"Điểm tựa ở mọi miền Tổ Quốc"

Với mong muốn tôn vinh và lan tỏa những cống hiến, khát vọng của lực lượng Công an xã chính quy trong thời gian vừa qua, Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng mời quý vị đọc giả theo dõi chuỗi bài viết “Điểm tựa ở mọi miền Tổ Quốc" gồm 3 bài viết của Trung uý Nguyễn Nhật Anh - cán bộ Công an xã Tân Hiệp, huyện Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh.

Vượt qua những khó khăn về cơ sở vật chất và điều kiện sinh hoạt, sau gần 5 năm Bộ Công an triển khai chính sách điều động sĩ quan, hạ sĩ quan công an nhân dân về xã, lực lượng này đã bám sát tình hình địa phương, góp phần cùng chính quyền kịp thời giải quyết các nguy cơ nảy sinh ngay từ cơ sở. Từ đó, phát huy sức mạnh nhân dân trong đấu tranh, phòng ngừa tội phạm, thực hiện tốt những hoạt động như xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; phòng, chống dịch bệnh Covid-19; đăng ký phương tiện mô tô, xe máy; phòng cháy chữa cháy và gần nhất là đưa điều tra viên về công an cấp xã.

Bài 1: Từ sức sống của một đề án đến nỗ lực không nghỉ của công an địa phương

Mang đến luồng gió mới trong hoạt động bảo đảm an ninh trật tự ở cơ sở, ngay từ khi triển khai, chủ trương bố trí công an chính quy về xã của Bộ Công an đã tạo ra những chuyển biến rõ nét, làm thay đổi bộ mặt an ninh trật tự trên toàn quốc. Có được hiệu quả ấy là nhờ sự quan tâm sâu sắc của chính quyền, tinh thần phối hợp của bà con và những cố gắng không ngừng nghỉ của các chiến sĩ công an.

Bước khởi đầu của đề án trọng điểm

Chia sẻ trong phiên thảo luận về dự án Luật công an nhân dân (sửa đổi) vào giữa năm 2018, Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an từng nhận định: “Có những xã biên giới hàng trăm km vuông, dân đông đúc; xã giáp ranh, xã biên giới còn phức tạp hơn phường rất nhiều. Chúng tôi nghe những tiếng kêu thấu lòng từ người dân, có những việc họ không được giải quyết một cách căn cơ. Vì thế, bố trí công an chính quy xuống xã là để giải quyết những vấn đề đó”.

Những năm trước đây, đa phần, công an xã thường là lực lượng bán chuyên trách, không chính quy, thiếu trình độ chuyên môn nghiệp vụ nên gặp không ít trở ngại trong việc xử lý các tình huống mất an toàn trật tự. Ở một số địa phương, bắt gặp vài trường hợp lạm dụng vị trí này để tư lợi, vi phạm các quy định của lực lượng công an nhân dân khiến dư luận không khỏi bức xúc. Điều này đòi hỏi cần có đội ngũ công an xã có trình độ, được đào tạo bài bản mới có thể điều tra, xử lý và ngăn chặn triệt để những vấn đề ảnh hưởng đến đời sống xã hội.

Là huyện ngoại thành của thành phố Hồ Chí Minh, Hóc Môn giữ vị trí “cửa ngõ” ở địa phương với hệ thống đường quốc lộ, tỉnh lộ, vành đai khá hoàn chỉnh. Bước vào quá trình đô thị hóa, huyện đã có nhiều sự phát triển tích cực trong kinh tế, xã hội và giáo dục; đời sống của người dân dần được cải thiện hơn, song cũng tiềm ẩn nhiều yếu tố có thể làm mất an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phương.

Xã Tân Hiệp, 1 trong 12 đơn vị hành chính của huyện Hóc Môn là ví dụ điển hình cho những thay đổi tích cực khi có sự hỗ trợ trực tiếp của lực lượng công an chính quy. Địa bàn Tân Hiệp giáp ranh với nhiều xã, phường của thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Long An. Tại đây, nhiều đối tượng lợi dụng điều này để hoạt động đánh bạc trái phép. Bên cạnh đó, không ít người dân thiếu ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ.

Theo báo cáo của Công an xã Tân Hiệp, huyện Hóc Môn, trong năm 2023, có 109 vụ vi phạm hành chính bị phát hiện và xử phạt, với số tiền phạt thu được là hơn 157 triệu đồng. Các lĩnh vực xảy ra nhiều hành vi vi phạm hành chính là trật tự xã hội, tệ nạn xã hội, an toàn giao thông… Thủ tục thi hành quyết định xử phạt và cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt đầy đủ, cụ thể, bảo đảm tính công khai, minh bạch, nhanh gọn, hiệu quả.

“Khi lực lượng công an chính quy về xã, việc quản lý đối tượng tại cơ sở và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được thực hiện hiệu quả hơn. Các chiến sĩ đã kịp thời tham mưu với cấp ủy, chính quyền cơ sở ban hành, triển khai nhiều kế hoạch, biện pháp nghiệp vụ, gắn kết với các ban, ngành, đoàn thể; trở thành nguồn nhân lực quan trọng trong việc rà soát, kiểm tra, cập nhật, xây dựng dữ liệu quốc gia về dân cư và cấp căn cước công dân”, Trưởng Công an xã Tân Hiệp (huyện Hóc Môn, thành phố Hồ Chí Minh) Nguyễn Văn Cường cho biết.

