Xét xử phúc thẩm vụ chống người thi hành công vụ ở Yên Bái: Tranh luận nảy lửa, án vẫn chưa được tuyên.

Sáng 31/3, TAND tỉnh Yên Bái mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án chống người thi hành công vụ đối với bị cáo Đinh Hồng Hải (SN 1983, trú tại phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái). Phiên tòa kéo dài gần 4 tiếng với màn tranh luận căng thẳng giữa luật sư và Viện Kiểm sát thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân .

“Phạm tội” vì bắt cán bộ quỳ…vì không có thẻ

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Yên Bái, khoảng 15 giờ 30 phút ngày 25/3/2022, tại gia đình ông Đinh Trọng Đức (thuộc tổ 14, phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái), 4 thành viên tổ công tác của Hội đồng bồi thường hỗ trợ tái định cư thuộc Sở Tài nguyên môi trường tỉnh Yên Bái gồm ông Lưu Vũ Quân, Trần Nam Sơn, bà Phạm Thị Chính và Nguyễn Thị Hồng Tâm đến gửi giấy mời gia đình ông Đức tham gia họp triển khai kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc kiểm đếm để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng kinh doanh nhà ở khu vực đầu cầu Tuần Quán, phường Yên Ninh.

Lúc này, Đinh Hồng Hải (con trai ông Đức) hỏi biển hiệu của ông Quân và ông Sơn thì được bà Chính cho biết những người này không có thẻ.

Nghi ngờ 2 người này là đối tượng giả danh cán bộ nhà nước, Hải đã cản trở, chửi bới và cầm dao đe dọa đến tính mạng, ép buộc ông Quân và ông Sơn phải quỳ xuống sân nhà ông Đức khoảng 20 phút.

Mặc dù được mọi người can ngăn nhưng Hải không cho ông Quân và ông Sơn đứng dậy, vẫn bắt quỳ xuống sân cho đến khi cơ quan Công an thành phố Yên Bái đến giải quyết sự việc mới chấm dứt.

Viện Kiểm sát cáo buộc hành vi đe dọa của bị can Đinh Hồng Hải đã xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của người thi hành công vụ, gây cản trở, trở ngại, làm cho người thi hành công vụ không thực hiện được công vụ được giao, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội, vi phạm pháp luật Nhà nước.

Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 22/11/2022, TAND thành phố Yên Bái đã quyết định xử phạt Đinh Hồng Hải 18 tháng tù về tội chống người thi hành công vụ. Sau đó, bị cáo Hải đã có đơn kháng cáo toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm.

Đến ngày 27/2/2023, TAND tỉnh Yên Bái mở phiên tòa phúc thẩm lần thứ nhất. Tuy nhiên phiên tòa đã phải hoãn do những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan và nhân chứng vắng mặt tại tòa.

Ngày 14/3 phiên tòa phúc thẩm diễn ra lần 2, những người trên tiếp tục vắng mặt tại tòa không rõ lý do nên tiếp tục hoãn.

Tranh luận “ nảy lửa” giữa Luật sư và Kiểm sát viên

Tại phiên tòa xét xử phúc thẩm ngày 31/03 (lần thứ 3), đại diện Viện kiểm sát khẳng định cấp sơ thẩm truy tố bị cáo về tội chống người thi hành công vụ là có căn cứ, đúng người đúng tội. Trong khi đó, luật sư Lại Huy Phát, thuộc Văn phòng Luật sư Huy Phát - Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng hành vi của bị cáo Hải là không cấu thành tội chống người thi hành công vụ.

Tại phiên tòa, bị cáo Hải kêu oan và không thừa nhận hành vi chống người thi hành công vụ. Hải khai, do trước đó có nhiều người tìm đến nhà bố đẻ mình xưng là cán bộ nhà nước, thuyết phục gia đình giao đất, giao sổ đỏ nhưng gia đình không đồng ý nên rất bức xúc. Chiều ngày 25/3/2022, Hải thấy 4 người đến nhà bố đẻ mình không đeo thẻ nhân viên, không có giấy tờ gì chứng minh là người đang thực hiện công vụ. Cho rằng những người này là là cán bộ giả danh, Hải đã bắt 2 thanh niên quỳ, mục đích bắt quỳ để giữ 2 người này, sau đó nhờ bố đẻ gọi diện cho công an đến giải quyết.

