Phát triển hệ thống nông thôn toàn diện, hiện đại gắn với quá trình đô thị hóa
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn cho biết, Hội nghị lần này được tổ chức nhằm triển khai nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao.
Bộ Xây dựng đang triển khai quy hoạch ngành, chính là quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia. Để triển khai Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, Bộ Xây dựng đã triển khai một số công tác liên quan.
Bộ Xây dựng đã gửi văn bản xin ý kiến dự thảo lần 1 về quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia. Trên cơ sở đóng góp ý kiến của Bộ ngành, địa phương. Bộ cũng đã tiếp tục rà soát, thực hiện lấy thêm ý kiến của địa phương trên khắp 3 vùng miền của cả nước.
Bộ Xây dựng xác định đây là một trong các quy hoạch ngành lần đầu tiên được triển khai. Vì vậy, để triển khai có hiệu quả, Bộ mong muốn các địa phương đưa ra ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện và thống nhất về quy hoạch; quy hoạch này cần có sự phối hợp với các quy hoạch khác, tiêu biểu như quy hoạch tỉnh.
Về nội dung Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia Phạm Thị Nhâm cho biết, Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được thực hiện với các mục tiêu quan trọng.
Trong đó, mục tiêu nhằm thúc đẩy quá trình đô thị hóa nhanh, hiệu quả, có chất lượng; bền vững hơn về môi trường, tiết kiệm tài nguyên, năng lượng, đảm bảo được an ninh lương thực; trên cơ sở tiếp tục xây dựng hoàn chỉnh, đổi mới mô hình phát triển hệ thống đô thị Việt nam theo mô hình mạng lưới, xanh, thông minh và bền vững; có cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội phù hợp, đồng bộ, hiện đại; có môi trường và chất lượng sống đô thị tốt; thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; có nền kiến trúc đô thị tiên tiến, giàu bản sắc; có vai trò, vị thế xứng đáng trong mạng lưới đô thị châu Á - Thái Bình Dương, có tính cạnh tranh cao trong phát triển kinh tế - xã hội quốc gia, khu vực và quốc tế, góp phần thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng xã hội chủ nghĩa và bảo vệ Tổ quốc.
Quy hoạch còn nhằm phát triển nông thôn toàn diện, hiện đại gắn với quá trình đô thị hóa, có cơ sở hạ tầng, dịch vụ xã hội đồng bộ và tiệm cận với khu vực đô thị; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; xây dựng nông thôn xanh, sạch, đẹp, an ninh, trật tự được đảm bảo; nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống, vai trò và vị thế của người tham gia sản xuất nông nghiệp; tạo việc làm phi nông nghiệp để phát triển sinh kế đa dạng, giảm nghèo bền vững cho người dân nông thôn, đảm bảo cơ hội phát triển công bằng giữa các vùng, miền…
Quy hoạch hướng đến tầm nhìn tỷ lệ đô thị hóa thuộc nhóm trung bình cao của khu vực ASEAN và châu Á; hệ thống đô thị liên kết thành mạng lưới đồng bộ, thống nhất, cân đối giữa các vùng, miền, có khả năng chống chịu, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển theo hướng đô thị xanh, văn minh, có bản sắc và có tính tiên phong, dẫn dắt các hoạt động đổi mới sáng tạo, trở thành động lực của phát triển. Xây dựng được 3 - 5 đô thị tầm quốc tế, giữ vai trò là đầu mối kết nối và phát triển với mạng lưới khu vực và quốc tế; có công trình kiến trúc tiêu biểu, đô thị xanh thông minh chuyển đổi số tiêu biểu tầm cỡ thế giới; cơ cấu kinh tế đô thị theo hướng hiện đại với tỷ trọng các ngành kinh tế xanh, kinh tế số chiếm đa số; nông thôn không còn hộ nghèo và trở thành “nơi đáng sống”, văn minh, xanh, sạch, đẹp với điều kiện sống, thu nhập dân cư nông thôn tiệm cận và kết nối chặt chẽ, hài hòa với đô thị.
Có 5 chiến lược trọng tâm trong thời kỳ bao gồm: Phân bố mạng lưới đô thị - nông thôn; Môi trường sinh thái; Phát triển kinh tế đô thị và nông thôn phù hợp với quy luật kinh tế thị trường; Văn hóa – xã hội; Quản trị đô thị - nông thôn.
Về định hướng phát triển hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia, khung phát triển đô thị - nông thôn quốc gia gồm 3 cấu trúc chính: Phân mạng lưới trung tâm đô thị theo phân cấp đơn vị hành chính; phân bố mạng lưới phân bố trung tâm chuyên ngành đô thị cấp quốc gia và vùng; phát triển vùng đô thị hóa đặc thù, đảm bảo quá trình đô thị hóa nông thôn bền vững. Trong đó, phân bố mạng lưới trung tâm đô thị theo phân cấp đơn vị hành chính kế thừa các định hướng quy hoạch thời kỳ trước.
Yếu tố mới trong kỳ quy hoạch này là hình thành vùng đô thị và cực tăng trưởng quốc gia đã được đề cập trong Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030; phân bố mạng lưới trung tâm chuyên ngành cấp quốc gia và vùng nhằm tăng năng lực hấp dẫn và cạnh tranh đô thị theo tiềm năng, lợi thế riêng mỗi vùng miền, đồng thời tạo giá trị bản sắc văn hóa, cảnh quan của mỗi khu vực lãnh thổ đô thị - nông thôn gắn với động lực phát triển đô thị.
Tại Hội nghị, đại diện các UBND tỉnh, các Sở ngành đã đóng góp một số ý kiến liên quan đến một số nội dung về hệ thống đô thị, quy hoạch tỉnh, phương án phát triển đô thị và nông thôn; tính chất đô thị, kiểm soát dân số, chuỗi đô thị; cập nhật thêm đô thị vào quy hoạch tỉnh; bổ sung thêm số liệu, dữ liệu trong khu vực quốc tế; cập nhật quy hoạch vùng nông thôn phù hợp với mực tiêu phát triển đô thị bền vững; thống nhất nội dung giữa các văn bản; nghiên cứu thêm về đô thị vùng miền núi phía Bắc để triển khai thuận lợi hơn; xem xét lại thời kỳ thực hiện quy hoạch…