Ngôi đền thiêng trên cao ở biển Sầm Sơn

Sự tích Đền Cô Tiên

Đền Cô Tiên nằm cuối dãy núi Trường Lệ, trên đỉnh hòn Đầu Voi về phía Tây Nam, là di tích nổi tiếng gắn liền với du lịch biển Sầm Sơn. Truyện xưa kể rằng ngôi đền này thờ một người con gái làm nghề thuốc cứu giúp nhiều người bất hạnh. Cha bắt cô lấy một kẻ giàu có, cô phản đối nên bị đuổi khỏi nhà. Cô yêu thương và lấy một chàng trai nghèo khó tốt bụng tên là Côi.

Cuộc sống cứ thế trôi đi, sau đó nàng mắc bệnh hủi, một cụ già xuất hiện đã chạy chữa cho nàng bằng thuốc nam và dòng nước suối trong mát lấy từ Vụng Tiên. Cô gái xinh đẹp khỏi bệnh, bà cụ cáo từ để lại cho vợ chồng họ một tay nải che mưa và một chiếc giỏ mây đựng thuốc cứu người.

Một đêm nọ, đi chữa bệnh về khuya, gặp lúc mưa to gió lớn, nhớ lời bà cụ dặn, hai vợ chồng lấy tay nải ra che mưa rồi ngủ thiếp đi. Sáng dậy, họ thấy mình đang ngồi trong ngôi nhà đẹp lộng lẫy 3 gian. Từ đó, hai người ở lại ngôi nhà và đi hái lá thuốc chữa bệnh cho người dân trong vùng. Một buổi sáng đẹp trời, họ ăn mặc chỉnh tề đẹp đẽ dắt tay nhau lên đỉnh núi rồi không quay trở lại. Ngôi nhà trở thành đền Cô Tiên và được dân làng hương khói.

Năm 1960, Bác Hồ về thăm Sầm Sơn đã nghỉ chân tại Đền Cô Tiên. Năm 1962, Đền Cô tiên được Bộ văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích quốc gia. Đền Cô Tiên với khuôn viên thanh tĩnh, cảnh vật thơ mộng giúp du khách có cảm giác thanh thản, nhẹ nhàng khi đến đây vãn cảnh, đi lễ.

Kiến trúc độc đáo

Đền Cô Tiên Sầm Sơn được xây dựng vào thời Lý theo kiểu kiến trúc cổ, gồm 3 lớp: Tiền Đường, Trung Đường và Hậu Cung. Kiểu kiến trúc hình chữ Đinh (hay kiến trúc chuôi vồ). Trải qua bao độ mưa nắng, gió bão và sự tàn phá của chiến tranh ngôi đền đã bị hư hỏng nặng. Ngôi đền đã qua nhiều lần trùng tu tôn tạo.

Những năm 90 của thế kỷ XX, Ban quản lý di tích thị xã Sầm Sơn cho sửa chữa lại một số hạng mục. Lần tu sữa gần đây nhất vào năm 2010, thị xã Sầm Sơn đã trùng tu tôn tạo lại toàn bộ ngôi đền nhưng vẫn giữ nguyên nét cổ kính. Kinh phí xây dựng đền là từ nguồn tiền công đức của nhân dân và du khách thập phương. 

Ngoài Đền chính, trong quần thể Di tích Đền Cô Tiên Thanh Hóa còn có Đền trình - Quan Giám, Miếu lộ thiên Nam Hải Đại Vương và Miếu Cô Chín. Trong Hậu Cung của đền có đặt bàn thờ Tam tòa Thánh Mẫu: Thánh mẫu Thượng Thiên (tức là Bà Chúa Liễu Hạnh), Mẫu Thượng Ngàn, Thánh mẫu Thoải.

Điểm du lịch tâm linh

Về nghi thức thờ cúng, ngôi đền thờ ba vị Thánh Mẫu, nhưng xét theo tên gọi và đời sống tâm linh của nhân dân địa phương thì Bà Chúa Liễu Hạnh có một vị trí đặc biệt.

Tương truyền Thánh mẫu Liễu Hạnh có tên là Quỳnh Hoa công chúa. Vốn là một nàng tiên trên thiên giới bị Ngọc Hoàng Thượng đế đày xuống trần gian vì lỡ tay làm vỡ chén ngọc (có truyền thuyết cho rằng người con gái làm nghề hái thuốc chữa bệnh là hóa thân của Thánh mẫu Liễu Hạnh).

Xuống trần gian nàng cũng lấy chồng, sinh con, là một dâu hiền, vợ thảo như bao người phụ nữ khác. Hết hạn đầy ải, nàng được cho gọi về trời. Sống trên tiên cảnh mà tâm tư, tình cảm của nàng luôn nhìn xuống trần gian.

Nhớ chồng thương con, nàng còn đau đáu nỗi niềm xót thương dân chúng lầm than, đói rách, nàng lại xin được xuống trần gian. Nàng chuyên tâm khuyến thiện,trừ ác. Lại thích ngao du thưởng ngoạn nơi non xanh, nước biếc. Tài năng và công đức của Thánh mẫu Liễu Hạnh được nhân dân ca ngợi, truyền tụng bao đời.

Giữa núi non hùng vĩ, bao la, vẻ trầm mặc của đền Cô Tiên đang nhẹ nhàng tựa mình vào đá là mảnh ghép hài hòa trong bức tranh non nước tuyệt mỹ của mảnh đất Xứ Thanh. Vẻ đẹp ấy giúp cho Sầm Sơn không chỉ thu hút khách du lịch biển mà còn mang lại lượng lớn khách du lịch tâm linh cầu mong sức khoẻ và bình an cho bản thân và gia đình hằng năm.

Sầm Sơn có lợi thế được thiên nhiên ban tặng cho bờ biển dài, các bãi biển rộng, bằng phẳng, độ dốc thoải, cát mịn, rất phù hợp cho tắm biển và các hoạt động vui chơi, giải trí biển. Tại đây có nhiều di tích, thắng cảnh để du khách thăm quan như: Núi Trường Lệ, hòn Trống Mái, đền Độc Cước, đền Cô Tiên.

Với tiềm năng, thế mạnh sẵn có, cùng những nền tảng đã được tạo lập và những hướng đi đúng đã được xác định, TP Sầm Sơn đang dần đạt được những mục tiêu lớn đã đề ra, tạo nên sự phát triển mạnh mẽ và bứt phá trong những năm tới.