Từ năm 2022-2023, đội ngũ cán bộ công an xã Tân Hiệp cũng tiếp nhận 55 tin về an ninh trật tự; trong đó, có 52 tin tố giác tội phạm. Theo đó, có 23 tin tố giác, tin báo về tội phạm được chuyển cho cơ quan Cảnh sát điều tra công an cấp huyện giải quyết trong thời hạn 24 giờ; 29 tin tố giác, tin báo về tội phạm thuộc thẩm quyền công an cấp xã tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ trong thời hạn 7 ngày. Dễ thấy, lực lượng công an xã đã không ngừng tăng cường, từng bước chấn chỉnh và đi vào nề nếp, kết hợp với việc triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh trấn áp tội phạm, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn xã.

Ngoài ra, việc công bố công khai khi thực hiện các quy định trên những phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là về xử phạt vi phạm hành chính đạt được những hiệu quả nhất định. Mức phạt tối đa trong các lĩnh vực cùng phù hợp với tình hình thực tiễn đời sống kinh tế-xã hội của bà con hiện nay.

Đây là kết quả sau nhiều năm địa phương có công an chính quy về xã hoạt động. Từ những bước khởi đầu vững chắc, lực lượng công an xã đã góp phần tạo thêm niềm tin yêu trong lòng quần chúng, tô thắm thêm hình ảnh của người chiến sĩ công an “vì nước quên thân, vì dân phục vụ, tất cả vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân”.

Quá trình triển khai hiệu quả, nhanh chóng

Nhìn lại quá trình thực hiện Đề án 106 về “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, có thể thấy rằng, chính quy hoá lực lượng công an xã, thị trấn là chủ trương cấp bách được Đảng, Nhà nước chú trọng quan tâm. Nhiều văn bản pháp lý, nghị quyết, nghị định đã được ban hành và đưa vào cuộc sống một cách nhanh chóng, hiệu quả.

Trước đó, vào ngày 15/3/2018, Bộ Chính trị đã đưa ra nghị quyết số 22-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; trong đó, có quy định “Xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy”. Tiếp đó, ngày 06/8/2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 01/2018/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an; bộ máy được xây dựng tập trung, thống nhất, chuyên sâu theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”; tập trung đầu tư cho đơn vị trực tiếp chiến đấu, hướng về cơ sở.

Đến ngày 11/4/2019, Bộ trưởng Công an Tô Lâm đã ban hành Thông tư số 09/2019/TT-BCA quy định việc điều động sĩ quan, hạ sĩ quan Công an nhân dân đảm nhiệm các chức danh công an xã. Sau gần 2 năm triển khai, ngày 31/3/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 42/2021/NĐ-CP, quy định việc xây dựng công an xã, thị trấn chính quy. Nghị định này quy định rõ về vị trí, thẩm quyền của công an xã chính quy, lộ trình thực hiện, quan hệ công tác, điều kiện bảo đảm hoạt động của công an xã chính quy; cùng với đó là trách nhiệm của các bộ, ngành; ủy ban nhân dân các cấp trong việc xây dựng và triển khai đề án.

Nắm bắt được yêu cầu của Đảng và Nhà nước, Đảng ủy Công an trung ương đã chủ động lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành nghiên cứu triển khai xây dựng Đề án 106 về “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Theo đó, chủ trương xây dựng lực lượng công an nhân dân theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”, chú trọng vào nhiệm vụ trọng tâm là “chính quy hoá lực lượng công an xã, thị trấn”.

Tính đến ngày 14/5/2022, chủ trương “Xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy” của Bộ Chính trị cơ bản đã hoàn thành, 100% các xã thị trấn ở 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã có lực lượng công an chính quy đảm nhận các nhiệm vụ trong bộ máy công an cấp xã. Số lượng cán bộ chiến sĩ chính quy tại xã, thị trấn đã lên đến 48.000 người. Những con số này là minh chứng sắc nét cho sự thành công việc thực hiện chủ trương đưa công an chính quy về xã.

Nhận xét về triển khai thực hiện xây dựng công an xã chính quy tại cơ sở, Phó Bí thư Thành ủy Hồ Chí Minh Nguyễn Hồ Hải ghi nhận và đánh giá cao về công tác xây dựng Đảng tại Chi bộ Công an các xã trong thời gian qua; kịp thời tham mưu với cấp ủy, chính quyền xã ban hành và triển khai nhiều kế hoạch, phương án, giải pháp nghiệp vụ, nhằm đảm bảo tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa bàn.

Theo báo cáo tại Hội nghị trực tuyến sơ kết, đánh giá kết quả thực hiện xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy sau 3 năm triển khai, trên toàn quốc Ban Chấp hành đảng ủy các xã đã có sự góp mặt của 8.200 đồng chí Trưởng Công an xã, thị trấn. Ban Thường vụ đảng ủy xã có hơn 1.500 đồng chí được tham gia. Hơn 3.400 tỷ đồng đã được Bộ Công an bố trí đầu tư, Ủy ban nhân dân các cấp nhanh chóng tiến hành bố trí quỹ đất xây dựng trụ sở công an với kinh phí đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng.