thủ đô khi phố phường khoác lên mình sắc màu lễ hội.
(PLM) - Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ, khí thiên nhiên ngày càng khẳng định vai trò là nguồn năng lượng “cầu nối” hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải. Trước yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, Diễn đàn Chiến lược và Xu hướng Phát triển Thị trường Khí thiên nhiên (CNG, LNG, LPG) tại Việt Nam và khu vực ASEAN được tổ chức nhằm nhận diện cơ hội, thách thức và đề xuất các giải pháp thúc đẩy thị trường khí thiên nhiên phát triển hiệu quả, an toàn và bền vững.
(PLM) - Chiều ngày 22/12, đồng chí Nguyễn Thanh Tú - Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đã tới dự và chỉ đạo Hội nghị triển khai công tác năm 2026 của Cục Đăng ký giao dịch bảo đảm và Bồi thường nhà nước. Tham dự Hội nghị có đại diện lãnh đạo các đơn vị gồm: Văn phòng Bộ, Vụ Tổ chức cán bộ, Cục Kế hoạch - Tài chính và Cục Công nghệ thông tin, cùng toàn thể cán bộ chủ chốt, công chức, viên chức và người lao động của Cục Đăng ký giao dịch bảo đảm và Bồi thường nhà nước.
(PLM) - Chiều ngày 22/12/2025, tại Bộ Tư pháp, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đã có buổi làm việc với các đơn vị thuộc Bộ về công tác chuẩn bị tổ chức Hội nghị Sơ kết 03 năm triển khai thực hiện Quyết định 1156/QĐ-TTg.
(PLM) - Nhằm hưởng ứng “chiến dịch Quang Trung” do Thủ tướng Chính phủ phát động, và hướng tới chào mừng Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12, tại tỉnh Đắk Lắk, những người lính Sư đoàn 372 Quân chủng Phòng không - Không quân đang viết tiếp câu chuyện đẹp về tình quân – dân bằng những nhiệm vụ cụ thể, thiết thực: chung tay xây dựng nhà ở cho bà con vùng lũ, giúp nhân dân sớm ổn định cuộc sống sau thiên tai.
(PLM) - Ngày 20.12, tại tỉnh Điện Biên, Quỹ cộng đồng WCO Việt Nam phối hợp với UBND xã Mường Nhà, đã tổ chức lễ bàn giao 3 giếng khoan cho trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học và trung học cơ sở Phu Luông và Trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở Mường Nhà.
