Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2020: Vinh danh “bà trùm” phường Xoan cổ duy nhất của vùng đất Tổ

Trong số 10 cá nhân xuất sắc được trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm nay có nghệ nhân hát Xoan Nguyễn Thị Lịch.

Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm nay sẽ được trao cho 6 tập thể và 10 cá nhân xuất sắc trên các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, văn hoá, y học, công tác xã hội, phát triển cộng đồng.

Trong số 10 cá nhân xuất sắc được trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm nay có nghệ nhân hát Xoan Nguyễn Thị Lịch – “Bà trùm” phường Xoan cổ duy nhất của vùng đất Tổ. Nghệ nhân Nguyễn Thị Lịch sinh năm 1950, sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống nối truyền hát Xoan. Ông nội bà là cụ Nguyễn Văn Trìu, bố là cụ Nguyễn Văn Thắng đều là trùm Xoan nổi tiếng. Nghệ nhân Nguyễn Thị Lịch chọn hát Xoan để gắn bó không chỉ vì truyền thống gia đình mà còn vì tâm thích của bà với lời ca, điệu múa của quê hương. Từ năm lên 9 tuổi, bà đã được ông nội, cha truyền dạy làn điệu và cho theo các cuộc trình diễn hát Xoan trong các lễ hội ở đình làng. Thời đất nước có chiến tranh, lễ hội nhiều nơi không được tổ chức, nhiều thứ bị mất đi hoặc gián đoạn nhưng mạch nguồn hát Xoan ở An Thái vẫn được duy trì. Hát Xoan vẫn được trình diễn hàng năm vào các dịp tiệc đình, bà Lịch cùng mọi người trong phường Xoan vẫn tự tổ chức tập luyện tại nhà trùm phường và truyền dạy cho nhau lúc bên giếng nước, khi trên cánh đồng.

Ghi nhận sự đóng góp, năm 2006, bà được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian. Năm 2012, bà được UBND tỉnh Phú Thọ phong tặng danh hiệu Nghệ nhân hát Xoan. Năm 2015, bà là một trong 19 người am hiểu về di sản văn hóa của tỉnh Phú Thọ được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Phường Xoan của bà ngày càng thu hút được sự tham gia của nhiều người yêu Xoan. Đến nay, phường Xoan đã có 107 thành viên, ít tuổi nhất là 6 tuổi, cao tuổi nhất là 94 tuổi. Hiểu sâu sắc về những giá trị mà hát Xoan mang lại cho cộng đồng, nên bà liên tục mở lớp truyền dạy miễn phí hát Xoan cho các em nhỏ trong xã.

Đặc biệt, năm nay trong danh sách 6 tập thể và 10 cá nhân xuất sắc trên các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, văn hoá, y học, công tác xã hội, phát triển cộng đồng được trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2020 có sự góp mặt rất lớn của ngành Y. Đó là hai tập thể nữ cán bộ, viên chức, người lao động Bệnh viện Hùng Vương – TP HCM; tập thể Hội Phụ nữ Bệnh viện Công an và PGS.TS bác sĩ Phạm Thị Ngọc Thảo – Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy – TP HCM.