Giám sát việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia: Kiến nghị cần sát, đúng, trúng với thực tiễn

Tại Phiên họp, các đại biểu nghe các Đoàn công tác báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) tại các địa phương, báo cáo sơ bộ bước đầu và kết quả giám sát của Đoàn giám sát trước khi trình Ủy ban Thường vụ QH tại Phiên họp thứ 25 tới; thảo luận, tham gia ý kiến Dự thảo Báo cáo kết quả giám sát sơ bộ việc triển khai thực hiện các CTMTQG.

Trình bày báo cáo kết quả giám sát sơ bộ của Đoàn công tác số 1 giám sát tại các tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Gia Lai, Tây Ninh, Trà Vinh, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quàng Văn Hương cho biết, các địa phương đều rất quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ giải ngân kế hoạch năm 2023. Tuy nhiên, có một số khó khăn. Đó là kết quả giải ngân giai đoạn 2021 - 2023 đạt rất thấp, áp lực giải ngân số vốn còn lại lớn. Nguồn vốn huy động để thực hiện Chương trình giảm mạnh, có địa phương không huy động được.

Báo cáo của Đoàn công tác số 2, giám sát trên địa bàn các tỉnh Sóc Trăng, Quảng Nam, Cao Bằng, Lạng Sơn, Nghệ An do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Lâm Văn Đoan trình bày nêu rõ, sau 2 năm triển khai thực hiện, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật và văn bản chỉ đạo, quản lý và triển khai ở Trung ương và địa phương còn có khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ. Song, việc tháo gỡ, xử lý còn chậm, nhất là việc sửa đổi, bổ sung một số quy định, hướng dẫn chi tiết thực hiện 3 CTMTQG còn chưa thống nhất, chưa phù hợp với pháp luật chuyên ngành, chưa bảo đảm tiến độ theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại Công điện số 71/CĐ-TTg về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các CTMTQG giai đoạn 2021 - 2025.

Theo báo cáo của Đoàn công tác số 3, giám sát tại các tỉnh Hòa Bình, Điện Biên, Thừa Thiên Huế, Ninh Thuận, Đắk Lắk do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày, việc lồng ghép nguồn vốn giữa các CTMTQG khó thực hiện vì Chương trình giảm nghèo bền vững, Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có nguồn ngân sách Trung ương được giao chi tiết theo từng dự án. Trong khi đó, Chương trình xây dựng nông thôn mới căn cứ vào tổng mức kinh phí được Thủ tướng Chính phủ giao, HĐND cấp tỉnh sẽ quyết định phân bổ, giao dự toán cho các đơn vị thực hiện theo từng lĩnh vực chi, dự án, nội dung thành phần.

Việc phân bổ chi tiết vốn ngân sách Trung ương, lồng ghép các nguồn vốn để thực hiện Chương trình nông thôn mới phải bảo đảm không chồng chéo, trùng lắp, địa bàn, phạm vi, đối tượng, đầu tư với Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình giảm nghèo bền vững. Một số địa phương chỉ lồng ghép được nguồn vốn ngân sách địa phương để thực hiện các Chương trình này.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch QH Trần Quang Phương nhấn mạnh, Dự thảo Báo cáo kết quả giám sát chung của Đoàn giám sát cần đánh giá kết quả bước đầu việc thực hiện 3 CTMTQG đã tác động đến sự chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm, hành động của Chính phủ, địa phương ra sao. Dự thảo Báo cáo cần tập trung đánh giá kết quả thực hiện từng CTMTQG và khái quát kết quả của 3 Chương trình trong công tác chỉ đạo, điều hành, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Đồng thời, phân tích rõ ưu điểm, khuyết điểm khi triển khai thực hiện 3 Chương trình; xác định nguyên nhân chủ quan, khách quan cũng như trách nhiệm. Phó Chủ tịch QH yêu cầu, trong Dự thảo Báo cáo cần bổ sung bài học kinh nghiệm trong triển khai các CTMTQG. Các kiến nghị, giải pháp trong Dự thảo Báo cáo cần sát, đúng, trúng với thực tiễn.