“Nếu những người đến nhà bố tôi có đầy đủ giấy tờ chứng minh là người của nhà nước, bị cáo không bao giờ có hành vi như thế”, bị cáo Hải nói.

Luật sư Lại Huy Phát nêu căn cứ, quan điểm tại phiên tòa rằng: Hành vi cầm dao bắt hai anh - Lưu Vũ Quân và Trần Nam Sơn, cán bộ Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái quỳ gối trong buổi chiều ngày 25/3/2022 tại nhà Hải là không cấu thành tội chống người thi hành công vụ.

Cụ thể, luật sư Phát cho rằng: Chưa đủ căn cứ để khẳng định 04 người gồm Nguyễn Thị Hồng Tâm, Phạm Thị Chính, Trần Nam Sơn, Lưu Vũ Quân là những người đang thi hành công vụ, vì: Những người trên không được người có thẩm quyền giao nhiệm vụ; Những người trên khi đi làm nhiệm vụ không có bất cứ giấy tờ, thẻ gì chứng minh là người của nhà nước, hoặc người được trưng dụng vào việc thực hiện công vụ để xuất trình khi công dân liên quan có yêu cầu. Việc này vi phạm qui định của Thủ tướng chính phủ, cơ quan có thẩm quyền về việc thực hiện văn hóa công sở, cụ thể là : Tại Điều 7, khoản 1, qui chế ban hành kèm theo Quyết định số 129/2007/QĐ-TTG ngày 02/8/2007.

04 cán bộ (Sơn, Quân, Chính, Tâm) có tên trong Hội đồng dự án nhưng không có Quyết định nào phân họ nằm trong 01 tổ công tác. Tổ công tác chuyên trách được thành lập theo đúng qui định không có tên cả 04 người này.

Luật sư Phát cũng cho biết thêm, bà Nguyễn Thị Hồng Tâm là tổ trưởng tổ dân phố số 14, phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái, mặc dù bà có tên trong danh sách Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng nhưng bà Tâm không có tên trong tổ chuyên trách và cũng không phải là Tổ trưởng tổ chuyên trách. Sự xuất hiện của bà Tâm tại nhà ông Đức cùng với bà Chính, anh Quân, anh Sơn, trong khi anh Quân, anh Sơn, và bà Chính là người không có bất kỳ giấy tờ, biển hiệu thể hiện, chứng minh là người nhà nước đi làm nhiệm vụ, do đó sự đảm bảo về mặt tư cách nhà nước của bà Tâm bảo lãnh cho 03 người chưa đủ căn cứ vững chắc thuyết phục bị cáo Hải nhận biết về mặt pháp lý.

Mặt khác, cuộc họp chiều 10/3/2022 do HĐBT tổ chức theo giấy mời số 80/GM-HĐBT,HT&TĐC phát hành ngày 02/3/2022 thì Tổ trưởng tổ dân phố đã không tham gia cuộc họp là một trong những lý do người dân bỏ họp ngày hôm đó, tiếp theo đó ngày 29/3/2022 diễn ra cuộc họp phổ biến kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc kiểm đếm nhưng bà Tâm - Tổ trưởng tổ dân phố cùng Chủ tịch MTTQ phường Yên Ninh đi họp muộn 30 phút dẫn đến một số người dân bỏ họp ra về. Như vậy, bà Tâm tổ trưởng tổ dân phố 14 không đủ uy tín để bảo lãnh cho Quân, Sơn, Chính đi gửi giấy mời ngày 25/3/2022.

Luật sư Lại Huy Phát cho rằng, trong vụ án, các cơ quan tiến hành tố tụng nhận định và cho rằng 04 người (bà Chính, anh Quân, anh Sơn, bà Tâm) không đeo thẻ vì có nguyên nhân khách quan là chưa được cấp phát, vẫn không ảnh hưởng gì đến việc kết luận họ đang thi hành công vụ, là không có căn cứ.

"Điều này hoàn toàn trái ngược với qui định của luật công chức viên chức, các qui định của cấp có thẩm quyền nói trên qui định về văn hóa công sở Tại Điều 7, khoản 1, qui chế ban hành kèm theo Quyết định số 129/2007/QĐ-TTG ngày 02/8/2007 qui định".

