Trùng tu, tôn tạo di tích quốc gia Chiến thắng Vạn Tường đang xuống cấp

Trước đó, theo phản ánh của báo chí, di tích Chiến thắng Vạn Tường nằm ở xã Bình Hòa, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, dường như đang bị bỏ quên. Bên trong hiện ra khung cảnh nhếch nhác, các hạng mục xuống cấp và chi chít những chữ viết bậy trên xác xe tăng Mỹ tại điểm di tích Chiến hào thép Lộc Tự ở xóm Lộc Tự Đông, thôn 3, xã Bình Hòa. Còn tại di tích đồi tranh Ngọc Hương cây cỏ mọc um tùm, bít cả lối đi vào.

Theo Sở VHTTDL tỉnh, di tích quốc gia Chiến thắng Vạn Tường được Bộ VHTTDL xếp hạng di tích quốc gia vào năm 1982, gồm 8 điểm di tích. Từ khi xếp hạng đến nay, di tích này được Bộ VHTTDL, Quân khu V và UBND tỉnh quan tâm đầu tư tôn tạo nhiều lần bằng các hình thức như xây dựng các bia ghi lại nội dung sự kiện lịch sử của di tích, xây dựng nhà bia, nhà che xác xe tăng, xây dựng các tường bao quanh khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích.

Năm 2002, Bảo tàng Chiến thắng Vạn Tường được xây dựng tại xã Bình Hải, huyện Bình Sơn nhằm lưu giữ, trưng bày và phát huy những hình ảnh, hiện vật về chiến thắng oai hùng của quân và dân ta, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng trong Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Hiện nay, Bảo tàng Chiến thắng Vạn Tường được Sở VHTTDL tỉnh giao cho Bảo tàng Tổng hợp tỉnh trực tiếp quản lý, bố trí 1 viên chức thuyết minh để phát huy giá trị di tích.

Theo quy định về phân cấp quản lý di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh thì di tích này do Sở VHTTDL trực tiếp quản lý. Từ năm 2013 đến nay, Sở VHTTDL đã bố trí kinh phí để chống xuống cấp cho các điểm di tích như: Sở chỉ huy Trung đoàn 1 (E1), chiến hào thép Lộc Tự, sửa chữa bia bảng địa điểm Ngã ba Xóm Chuối, bia ghi dấu ở địa điểm bãi biển An Cường, đầu tư kinh phí chỉnh lý nội dung trưng bày tại Nhà trưng bày bổ sung di tích Chiến thắng Vạn Tường.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh cho biết, hiện nay một số điểm thuộc di tích đã bị xuống cấp. Nguyên nhân, do điều kiện tự nhiên, môi trường gây ra, nhất là chịu sự tác động của gió, hơi nước biển. Nguồn kinh phí bố trí cho công tác trùng tu, tôn tạo di tích còn khiêm tốn, hàng năm chỉ ưu tiên đầu tư, bảo quản khẩn cấp cho các di tích xuống cấp nghiêm trọng, chưa có nguồn lực để đầu tư lớn, có quy mô các điểm di tích gắn với phát triển du lịch.

Các điểm di tích thuộc Chiến thắng Vạn Tường nằm rải rác trên địa bàn 2 xã Bình Hòa và Bình Hải, diện tích mỗi điểm di tích khá rộng nhưng chỉ bố trí 1 biên chế làm công tác thuyết minh và 1 nhân viên hợp đồng bảo vệ tại Bảo tàng Chiến thắng Vạn Tường nên công tác bảo quản, giữ gìn toàn bộ các điểm di tích còn hạn chế.

Để khắc phục tình trạng xuống cấp di tích, Sở VHTTDL tỉnh đang lập dự toán khoảng 2 tỉ đồng để trùng tu, tôn tạo di tích này để trình UBND tỉnh xem xét, cho chủ trương thực hiện trong năm 2024 - 2025 nhằm chuẩn bị cho công tác tổ chức Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Vạn Tường (18.8.1965-18.8.2025). Đồng thời, Sở sẽ phối hợp với UBND huyện Bình Sơn tham mưu UBND tỉnh phân cấp cho huyện này trực tiếp quản lý di tích để phát huy được hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với di tích này.