Báo động tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Lô: Kì 2: Sai phạm nối tiếp sai phạm

Sông Lô bị “rút ruột”

Như PLVN đã thông tin ở kỳ trước, khu vực sông Lô địa phận xã Bạch Lưu (huyện sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) giáp ranh với xã Trị Quận và xã Hạ Giáp (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ), thời gian gần đây diễn ra tình trạng các phương tiện ngang nhiên tiến hành khai thác cát, sỏi trái quy định, nguy cơ “chảy máu” tài nguyên khoáng sản và đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn đê điều.

Cơ quan chức năng của tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ cho biết, chỉ có một đơn vị được cấp phép khai thác cát, sỏi trên địa bàn nhưng đơn vị đó đã thông báo tạm dừng hoạt động. Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên Báo PLVN tại hiện trường, hàng ngày vẫn có từ 04 - 06 phương tiện cẩu, gầu dây khai thác cát, sỏi cùng hàng chục tàu vận tải chờ “ăn hàng”, các phương tiện này hoạt động từ sáng sớm đến chiều muộn.

Hoạt động khai thác thường xuyên diễn ra vào khung giờ pháp luật nghiêm cấm, là vi phạm pháp luật. Tiếng động cơ vẫn hàng ngày gầm rú, vang vọng cả một khúc sông như thay cho “lời kêu cứu ai oán” của dòng sông Lô.

Sử dụng phương tiện vận chuyển hết hạn đăng kiểm

Đi tìm lời giải cho câu hỏi những phương tiện này là của ai và vì sao dám ngang nhiên hoạt động bất chấp quy định của pháp luật như vậy, PV báo PLVN đã gửi danh sách 13 biển kiểm soát (BKS) phương tiện thủy nội địa đang khai thác và chở cát, sỏi tại khu vực sông Lô giữa xã Bạch Lưu, huyện sông Lô, Vĩnh Phúc giáp ranh với xã Trị Quận và xã Hạ Giáp, huyện Phù Ninh, Phú Thọ đến Chi nhánh đăng kiểm Vĩnh Phú (trực thuộc Chi cục Đăng kiểm số 1).

Phía đơn vị chức năng cho biết, trong số 13 phương tiện thủy nội địa trên thì có 04 phương tiện mang BKS là: VP1393,VP1309, PT1822, VP0718 đã hết hạn đăng kiểm (trong đó, 02 phương tiện đã hết hạn từ năm 2014); 02 phương tiện không thể hiện thông tin trên hệ thống là VP2048 và NB8805; 01 phao chở cẩu đã thực hiện sang tên cho đơn vị khác.

Quy định về đăng kiểm phương tiện vận tải là bắt buộc để bảo đảm kỹ thuật cho tàu, an toàn cho người và bảo vệ môi trường. Bởi khi tình huống xấu xảy ra, phương tiện tàu quá hạn đăng kiểm sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho người tham gia giao thông cũng như gây ô nhiễm môi trường. Thế nhưng đơn vị khai thác ở đây đã bất chấp quy định của pháp luật về đăng kiểm.

Dòng tiền thu lợi bất chính thuộc về ai?

Quá trình tác nghiệp, một người tự xưng là quản lý mỏ khai thác cát, sỏi có trò chuyện trao đổi với PV, người này cho biết: “Chỗ này bên anh liên doanh với Công ty Đông Phương Nam và có cổ phần của nhiều “bác”.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Khắc Định, Trưởng phòng Khoáng sản và Tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ cho biết: “Trên địa bàn xã Hạ Giáp, xã Trị Quận, huyện Phù Ninh chỉ có Công ty Cổ phần xây lắp và cơ khí Phương Nam được cấp phép hoạt động nhưng công ty này đã tạm dừng hoạt động từ 2 tháng nay”.

Xác minh thông tin phía Công ty Cổ phần xây lắp và cơ khí Phương Nam, ông Hồng Anh - Phó Giám đốc Công ty cho biết: “Công ty đã tạm dừng khai thác từ ngày 12/4/2023. Hiện tại trên phạm vi mỏ được cấp phép không có phương tiện nào của chúng tôi đang hoạt động, Công ty đã có công văn số 42b/CV-PN về việc tạm dừng gửi đến các cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ”.

Quá trình thu thập thông tin, PV được biết: Ngày 27/6/2023, Công ty cổ phần xây lắp và cơ khí Phương Nam gửi Công văn số 70/CV-PN đến cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ báo cáo hiện nay gần khu vực được khai thác của Công ty đang có một số phương tiện không rõ của đơn vị nào vẫn đang khai thác tại địa phận Vĩnh Phúc, đôi khi sang cả địa phận Phú Thọ. Công ty cũng yêu cầu cơ quan chức năng xem xét tính hợp pháp của các phương tiện hiện đang khai thác gần vị trí mỏ của công ty.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Phó Chủ tịch xã Hạ Giáp, huyện Phù Ninh, Phú Thọ cũng khẳng định: “Hiện tại vẫn có tàu khai thác cát, sỏi lúc làm ở Vĩnh Phúc, lúc lại làm ở Phú Thọ. Khu vực mỏ là địa phận giáp ranh, liên quan 02 tỉnh nên xã không đủ điều kiện để xác định tàu hoạt động đúng toạ độ hay không.”

Ông Quỳnh cũng xác nhận, Công ty Cổ phần xây lắp và cơ khí Phương Nam đã tạm dừng hoạt động, còn đơn vị nào đang khai thác thì xã không nắm được thông tin.

Xâu chuỗi các dữ liệu trên cho thấy, có một nhóm đối tượng (chưa rõ thuộc đơn vị nào) đang ngày đêm khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Lô địa phận xã Bạch Lưu (huyện sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) giáp ranh với xã Trị Quận và xã Hạ Giáp (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ). Dù không được cấp Giấy phép hoạt động nhưng nhóm người này vẫn ngang nhiên thực hiện hành vi “hút máu” tài nguyên sông Lô. Hàng nghìn m3 cát, sỏi mỗi ngày vẫn bị “rút ruột” mang đi tiêu thụ. Với giá tiền cát, sỏi trên thị trường dao động từ 180.000đ - 350.000đ/m3 thì mỗi ngày, số tiền thu lợi bất chính có thể lên tới hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng. Nguồn lợi bất chính này chảy về túi ai?

Sai phạm nối tiếp sai phạm, chẳng lẽ những “con voi” đang “hút máu” sông Lô hàng ngày vẫn có thể chui lọt lỗ kim?

Báo PLVN sẽ tiếp tục cập nhật thông tin./.