Bảo vệ giới trẻ trước tác hại khôn lường của thuốc lá điện tử

Kết quả nghiên cứu về các hành vi nguy cơ đối với sức khỏe học sinh THCS và THPT tại Hà Nội do Viện Chiến lược và Chính sách y tế, Bộ Y tế thực hiện cho thấy, vài năm gần đây, tỷ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện tử tăng gấp nhiều lần so với các năm trước đó. Cụ thể, năm 2015, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở 34 tỉnh, thành phố chỉ khoảng 0,2%, đến năm 2020 đã tăng gấp 18 lần, lên khoảng 3,6%.

Bệnh viện Bạch Mai mới tiếp nhận 2 bệnh nhân phải thở máy, hôn mê, nguy kịch do thuốc lá điện tử. Bệnh nhân đầu tiên là nữ, 22 tuổi, có tiền sử hút thuốc lá điện tử hơn 1 năm, nhập viện trong trạng hoảng hốt, sững sờ, vã mồ hôi, mất khả năng giao tiếp. Theo gia đình bệnh nhân, sau khi hút thuốc lá điện tử, cô gái xuất hiện tình trạng rối loạn ý thức và không nói chuyện. Vài ngày thấy con có hiện tượng lạ, gia đình đã đưa đi khám.

Trường hợp thứ hai là nam thanh niên 17 tuổi (Hà Nội), nhập viện trong tình trạng ngộ độc nicotine nặng. Theo chia sẻ từ gia đình, nam sinh hút cả thuốc lá thông thường và thuốc lá điện tử hơn 1 năm nay. Gần đây, gia đình phát hiện cậu học sinh mua những “hộp sữa” Milk và Lavie về sử dụng, sau đó thay đổi tính tình, hay cáu bẳn, co giật, kích thích nên được đưa tới bệnh viện.

Đầu tháng 5/2023, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh cũng tiếp nhận 2 bệnh nhân là học sinh vào điều trị do hút thuốc lá điện tử. Hai học sinh này có tiền sử khỏe mạnh, sử dụng thuốc lá điện tử không thường xuyên. Trước nhập viện khoảng 1 giờ, 2 học sinh trên hút thuốc lá điện tử, sau đó thấy nôn nao, bủn rủn tay chân, hoa mắt chóng mặt và buồn nôn. Bác sĩ chẩn đoán 2 bệnh nhân bị ngộ độc thuốc lá điện tử.

Trước đó, vào đầu tháng 4/2023 cũng xảy ra một vụ ngộ độc thuốc lá điện tử khiến 4 học sinh của Trường THPT Hà Đông (Hà Nội) có biểu hiện mệt, buồn nôn, ngã ra sàn lớp học... phải nhập viện cấp cứu. Cụ thể, 3 học sinh sau khi uống chai nước Fuzetea trà chanh sả của một bạn thì mệt, buồn nôn, khó chịu, nóng trong người. Học sinh kia thừa nhận đã nhỏ hai giọt tinh dầu thuốc lá điện tử vào chai nước để trêu đùa bạn bè. Cùng ngày, sau khi khi sử dụng pod hút thuốc lá điện tử của một người bạn cùng khối, một học sinh lớp 11 của trường cũng choáng, mệt và ngã ra sàn lớp học.

Đáng chú ý trong năm 2022, 7 học sinh lớp 3 tại quận Hoàng Mai, Hà Nội được đưa vào Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu trong tình trạng buồn nôn, đau đầu. Nguyên nhân là do các em đã thử hoặc hít phải thuốc lá điện tử...

Theo TS.BS Lê Thị Thu Hà, Trưởng phòng Sử dụng chất và Y học hành vi, Viện sức khoẻ Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), cũng giống như thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử chủ yếu chứa nicotine và một số ít các chất khác trong buồng đệm chứa dịch (glycerin,propylene, các chất dẫn), chất tạo hương vị, chất dẫn.

Cũng theo BS Hà, với nicotine có khả năng gây phụ thuộc về mặt tâm thần. Glycerine có thể gây viêm phổi. Chất dẫn khác nhau tùy theo từng hãng, nhãn hiệu chủ yếu bao gồm nitrosamine, formaldehyde, acetaldehyde là các chất có khả năng gây ung thư.

"Thuốc lá điện tử hiện nay được hút ở tuổi trẻ khi não chưa hoàn thiện. Nếu hút thuốc lá điện tử sớm sẽ khiến cho não của trẻ chưa hoàn thiện sẽ dẫn tới những tổn thương não khiến cho trẻ sau này khó từ chối các chất gây nghiện khác", Trưởng phòng Sử dụng chất và Y học hành vi, Viện sức khoẻ Tâm thần khuyến cáo.

Thực tế cho thấy hiện nay không ít đối tượng đã pha thêm chất ma tuý vào thuốc lá điện tử. Vì chất ma tuý này không màu, không mùi, lại lẫn mùi của tinh dầu nên bằng cảm quan thông thường khó có thể nhận biết được. Các chất ma túy mới khi sử dụng sẽ gây ảo giác, có thể gây co giật, hôn mê, thậm chí tử vong đối với người sử dụng.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng làm tăng tỉ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ và trẻ em gái, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của thanh thiếu niên nên nhà nước cần phải bảo vệ giới trẻ. Chuyên gia y tế khuyến cáo các bậc cha mẹ tuyệt đối không cho trẻ vị thành niên sử dụng thuốc lá điện tử. Nếu không quyết liệt ngăn chặn việc sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ thì Việt Nam sẽ phải đối mặt với những hệ lụy nặng nề trong tương lai.