Giải pháp để minh bạch thị trường bảo hiểm

Phải quản lý chặt và xử lý nghiêm

Là người từng góp ý xây dựng luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính, cho rằng các quy định về trách nhiệm, vai trò của đại lý bán bảo hiểmm, công ty bảo hiểm đều được quy định trong luật tương đối rõ ràng. Chỉ còn một vấn đề mà người mua bảo hiểm cần quan tâm nhất là thời hạn đóng phí và thời hạn bảo hiểm, các quy định về rút trước hạn… Với một hợp đồng dân sự, trách nhiệm của người mua là đọc kỹ hợp đồng và sau khi đã đặt bút ký là phải chịu trách nhiệm với nội dung hợp đồng đó, đúng sai cứ theo hợp đồng mà làm.

Nhưng lỗi sai nhiều người mắc phải là không đọc kỹ hợp đồng, hoặc đọc mà không hiểu, nhưng vẫn ký. Mọi thông tin có được đều do tư vấn viên cung cấp, đúng sai thế nào cũng không thẩm định. 

"Trong luật kinh doanh bảo hiểm quy định, đội ngũ tư vấn bảo hiểm là người đào tạo có trình độ hiểu biết và được cấp chứng chỉ. Nhưng thực tế việc đào tạo này chưa thực sự đạt yêu cầu. Nhiều tư vấn viên không được đào tạo bài bản nhưng vẫn được cấp phép. Hệ lụy là họ chỉ chạy theo số lượng hợp đồng chứ ít quan tâm đến quyền lợi khách hàng, không giải thích rõ để khách hàng nắm được", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho hay,

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cũng cho biết, hiện tại, trên thị trường bảo hiểm Việt Nam mới có 18 công ty bảo hiểm nhân thọ được Nhà nước công nhận. Nhưng trên thực tế xuất hiện nhiều công ty không có trong danh mục trên đang thực hiện một số hành vi bán bảo hiểm dưới nhiều hình thức. Chính vì vậy, Nhà nước cần phải thắt chặt quản lý các công ty bảo hiểm và xử lý các công ty bảo hiểm "ảo", bất hợp pháp đang hoạt động.

PSG.TS Đinh Trọng Thịnh nêu quan điểm, không vì một vấn đề chưa đúng của một vài doanh nghiệp hoặc một số đại lý bảo hiểm thiếu chuyên nghiệp, thiếu đạo đức kinh doanh mà vai trò của bảo hiểm nhân thọ trong cuộc sống giảm đi. Doanh nghiệp và cá nhân nào làm sai, luật pháp và các cơ quan, ban ngành sẽ có những chế tài để xử lý theo đúng pháp luật.

Bất kỳ ai, thuộc tầng lớp nào cũng cần có bảo hiểm nhân thọ, bởi bảo hiểm nhân thọ giúp giảm bớt gánh nặng chi trả viện phí, khám chữa bệnh và đặc biệt giúp mỗi gia đình có trụ cột tài chính trong những tình huống bất trắc xảy ra. Tại các nước phát triển, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm lên tới 80 - 90% như ở Mỹ, Nhật Bản và Singapore; 35 - 40% tại Thái Lan, Malaysia trong khi ở Việt Nam chỉ khoảng 11%.

Làm thế nào để có lợi khi tham gia bảo hiểm nhân thọ?

PGS.TS Đinh Trọng Thình cho biết, khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, với số tiền đóng phí từ vài chục triệu, vài trăm triệu tới vài tỷ – đây là một khoản tiền không nhỏ trong nguồn thu nhập hàng năm của gia đình vậy nên khách hàng cần tìm hiểu và lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm với các tiêu chí: uy tín, thương hiệu và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp qua nhiều năm, trụ sở doanh nghiệp, năng lực tài chính, tính minh bạch…

Tư vấn tài chính hay còn gọi là Đại lý bảo hiểm là người trực tiếp bán sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng. Do vậy, khách hàng cần lựa chọn người tư vấn tài chính chuyên nghiệp, có tâm, có kỹ năng và kiến thức để tư vấn sản phẩm phù hợp nhất cho khách hàng. Tránh tình trạng mua bảo hiểm vì nể, vì ngại mà không được tư vấn kỹ.

"Có thực trạng rất phổ biến là tư vấn bảo hiểm chủ yếu bán cho người thân, người quen. Khách hàng, vì nể mà mua bảo hiểm chứ không phải có nhu cầu thực sự. Người mua nên kiên quyết nói không với những tư vấn viên kiểu "cò mồi", đặc biệt là người thân quen. Chỉ mua bảo hiểm khi thực sự có nhu cầu và phải tìm hiểu kỹ cái được và mất, trước khi đặt bút ký vào hợp đồng", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh khuyên.

Một người có thể sở hữu một hay nhiều sản phẩm bảo hiểm nhân thọ với mức phí đóng khác nhau, tùy theo nhu cầu và năng lực tài chính của từng người. Tuy nhiên, hãy phân tích rõ nhu cầu của bản thân và gia đình khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, yếu tố nào là yếu tố ưu tiên tại thời điểm tham gia. Ví dụ bảo vệ trước rủi ro và bệnh nan y, quyền lợi chăm sóc y tế hay chỉ coi bảo hiểm nhân thọ như một kênh giữ tiền và đầu tư sinh lời. Tuyệt đối tránh việc phó thác toàn bộ cho người đại lý bảo hiểm vì lười tìm hiểu về sản phẩm hoặc cả tin.

Thực tế là bất kỳ ai, thuộc tầng lớp nào cũng cần có bảo hiểm nhân thọ, bởi bảo hiểm nhân thọ giúp giảm bớt gánh nặng chi trả viện phí, khám chữa bệnh và đặc biệt giúp mỗi gia đình có trụ cột tài chính trong những tình huống bất trắc xảy ra.

Thực tế, khi mua bảo hiểm, đa số người mua thường chỉ quan tâm tới quyền lợi mà đôi khi không để ý tìm hiểu những điều khoản, điều kiện ràng buộc. Trong khi đó những điều khoản này sẽ quyết định việc người tham gia có được nhận quyền lợi hay không khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. 

Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) đã quy định chặt chẽ hơn quyền kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm. Cơ quan quản lý có vai trò quản lý giám sát, thúc đẩy tính minh bạch và sự phát triển lành mạnh của thị trường bảo hiểm. Tuy nhiên, cần quản lý chặt chẽ hơn trách nhiệm của đại lý bảo hiểm, đặc biệt là nâng cao chất lượng đào đạo đội ngũ tư vấn viên đảm bảo đủ tâm, đủ tầm.