Công tác tổ chức tiếp xúc cử tri có nhiều đổi mới linh hoạt, hiệu quả

Sáng 12/7, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 24, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tổng kết, rà soát việc thực hiện Nghị quyết liên tịch 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 27/9/2012 về việc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội.

Hơn 27 nghìn cuộc tiếp xúc cử tri với nhiều hình thức khác nhau

Báo cáo tại phiên họp, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình nêu rõ, qua 10 năm thực hiện Nghị quyết số 525, kết quả cho thấy, nhận thức của các cá nhân, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm thi hành Nghị quyết đã được nâng lên rõ rệt.

Nhiều đại biểu Quốc hội đã chủ động, tích cực thực hiện việc tiếp xúc cử tri với nhiều hình thức khác nhau; thu thập, nghiên cứu và chuyển nhiều kiến nghị của cử tri đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết.

Cử tri ngày càng nhận thức rõ hơn về quyền và trách nhiệm tham dự các cuộc tiếp xúc, kiến nghị, phản ánh với đại biểu Quốc hội, ngày càng quan tâm đến hoạt động của Quốc hội, đại biểu Quốc hội nói chung, hoạt động tiếp xúc cử tri nói riêng.

Từ năm 2013 đến năm 2022, đã có 27.071 cuộc tiếp xúc cử tri được tổ chức với nhiều hình thức khác nhau; 42.455 kiến nghị của cử tri được tổng hợp, chuyển tới 72 đầu mối các cơ quan, đơn vị, tổ chức ở Trung ương có thẩm quyền giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri; 650 văn bản quy phạm pháp luật khác nhau được ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của cử tri.

Công tác tổ chức tiếp xúc cử tri từ khi thực hiện Nghị quyết số 525 đã có nhiều đổi mới linh hoạt, hiệu quả về hình thức và nội dung; bảo đảm dân chủ, bình đẳng, công khai, phát huy vai trò, trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, của cử tri và các cơ quan, tổ chức hữu quan.

Về một số vướng mắc, hạn chế, ông Bình chỉ rõ, việc triển khai hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội chủ yếu tập trung dưới hình thức tiếp xúc cử tri định kỳ, trước và sau mỗi kỳ họp Quốc hội. Hình thức tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng được tổ chức còn ít và chủ yếu theo hình thức hội nghị.

Ngoài ra, việc tổ chức tiếp xúc cử tri có lúc, có nơi còn mang tính hình thức; nội dung, chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri còn đơn điệu. Thông tin chuyển tải đến cử tri thiếu sinh động, chưa đáp ứng được sự mong mỏi của cử tri; chưa có nhiều gợi mở nội dung để cử tri phát biểu tâm tư, nguyện vọng.

Nội dung tiếp xúc cử tri sau kỳ họp Quốc hội của nhiều Đoàn đại biểu Quốc hội chưa mang tính thời sự, đơn thuần chỉ báo cáo về kết quả kỳ họp, trong khi những nội dung này đã được các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin chi tiết, cử tri đều đã biết khá rõ.

Cần xác định rõ hình thức tiếp xúc cử tri để có hướng dẫn cụ thể

Phát biểu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị báo cáo cần có thêm đánh giá việc quán triệt thực hiện nghị quyết, giám sát việc thực hiện nghị quyết, đánh giá tính sâu sát, phù hợp, thực chất, thiết thực và hiệu quả của công tác tiếp xúc cử tri. Đồng thời, nêu ra quan điểm lớn, những nội dung chính, chính sách lớn cần phải sửa đổi, bổ sung.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, sau khi có báo cáo tổng kết thực hiện nên tổ chức hội nghị chuyên đề về nội dung này để qua đó nghe và lấy thêm ý kiến để có tư liệu sửa đổi, bổ sung phù hợp.

Trên cơ sở các ý kiến tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành kết luận để làm cơ sở cho các cơ quan tiến hành soạn thảo và ban hành nghị quyết mới. Theo Chủ tịch Quốc hội, nên có 2 nghị quyết riêng về tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội và tiếp xúc cử tri của Hội đồng nhân dân.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý thêm, việc phải sửa đổi, bổ sung nghị quyết tới đây phải quán triệt đầy đủ Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Tổ chức chính quyền địa phương… Ngoài ra, cũng cần xác định rõ hình thức tiếp xúc cử tri để có hướng dẫn cụ thể.

Tham gia ý kiến thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, công tác tiếp xúc cử tri rất quan trọng, tuy nhiên theo báo cáo của Ban Dân nguyện, hiện nay công tác này mới chỉ được tổ chức chủ yếu trước và sau kỳ họp, trong khi việc tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, tiếp xúc tại nơi làm việc và nơi cư trú còn ít.

Ngoài ra, ở các địa phương có cách làm, cách tổ chức, cách thống kê… công tác tiếp xúc cử tri rất khác nhau. Qua nghiên cứu cho thấy, cách thống kê của các địa phương hiện nay đang không cùng một tiêu chí, dẫn đến các số liệu thống kê không đồng nhất.

Phó Chủ tịch Quốc hội lấy thí dụ Bình Thuận tiếp xúc cử tri 1.187 cuộc, Hà Nội 1.062 cuộc, TP Hồ Chí Minh có 1.012 cuộc, An Giang 741 cuộc… Tuy nhiên ở Ninh Bình sau 10 năm chỉ có 46 cuộc tiếp xúc cử tri, trong đó có 18 cuộc trước kỳ họp và 18 cuộc sau kỳ họp. Hay như Quảng Ninh 10 năm cũng chỉ có 48 cuộc tiếp xúc cử tri…

“Có nơi thống kê 10 năm chỉ có mấy chục cuộc, có nơi đến 1.000 cuộc. Như vậy là cách thống kê không cùng một tiêu chí cho nên bảng tổng hợp này đánh giá chưa chính xác”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng nội dung này cần phải phân tích sâu thêm.

Ngoài ra, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, cách tổ chức hiện nay cũng đang khác nhau. Cụ thể, có tỉnh sẽ đi theo tập thể, theo nhóm đại biểu, đi theo đơn vị bầu cử, đi liên tục. Đại biểu ứng cử ở 3 huyện cứ ròng rã thay nhau ở nơi đó, trong đó có đại biểu đứng lên thuyết trình, người vị trí công tác thấp chỉ ngồi từ đầu đến cuối, người chức vụ to nhất sẽ đứng lên tiếp thu giải trình. Như vậy để thấy có những đại biểu đi tiếp xúc cử tri chỉ đi nghe, đây là một thực tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, các nội dung trong báo cáo cần có các đánh giá, phân tích sâu hơn để công tác này được thực hiện hiệu quả, thực chất.