Rà soát văn bản quy phạm pháp luật: Kịp thời tháo gỡ các “điểm nghẽn”, bất cập

Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã phát huy tốt vai trò là tham mưu, giúp Chính phủ quản lý nhà nước về công tác rà soát văn bản và Cơ quan thường trực của Tổ công tác về rà soát văn bản. Các bộ, ngành, cơ quan liên quan ngày càng chủ động, nỗ lực trong thực hiện rà soát, xử lý, kiến nghị xử lý văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) thuộc trách nhiệm được giao; tổ chức nghiên cứu, đề xuất phương án xử lý cụ thể đối với các quy định pháp luật mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, không phù hợp thực tiễn đã được phát hiện qua công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản hoặc phản ánh, kiến nghị của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Hiện nay, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản đang tiếp tục theo dõi, đôn đốc, chỉ đạo các bộ, cơ quan liên quan thực hiện rà soát vướng mắc, bất cập của hệ thống pháp luật, xử lý kết quả rà soát VBQPPL do Tổ công tác và các bộ, ngành thực hiện trong các năm 2020, 2021, 2022 đối với 463 văn bản, trong đó số văn bản đã được xử lý là 185 văn bản.

Đặc biệt trong năm 2023, thực hiện yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ, Lãnh đạo Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền, Bộ Tư pháp đã chủ trì tham mưu, giúp Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện và báo cáo kết quả đối với nhiều nhiệm vụ rà soát văn bản có phạm vi, đối tượng rà soát rất lớn. Cụ thể là: nhiệm vụ rà soát hệ thống VBQPPL theo yêu cầu của Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội; nhiệm vụ rà soát, đề xuất xử lý VBQPPL phục vụ triển khai Đề án 06; nhiệm vụ rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định bất cập, những vấn đề vướng mắc trong VBQPPL hiện hành theo Công văn số 689/TTg-PL ngày 29/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ...

Có thể thấy, những kết quả đạt được trong công tác rà soát văn bản từng bước khẳng định vai trò, ý nghĩa của công tác này đối với công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật. Cùng với các công tác tiền kiểm và hậu kiểm khác (thẩm định, thẩm tra, kiểm tra và giám sát văn bản), công tác rà soát văn bản góp phần trực tiếp phát hiện, xử lý, kiến nghị xử lý kịp thời các quy định trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, không phù hợp thực tiễn, nâng cao chất lượng của VBQPPL, tháo gỡ kịp thời các “điểm nghẽn”, vướng mắc, bất cập về thể chế pháp luật, tạo thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong áp dụng và thực hiện pháp luật, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương nói riêng và đất nước nói chung.

Bên cạnh những thuận lợi, kết quả tích cực đã đạt được, việc thực hiện trách nhiệm rà soát VBQPPL tại một số cơ quan còn chưa đầy đủ theo quy định; các quy định pháp luật mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc đã được rà soát, phát hiện nhưng việc xử lý còn chưa kịp thời, chưa triệt để. Các bộ, ngành phải triển khai đồng thời nhiều nhiệm vụ rà soát văn bản mới do nhiều cơ quan có thẩm quyền yêu cầu với phạm vi rộng, đối tượng văn bản cần rà soát lớn, thời hạn thực hiện ngắn…

Để nâng cao hiệu quả công tác rà soát, xử lý kết quả rà soát VBQPPL, các bộ, ngành cơ quan cần đẩy nhanh tiến độ xử lý, tham mưu xử lý kết quả rà soát VBQPPL do Tổ công tác và các bộ, ngành thực hiện trong thời gian qua; tuân thủ nghiêm quy định về trách nhiệm rà soát, xử lý kết quả rà soát văn bản, tránh sự trùng lặp hoặc tham mưu, đề xuất phân công thực hiện nhiệm vụ rà soát văn bản không đúng chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan dẫn đến lãng phí về thời gian, nguồn lực thực hiện và khó bảo đảm chất lượng, hiệu quả công việc.

Chú trọng, thường xuyên thực hiện hoạt động rà soát VBQPPL trong quá trình xây dựng VBQPPL (bao gồm cả văn bản luật và dưới luật) nhằm phát hiện tối đa “từ sớm, từ xa” các quy định trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo hoặc khoảng trống pháp luật sau khi ban hành. Hoàn thiện thể chế cho công tác xây dựng, ban hành VBQPPL, trong đó có công tác rà soát VBQPPL để nâng cao hơn nữa chất lượng văn bản được ban hành, hiệu quả xử lý VBQPPL sau rà soát.

Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cao trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các các cơ quan trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật. Tiếp tục thực hiện hiệu quả, đồng bộ, tổng thể các hoạt động kiểm soát chất lượng VBQPPL; tăng cường công tác thẩm tra, giám sát của Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội trong việc xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.