Cuộc nổi loạn của Wagner đã chấm dứt thế nào qua tiết lộ của Tổng thống Belarus
Tổng thống Belarus phát biểu trước các quân nhân ở Minsk ngày 27/6/2023, kể về quá trình hòa giải chấm dứt cuộc nổi loạn của Wagner. Ảnh: Reuters
Nga đã tập trung khoảng 10.000 quân để đẩy lùi cuộc hành quân của lực lượng quân sự tư nhân Wagner vào Moscow cuối tuần trước, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko ngày 27/6 cho biết. Belarus cũng đã sẵn sàng gửi lực lượng tới Nga.
Theo Tổng thống Lukashenko, Nga sẽ thắng thế trong cuộc đối đầu với những kẻ nổi loạn, nhưng điều đó có thể dẫn đến cái chết của “hàng nghìn” người, vì vậy giải pháp hòa bình phải được ưu tiên. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cập nhật tình hình “kỹ lưỡng” cho nhà lãnh đạo Belarus và khiến ông Lukashenko đề nghị giúp đỡ với tư cách là người hòa giải.
“Điều nguy hiểm nhất không phải là tình hình khi đó mà là những hậu quả tiềm ẩn của nó”, ông Lukashenko phát biểu trước quân đội Belarus tại Minsk.
Ông Lukashenko kể lại, Tổng thống Putin thông báo với ông rằng người sáng lập Wagner PMC Yevgeny Prigozhin từ chối nói chuyện với bất kỳ ai và việc cố gắng đàm phán với ông ta sẽ là “vô ích”. Tuy nhiên, ông Lukashenko dường như đã thiết lập được liên lạc với sự giúp đỡ của Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB).
Theo ông Lukashenko, các chỉ huy của Tập đoàn Wagner thất vọng trước những tổn thất trên chiến trường ở Ukraine và đã “ảnh hưởng nặng nề” đến ông Prigozhin. Lãnh đạo Wagner tuyên bố rằng ông ta chỉ đòi hỏi “công lý” khi kêu gọi loại bỏ các tướng lĩnh Nga.
Trong cuộc nói chuyện, Tổng thống Lukashenko đã cảnh báo Prigozhin rằng ông ta sẽ bị “nghiền nát như một con bọ” nếu ông ta dám tiếp tục hành quân đến Moscow.Nhà lãnh đạo Belarus mô tả cách ông cảnh báo Prigozhin rằng một lữ đoàn quân sự sẵn sàng triển khai tới Moscow để bảo vệ thủ đô Nga nếu cần. Ông cũng thừa nhận lo ngại tình trạng bất ổn có thể tràn ra khỏi nước Nga, và Belarus sẽ là nơi tiếp theo.
Vào lúc 17h giờ theo giờ Moscow (ngày 24/6), ông Prigozhin gọi điện để nói rằng ông sẽ chấp nhận các điều khoản của Tổng thống Lukashenko, nhưng yêu cầu đảm bảo an ninh cho bản thân và các chiến binh của mình. Ông Lukashenko đã liên lạc với người đứng đầu Cơ quan an ninh liên bang Nga (FSB) Aleksandr Bortnikov và thống nhất rằng Nga sẽ không tấn công lực lượng Wagner.
Tổng thống Lukashenko đã hứa với Prigozhin rằng điều đó sẽ không xảy ra và “đảm bảo” ông sẽ chấp nhận cho các chiến binh Wagner ở Belarus và đảm bảo an toàn cho họ.
Thứ trưởng Quốc phòng Nga Yunus-Bek Yevkurov cũng đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán, ông Lukashenko cho biết. Ngày 25/6, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn video ông Yevkurov nói chuyện với thủ lĩnh Wagner ở thành phố Rostov-on-Don của Nga.
Các cuộc đàm phán kết thúc vào tối 25/6. Ông Lukashenko nói rằng ông phải “khẩn trương” vì Nga “đã xây dựng một tuyến phòng thủ cách Moscow khoảng 200 km”.
“Tôi sợ nếu các chiến binh Wagner đụng độ với họ ở ranh giới đó, sẽ có đổ máu”, ông Lukashenkov kể lại.
Cuối cùng, ông Lukashenko đã tạo điều kiện cho một cuộc điện thoại trực tiếp giữa ông Prigozhin và lãnh đạo FSB Bortnikov. Sau khi nói chuyện với người đứng đầu FSB của Nga, lãnh đạo Wagner đã ra lệnh cho các chiến binh rút lui và trở về căn cứ dã chiến của họ. Sau đó, Tổng thống Lukashenko có một cuộc điện đàm khác với Tổng thống Putin, trong đó nhà lãnh đạo Nga cam kết sẽ giữ lời hứa.
Ông Putin sau đó tuyên bố rằng chính quyền Nga sẽ không truy tố Prigozhin hoặc binh lính của ông ta, đồng thời đề nghị các chiến binh Wagner lựa chọn ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga hoặc các cơ quan an ninh khác, trở về nhà hoặc chuyển đến nước láng giềng Belarus.
Tổng thống Lukashenko ngày 27/6 xác nhận ông Prigozhin đang ở Belarus, cho biết Minsk muốn Wagner chia sẻ kinh nghiệm chiến đấu. Nhà lãnh đạo Belarus khẳng định không xây doanh trại cho Wagner, nhưng sẽ cung cấp chỗ ở nếu họ muốn và đã đề xuất cung cấp một căn cứ quân sự bỏ hoang. Belarus cũng không có ý định để Wagner mở trung tâm tuyển mộ ở nước này.