Chưa có căn cứ vững chắc khẳng định Quyết định số 4447/QĐ-UBND ngày 24/12/2021 của UBND TP Yên Bái về việc phê duyệt kế hoạch thu hồi đất khu vực Cầu Tuần Quán, được niêm yết công khai tại trụ sở UBND phường Yên Ninh, như Cáo trạng số 61/Ctr-VKS-TP ngày 04/10/2022 của VKSND TP Yên Bái khẳng định. Bởi căn cứ duy nhất là biên bản làm việc của cán bộ điều tra ngày 15/8/2022 với ông Nguyễn Xuân Chiến - Chủ tịch UBND phường Yên Ninh và bà Phạm Thị Chính - cán bộ địa chính phường Yên Ninh cung cấp, tuy nhiên thực tế, không có bảng ảnh lưu lại UBND phường cũng như Biên bản niêm yết có người chứng kiến về việc niêm yết công khai Quyết định số 4447/QĐ-UBND. Đặc biệt hỏi người dân có mặt tại phiên toà hôm nay thì không ai biết việc công khai quyết định này.

Trước những luận điểm, luận cứ của luật sư Lại Huy Pháp, đại diện VKSND tỉnh Yên Bái cho rằng:Việc 04 người nói trên ( Sơn, Quân, Chính, Tâm) không nằm trong tổ chuyên trách, VKSND cho biết theo quy định, tổ chuyên trách có nhiệm vụ tổ chức kiểm kê đất đai, tài sản gắn liền với đất,thu thập tài liệu giấy tờ liên quan đến sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất,… như vậy việc đưa giấy mời không phải nhiệm vụ của tổ chuyên trách nên những người này không cần phải nằm trong tổ chuyên trách.

Mặc dù có quy định Cán bộ, công chức,viên chức phải đeo thẻ khi thực hiện nhiệm vụ, Nhưng trong trường hợp này anh Sơn và anh Quân là cán bộ hợp đồng chưa được cấp thẻ, khi thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của lãnh đạo có thẩm quyền, nên việc không đeo thẻ, biển tên của 2 người không ảnh hưởng đến việc thực thi nhiệm vụ.

Sau khi đại diện VKS đưa ra ý kiến đối đáp, Luật sư Lại Huy Phát đưa ra luận cứ rằng: Ngày 25/3/2022 tại nhà ông Đức, Hải bắt anh Quân, anh Sơn quỳ tại sân nhà ông Đức,thì sau 02 ngày “ngày 27/3/2022 anh Lưu Vũ Quân và anh Trần Nam Sơn được Quỹ bảo vệ môi trường tỉnh Yên Bái cấp thẻ nhân viên theo quy định”.

Tại phần phục lục 89 biên bản làm việc của Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) với ông Trần Ngọc Phú khác biệt với việc ông Hà Thanh Tùng chuyên viên Sở Nội vụ Yên Bái cung cấp cho Cơ quan CSĐT TP Yên Bái: “Đối với người lao động ký hợp đồng không thời hạn tại cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp của nhà nước thì chưa có quy định về việc được cấp thẻ cán bộ công chức, viên chức, thẻ tên, phù hiệu, chức danh theo quy định. Điều bất bình thường chỉ khi vụ việc Sơn và Quân bị Hải đe doạ và lúc đó Cơ quan bảo vệ môi trường tỉnh Yên Bái mới cấp thẻ cho nhân viên, như vậy căn cứ vào quy định nào?

Vì vậy, luật sư Lại Huy Phát cho rằng: Trong vụ án này, không đủ cơ sở kết luận có dấu hiệu của tội phạm “Chống người thi hành công vụ” qui định tại điều 330 BLHS, sảy ra tại tổ 14 phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái ngày 25/3/2022; hành vi của Đinh Hồng Hải chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, qui định tại khoản 1 của tội danh đã viện dẫn. Vì vậy, Luật sư đề nghị HĐXX tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái hủy bản án sơ thẩm số 76 ngày 22/11/2022, tuyên bị cáo Hải không có tội và đình chỉ điều tra vụ án theo khoản 1 điều 359 BL TTHS hiện hành.

Kết thúc phần tranh luận, Hội đồng xét xử tiến hành nghị án và quyết định sẽ mở tuyên án vào 14h ngày 4 tháng 4 năm 2023.