Lãng phí lớn tại thủy điện Bắc Giang: Nhiều tập thể, cá nhân ở Lạng Sơn sẽ chịu trách nhiệm ra sao?

5 lần điều chỉnh…nhưng vẫn khát vốn

Mới đây, tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Kết luận thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện Dự án Thủy điện Bắc Giang (Vàng Puộc) do Công ty CP năng lượng SOMECO 1 làm chủ đầu tư.

Được biết, Dự án thủy điện Bắc Giang (Vàng Puộc) được Công ty CP Năng lượng Someco1 thi công trên địa bàn xã Quý Hòa, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn.

Năm 2007, dự án được tỉnh Lạng Sơn cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Bắt đầu từ năm 2008 - tháng 7/2012, dự án thủy điện Bắc Giang được triển khai thi công xây dựng, tuy nhiên ngừng thi công từ tháng 8/2013. Đến tháng 6/2018 Dự án được triển khai thi công xây dựng trở lại, tuy nhiên Công ty đã ngừng thi công xây dựng từ tháng 3/2019 đến nay. 

Sau 5 lần điều chỉnh dự án, tháng 7/2019, Công ty tiếp tục đề nghị được điều chỉnh tiến độ thực hiện Dự án lần thứ 6 nhưng không được chấp thuận do không chứng minh được năng lực tài chính để đảm bảo triển khai Dự án đúng tiến độ cam kết theo yêu cầu của cơ quan thẩm định. 

Sau ngần ấy năm dậm chân tại chỗ, Dự án mới thi công được các hạng mục đường vận hành VH1 và VH2, Đường dây 35 kV, Khu quản lý vận hành, Cống dẫn dòng, Sân tiêu năng. 

Trong đó, các hạng mục, công việc dở dang gồm: Đập dâng, Đập tràn, Nhà máy (đã đào hố móng, trụ Pin 3 khoang tràn bờ trái, cửa nhận nước). Chưa thi công kênh dẫn dòng, hạ lưu nhà máy, giải phóng mặt bằng khu vực lòng hồ.

Theo quan sát của Pháp luật Plus, nhiều hạng mục khác ngoài bê tông đã bị hư hỏng, sắt thép hoen gỉ, cỏ dại mọc um tùm. Dự án chậm tiến độ không chỉ gây ra sự lãng phí lớn trong đầu tư, mà còn cho thấy sự quản lý yếu kém tại địa phương.

Qua thanh tra cho thấy, công trình Khu quản lý vận hành Dự án được thi công xây dựng từ tháng 4/2009 (được nghiệm thu, hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 4/2011); tuy nhiên đến ngày 28/10/2013, Dự án mới được Sở Xây dựng cấp Giấy phép xây dựng số 07/GPXD-SXD. Như vậy Công ty đã xây dựng công trình khi chưa có giấy phép xây dựng.

Trong quá trình thực hiện Dự án, Công ty đã có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, đã bị Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường xử phạt vi phạm hành chính tại Quyết định số 165/QĐ-XPVPHC ngày 01/4/2014 tổng số tiền bị xử phạt vi phạm hành chính là 130.000.000 đồng; đến nay Công ty chưa chấp hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trách nhiệm thuộc về Công ty. 

Tỉnh Lạng Sơn nhận định, để tình trạng dự án kéo dài và xảy ra các hành vi vi phạm, ngoài trách nhiệm của Công ty CP Năng lượng Someco1 còn có trách nhiệm của UBND huyện Bình Gia, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Cục Thuế tỉnh trong việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và xử lý vi phạm của Công ty trong quá trình triển khai thực hiện Dự án. Cùng với đó, tỉnh Lạng Sơn cũng yêu cầu các đơn vị trên kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân và báo cáo kết quả thực hiện với UBND tỉnh (qua Sở Kế hoạch và Đầu tư) trước ngày 01/6/2022.

Mất khả năng tài chính

Liên quan đến năng lực tài chính và khả năng huy động vốn đầu tư: qua thanh tra cho thấy năm 2009 Công ty ký Hợp đồng tín dụng dài hạn với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lạng Sơn (Ngân hàng NN&PTNT- CN tỉnh Lạng Sơn) với tổng số tiền được cho vay là 202.992 triệu đồng. 

Tại Văn bản số 617/NHNo.LS-KHDN ngày 25/5/2021 của Ngân hàng NN&PTNT- CN tỉnh Lạng Sơn thể hiện tổng dư nợ nội tệ tại Ngân hàng đến ngày 31/12/2020 là 233.468.073.251 đồng, số dư nợ ngoại tệ đến ngày 31/12/2020 là 1.103.946,66 USD. Ngày 16/7/2020, Công ty có Văn bản số 17/2020/CV - SOMECO 1 về việc xử lý nợ vay đầu tư Dự án thủy điện Bắc Giang, trong đó có nội dung “Hiện tại, Công ty chúng tôi đang bị mất khả năng tài chính để tiếp tục thi công dự án”. 

Quá trình thanh tra, Ngân hàng NN&PTNT- CN tỉnh Lạng Sơn khẳng định không tiếp tục cho Công ty vay vốn để thực hiện Dự án và đang thực hiện các phương án xử lý đối với khoản vay của Công ty. 

Như vậy, hiện nay Công ty không có khả năng huy động vốn đầu tư từ Ngân hàng NN&PTNT- CN tỉnh Lạng Sơn, không chứng minh được năng lực tài chính để tiếp tục thực hiện Dự án theo nội dung, tiến độ đã được phê duyệt. 

Đáng chú ý, liên quan đến việc giải ngân cho Công ty CP Năng lượng Someco1 thực hiện dự án thủy điện Bắc Giang (Vàng Buộc) thì tại Kết luận thanh tra số 07/KL-LAS.TTGSNH ngày 5/1/2012 của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Lạng Sơn về việc thanh tra đột xuất đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Lạng Sơn đã nêu rõ, hành vi sai phạm của chi nhánh diễn ra liên tục trong việc giải quyết cho vay đối với dự án nói trên… 

Qua quá trình thanh tra, đoàn thanh tra đã chỉ rõ tồn tại sai phạm về nguyên tắc, điều kiện cho vay vốn; sai phạm về kiểm tra giám sát quá trình vay vốn và trả nợ của khách hàng.

Trong kết luận thanh tra trên có nêu kiến nghị: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam kỷ luật và xử lý trách nhiệm cá nhân với ông Vi Văn Việt (Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Lạng Sơn) và ông Nông Văn Như (Phó Giám đốc chi nhánh); yêu cầu Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Lạng Sơn kiểm điểm trách nhiệm với cán bộ ngân hàng là ông Hoàng Văn Cảm (Trưởng phòng Tín dụng) và Hoàng Kim Vượng (Phó phòng Tín dụng).

Đồng thời, khắc phục những sai phạm đã gây ra… Kết luận còn nêu rõ, nếu không thực hiện nghiêm thì đề nghị cách chức Giám đốc, Phó Giám đốc, Trưởng phòng và Phó phòng Tín dụng có tên trên. 

Tuy nhiên, được biết tại bản báo cáo số 158/NHNo-TD ngày 4/3/2013 của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Lạng Sơn gửi Chủ tịch Hội đồng thành viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam có nêu, những cá nhân để xảy ra sai phạm đã nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm và nhận hình thức kỷ luật “khiển trách”!

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin.