Sửa đổi Luật Thủ đô: Kỳ vọng những quy định tiên phong sẽ được triển khai rộng khắp
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Phó Tổng biên tập Báo Kinh tế và Đô thị Nguyễn Xuân Khánh cho biết, được xây dựng dựa trên 5 quan điểm chỉ đạo, dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) có nhiều quy định mang tính đột phá để tạo cơ hội phát triển xứng tầm cho Hà Nội cũng như góp phần thúc đẩy liên kết và phát triển vùng Thủ đô. Tuy nhiên, việc xây dựng Luật không nằm ngoài tổng thể hệ thống pháp luật.
Rất nhiều vấn đề được đặt ra khi sửa đổi Luật như quy định đột phá về thu hút nguồn lực, đầu tư tài chính, đáp ứng nhu cầu tổ chức chính quyền và phát triển kinh tế của Thủ đô. Hay việc phát triển giao thông công cộng (TOD) được coi là cơ chế hiệu quả để khai thác nguồn lực từ đất đai, phát triển kinh tế, hạ tầng mà nhiều nước phát triển trên thế giới đã áp dụng. Đi cùng với đó là phát triển không gian ngầm, không gian xanh và không gian giao thông và quy định về trọng dụng nhân tài, trong chiến lược phát triển Thủ đô...
Nói về sự cần thiết sửa đổi Luật Thủ đô lần này, theo TS Lê Duy Bình, Chuyên gia kinh tế, Giám đốc điều hành Economica Việt Nam, quá trình hơn 10 năm thực hiện Luật Thủ đô 2012, Hà Nội đã đạt những kết quả quan trọng, rất đáng khích lệ, đóng góp vào sự phát triển của Thủ đô về kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục... Tuy nhiên, sau 10 năm đất nước đã có những hướng phát triển mới, Thủ đô chúng ta cũng có những yêu cầu mới, xuất phát từ thực tiễn, nhất là những vấn đề về kinh tế, về xã hội, về khoa học giáo dục, về y tế...
Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị khẳng định vị trí, vai trò chiến lược quan trọng đặc biệt và yêu cầu, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là cơ sở pháp lý, điều kiện quan trọng để tạo động lực phát triển Thủ đô từ nay đến năm 2030 và 2045, với định hướng lớn: Thủ đô Hà Nội là TP “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”; xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế. Do đó, TS Bình nhấn mạnh, Luật Thủ đô cần những cơ chế mới, những cơ chế mang tính chất đặc thù, vượt trội để đẩy nhanh, bền vững hơn nữa sự phát triển của Thủ đô.
Theo TS Nguyễn Ngọc Bích - Trưởng Bộ môn Luật Hành chính, Trường Đại học Luật Hà Nội, trong đặc thù rất riêng của Hà Nội, Thủ đô của nhiều nước chỉ là trung tâm chính trị, hoặc có thể là trung tâm văn hóa, nhưng Thủ đô Hà Nội của chúng ta vừa là trung tâm chính trị, vừa là trung tâm văn hóa. Với Luật Thủ đô lần này chúng ta hay nói là Luật Thủ đô sửa đổi, nhưng với chuyên môn cá nhân, TS Bích cho rằng, có thể được nói đây là luật “mới”. Bởi lẽ, có một chế định mà Pháp lệnh Thủ đô 2000 và Luật Thủ đô 2012 chưa đề cập đến, nhưng dự thảo Luật Thủ đô lần này đã đưa vào, đó là quy định về việc tổ chức chính quyền tại TP Hà Nội.
TS Bích kỳ vọng: “Có thể hôm nay, nhiều quy định trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã trình Quốc hội, nếu Quốc hội thông qua, mặc dù nó chỉ là quy định nội dung trong Luật Thủ đô, dành riêng cho Thủ đô Hà Nội, nhưng nếu biết đâu khi chúng ta thực hiện mà có những tác động rất lớn và nó thể làm thay đổi tư duy của Quốc hội, các cấp chính quyền, thay đổi tư duy của người dân nữa thì sẽ trở thành những quy định chung của cả nước...”.
Phó Trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội Lê Trung Hiếu thì khẳng định, dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) là một cơ hội lớn, tạo lợi thế để Hà Nội phát triển, vươn lên tầm vóc mới, vị thế mới không chỉ của cả nước mà còn trong khu vực và thế giới. Trong 9 nhóm chính sách quan trọng của dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), đáng chú ý nhất phải kể đến là nhóm chính sách huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực tài chính, ngân sách cho phát triển Thủ đô; cho phép thực hiện các hình thức khác quy định hiện hành như đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), mô hình giao thông công cộng (TOD)...; quản lý tài sản công và mô hình thử nghiệm có kiểm soát; phân quyền mạnh mẽ về quyết định đầu tư cho TP; các quy định thu hút nhà đầu tư chiến lược và các ưu đãi để thu hút nhà đầu tư...