Điều bất ngờ ở Giải thưởng Sách quốc gia
Tập thơ Bài thơ của một người yêu nước mình của nhà thơ Trần Vàng Sao.
Tập thơ “Bài thơ của một người yêu nước mình” của Trần Vàng Sao được trao giải B giải thưởng Sách quốc gia năm 2020 là một tin vui đối với giới văn nghệ trong nước.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam và đồng thời là thành viên Hội đồng xét giải thưởng Sách quốc gia đã xác nhận thông tin tập thơ “Bài thơ của một người yêu nước mình” của Trần Vàng Sao được trao giải B giải thưởng Sách quốc gia năm 2020.
Nhà thơ Trần Vàng Sao còn được giới văn nghệ gọi một cách thương quý là ”người thơ lận đận”.
Trần Vàng Sao tên thật là Nguyễn Đính, sinh năm 1941 ở thôn Vỹ Dạ, TP. Huế. Ông từng tham gia phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên dưới chế độ cũ. Từ năm 1965 đến 1970, Trần Vàng Sao lên chiến khu công tác tại Ban Tuyên huấn Thành ủy Huế và bắt đầu nổi tiếng với bài thơ của một người yêu nước mình.
Từ năm 1970 đến 1975, ông ra miền Bắc an dưỡng. Sau ngày đất nước thống nhất (1975), Trần Vàng Sao trở về quê, công tác tại Phòng Văn hóa thành phố Huế, rồi làm tại xã Hương Lưu (nay là phường Vỹ Dạ) cho đến khi nghỉ hưu năm 1984. Ông mất ngày 9/5/2018 tại thành phố Huế.
Trần Vàng Sao làm thơ chủ yếu theo điệu nói và đặt tiêu đề cho các bài thơ cũng không giống ai, như: bài thơ của một người yêu nước mình, người đàn ông bốn mươi ba tuổi nói về mình, trong cơn sốt đưa chị Miên về Đông Xuyên, đưa vợ đi đẻ… Hình thức trình bày các bài thơ cũng không giống bất kỳ tác giả đương đại nào ở xứ ta. Chỉ trừ tên riêng, tên địa danh là ông viết hoa, còn thì chữ đầu của tiêu đề, chữ đầu mỗi đoạn ông đều viết thường. Cả bài tuyệt không hề có bất cứ dấu chấm, dấu phẩy, dấu hỏi, dấu chấm than, dấu ba chấm, dấu ngoặc đơn ngoặc kép nào.
Theo chia sẻ của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, 100% ý kiến của hội đồng này đều đồng ý trao giải B cho cuốn thơ của Trần Vàng Sao. Ngoài niềm vui của lãnh đạo Nhà xuất bản Hội Nhà Văn đã xuất bản cuốn thơ được trao giải này, ông Thiều nói ông rất xúc động với tư cách chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam và với vai trò của một người viết.
"Mọi người đều nhiệt tình ủng hộ. Trần Vàng Sao đã từng bị nghi ngờ, nhưng rồi ông đã cho thấy ông yêu nước theo cách của mình, yêu nước đến tận cùng, sống hết mình, bằng tất cả tình yêu chân chính của một trái tim cởi mở. Ở đâu và thời nào cũng có thể có những cuốn sách, những tác giả phải thăng trầm nổi trôi như trường hợp Trần Vàng Sao, nhưng lúc này ông đã được ghi nhận chính thức và xứng đáng", chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nói.
Việc giải thưởng Sách quốc gia trao giải cho cuốn thơ của Trần Vàng Sao lần này, ông Thiều đánh giá giải thưởng này đã khẳng định được uy tín của mình, những người đã bỏ phiếu trao giải cho tập thơ đều là những người yêu nước.
Ông cũng tin rằng từ giải thưởng sáng suốt và dũng cảm này sẽ dẫn đường cho sự cởi mở, mạnh bạo của các giải thưởng văn chương, giải thưởng sách khác.
Mùa giải năm trước, giải thưởng Sách quốc gia cũng được giới văn chương bất ngờ và cảm động khi trao giải B cho bộ Lược khảo văn học (3 tập) của tác giả Nguyễn Văn Trung do NXB Tổng Hợp TP.HCM phát hành.