Hoàn thiện thể chế cho mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán bền vững

Vốn hóa tương đương 62% GDP

Sáng ngày 2/1/2024, tại HNX, Bộ Tài chính đã tổ chức Lễ đánh cồng khai trương phiên GDCK đầu năm 2024. Đây là buổi lễ truyền thống được tổ chức hàng năm vào ngày GDCK đầu tiên của năm mới nhằm khích lệ tinh thần cho công chúng đầu tư, cộng đồng doanh nghiệp (DN) và các thành viên thị trường.

Ngay trước giờ mở cửa thị trường, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi thực hiện nghi thức đánh cồng khai trương GDCK năm 2024. Tiếng cồng giòn giã vang lên thể hiện ý chí, niềm tin và nỗ lực thúc đẩy thị trường phát triển ổn định và ngày càng bền vững.

Điểm lại thị trường năm 2023 - một năm được đánh giá là có nhiều khó khăn thách thức, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi đánh giá, TTCK Việt Nam vẫn được đánh giá tích cực so với các thị trường ở khu vực và trên thế giới.

Trong đó, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu ước đạt gần 6 triệu tỷ đồng, tăng 9,5% so với cuối năm 2022, tương đương khoảng 62% GDP năm 2022 với 739 mã cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết và 862 cổ phiếu đăng ký giao dịch, thanh khoản trên thị trường cổ phiếu đạt trên 17.500 tỷ đồng/phiên.

TTCK phái sinh vẫn duy trì ổn định với khối lượng giao dịch bình quân đạt 236.867 hợp đồng/phiên. Số tài khoản nhà đầu tư (NĐT) mới tăng trên 350 nghìn tài khoản, đưa tổng số lượng tài khoản chứng khoán lên gần 7,4 triệu tài khoản, tương đương 7,5% dân số, vượt mức 5% dân số theo mục tiêu được đề ra trong Đề án Cơ cấu lại TTCK và bảo hiểm đến năm 2020, định hướng đến năm 2025.

Thị trường trái phiếu chính phủ hỗ trợ huy động thông qua hoạt động đấu thầu trái phiếu đạt 305.256 tỷ đồng, tăng 54,9% với năm 2022. Thị trường giao dịch trái phiếu thứ cấp cũng ghi nhận giá trị đạt 5.880 tỷ đồng/phiên.

Đặc biệt việc đưa vào vận hành hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành riêng lẻ từ ngày 19/7/2023 được xem là một dấu mốc quan trọng trong chặng đường phát triển của thị trường TPDN tại Việt Nam, góp phần tăng tính minh bạch, hạn chế rủi ro cho NĐT trong giao dịch. Từ đó thúc đẩy tính thanh khoản cũng như tạo điều kiện cho thị trường sơ cấp TPDN riêng lẻ phát triển bền vững hơn. Hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ hiện có 869 mã trái phiếu của 244 tổ chức phát hành, giá trị đăng ký giao dịch 600,7 nghìn tỷ đồng, thanh khoản bình quân trên thị trường đạt 1.700 tỷ đồng/phiên.

Năm 2023, cơ quan quản lý, giám sát TTCK cũng đã tích cực hoàn thiện hệ thống các văn bản QPPL, đẩy mạnh hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong bối cảnh các hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán ngày càng tinh vi phức tạp, nhờ đó trật tự kỷ luật, kỷ cương của thị trường được giữ vững, công tác giám sát, thanh tra kiểm tra được tăng cường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên TTCK góp phần làm TTCK ngày càng minh bạch, lành mạnh, hiệu quả.

5 nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2024

Bước sang năm 2024, là năm có ý nghĩa quan trọng để thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm và kế hoạch 5 năm 2021 - 2025 theo Nghị quyết của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, để hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế xã hội được Đảng, Chính phủ, Quốc hội thông qua, Lãnh đạo Bộ Tài chính đã giao nhiệm vụ cho ngành chứng khoán, tập trung vào các nhiệm vụ trọng yếu gồm:

Một là, tiếp tục hoàn thiện thể chế; chú trọng chất lượng và tiến độ sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật đảm bảo chặt chẽ, đồng bộ; tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc với tầm nhìn dài hạn cho mục tiêu phát triển TTCK bền vững; tổ chức triển khai thực hiện Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Hai là, đảm bảo hệ thống giao dịch, lưu ký, thanh toán bù trừ trên TTCK vận hành liên tục, an toàn, thông suốt, sớm đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào hoạt động để đảm bảo sự đồng bộ về giao dịch, thanh toán sau giao dịch tại các Sở GDCK và Tổng công ty Lưu ký & Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC); phát triển các sản phẩm mới, cải cách thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch, các định chế tài chính trung gian và các NĐT.

Ba là, Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCKNN) tăng cường vai trò quản lý nước, chủ động theo dõi các đơn vị để nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát TTCK, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ; nâng cao chất lượng hàng hóa của thị trường; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đảm bảo tính răn đe, kỷ luật, kỷ cương của thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các NĐT, hỗ trợ TTCK hoạt động ngày càng minh bạch, lành mạnh, khôi phục niềm tin của thị trường, thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, góp phần nâng cao hệ số tín nhiệm quốc gia.

Bốn là, tiếp tục chủ động, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ban, ngành, các đơn vị liên quan để triển khai các giải pháp hướng tới mục tiêu nâng hạng TTCK. Chủ động trong công tác hội nhập, hợp tác quốc tế, tiếp cận các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển giữa TTCK Việt Nam và các TTCK trong khu vực và thế giới.

Năm là, tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tích cực đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để phục vụ cho công tác quản lý hoạt động thị trường.

Sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Lĩnh hội ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tài chính, Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương cam kết sẽ chỉ đạo các đơn vị trong ngành chứng khoán cụ thể hóa thành chương trình hành động trong năm 2024 và tổ chức triển khai một cách hiệu quả, đảm bảo thực thi các giải pháp chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030 vừa được Chính phủ phê duyệt.

Trong đó, UBCKNN tập trung hoàn thiện cơ chế, chủ động theo dõi, giám sát thị trường, tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường, đồng thời tiếp tục triển khai đẩy mạnh các giải pháp phát triển về TTCK Việt Nam nhằm sớm được nâng hạng thị trường, tiếp tục tạo điều kiện cho các DN niêm yết được huy động vốn qua TTCK, gắn phát hành lần đầu ra công chúng (IPO) với niêm yết, rút ngắn thời gian phát hành IPO với thời gian được niêm yết trên TTCK và chủ động công bố thông tin một đầu mối.