Nhiều hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng đất đai tại Cà Mau

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra (KLTT) về trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KN,TC), phòng, chống tham nhũng (PCTN); công tác quản lý, sử dụng đất (SDĐ), quản lý đầu tư xây dựng; việc chuyển đổi mục đích đất từ đất sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hoá sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở; thanh tra các công trình, dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật về quy hoạch, quản lý, SDĐ tại đô thị và thanh tra việc cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại khu vực đô thị tại tỉnh Cà Mau.

Theo đó, trong việc thực hiện pháp luật về công tác quản lý, sử dụng đất đai tại Cà Mau, TTCP nêu rõ, trong thời kỳ thanh tra, UBND tỉnh Cà Mau, các Sở, ngành và UBND cấp huyện đã có nhiều cố gắng và đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong công tác quản lý nhà nước về đất đai. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn thiếu sót, sai phạm.

Cụ thể, TTCP chỉ rõ, trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh và các đơn vị hành chính cấp huyện chưa kịp thời, chậm so với quy định, vi phạm Luật đất đai 2023. Công tác lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dựng đất 5 năm kỳ đầu, kỳ cuối tỉnh chưa sát thực tế, chưa tuân thủ nguyên tắc về sự phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giữa các cấp, vi phạm Luật Đất đai 2013; kết quả thực hiện nhiều chỉ tiêu còn thấp, nhiều công trình, dự án phải chuyển tiếp sang kỳ sau hoặc loại bỏ khỏi quy hoạch.

Kết quả triển khai các công trình, dự án đạt tỷ lệ rất thấp, nhiều công trình, dự án không phù hợp với tình hình thực tế phải loại bỏ, dừng đầu tư, phải điều chỉnh quy hoạch hoặc chuyển tiếp sang kỳ tiếp theo. Nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ trong thời gian dài so với giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc dự án đầu tư được duyệt, đã được gia hạn tiến độ nhiều lần nhưng chậm được xử lý để thu hồi theo quy định của pháp luật.

Sở Kế hoạch và Đầu tư chậm kiểm tra, đôn đốc chủ đầu tư nộp tiền ký quỹ đảm bảo đầu tư theo quy định dẫn đến 14 dự án đã có quyết định giao đất, cho thuê đất nhưng chưa nộp tiền ký quỹ, với số tiền hơn 62 tỷ đồng.

TTCP chỉ ra tình hình phát triển KCN trên địa bàn còn rất chậm, chưa điều chỉnh diện tích theo quy hoạch được duyệt; hạ tầng chưa hoàn chỉnh, còn nhiều bất cập, chưa có nhà máy xử lý nước thải tập trung…; tỷ lệ đất công nghiệp cho nhà đầu tư thuê chiếm tỷ lệ còn thấp; riêng KCN Sông Đốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch từ năm 2008 nhưng vẫn chưa triển khai thực hiện. Đơn giá tính tiền thuê đất đối với 12 nhà đầu tư đã thuê 58,91 ha đất không phù hợp với quy định

TTCP còn chỉ rõ, trong thời kỳ thanh tra, các cơ quan chức năng tỉnh Cà Mau chủ yếu áp dụng phương pháp so sánh trực tiếp đế xác định đơn giá thu tiền SDĐ, tiền thuê đất. Nhưng đa số các trường hợp áp dụng phương pháp so sánh, thửa đất là tài sản so sánh không tương tự về mục đích SDĐ, diện tích, hình thể…

Xác định đơn giá thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của 3 dự án vi phạm quy định của bảng giá các loại đất năm 2012 và năm 2014 với tổng số tiền vi phạm hơn gần 35 tỷ đồng. Riêng đối với dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu hành chính và công trình công cộng của ngõ Đông Bắc thành phố Cà Mau, xác định đơn giá thu tiền sử dụng đất không đúng quy định gây thất thoát hơn 5 tỷ đồng.

Hiện Công an tỉnh Cà Mau đã khởi tố vụ án: "Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất" quy định tại Điều 230 Bộ luật Hình sự và khởi tố bổ sung vụ án "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự.

Việc thường trực UBND tỉnh Cà Mau cho phép tạm thời chưa thu tiền sử dụng đất và lệ phí trước bạ nhà, đất, dẫn đến Cục trưởng Cục thuế chưa thu tiền sử dụng đất của Công ty TNHH Y tế Hoà Hảo tại dự án Bệnh viện Đa khoa Bình An - Medic Cà Mau, số tiền vi phạm hơn 6 tỷ đồng. Dự án Nhà máy Chế biến thức ăn thuỷ sản và phân vi sinh do không thuộc đối tượng để được hưởng mức đặc biệt ưu đãi đầu tư, với tổng số tiền vi phạm với tổng số tiền hơn 38,1 tỷ đồng.

UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ cho tổ chức không đúng quy định của pháp luật về loại đất (đất thuỷ lợi, đất giao thông); UBND TP Cà Mau cấp hơn 40 Giấy CNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân chuyển nhượng từ Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Nhà Cà Mau khi chưa hoàn chỉnh hạ tầng…

TTCP cũng nêu rõ, Công tác quản lý đất công của một số đơn vị còn để xảy ra tình trạng đất công bị lấn chiếm, chiếm dụng, cho thuê đất trái quy định của pháp luật, chậm ký hợp đồng thuê đất đối với các trường hợp phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật đất đại 2013…

“Trách nhiệm đối với các hạn chế, vi phạm nêu trên thuộc về thường trực UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, Giám đốc các Sở: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, tài chính, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Cục trưởng Cục Thuế, Trưởng ban quản lý Khu kinh tế, Chủ tịch UBND các huyện, thị và Thủ trưởng các cơ quan tổ chức, cá nhân có liên quan”, KLTT nêu.

Từ những hạn chế, sai phạm được chỉ ra, Tổng TTCP kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, địa phương liên quan kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân và áp dụng hình thức xử lý tương xứng đối với những vi phạm, thiếu sót được chỉ ra qua thanh tra.

Đồng thời, xác định biện pháp, tổ chức khắc phục ngay những hạn chế, thiếu sót. Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện hành vi vi phạm của tổ chức, cá nhân có dấu hiệu hình sự thì chuyển ngay sang cơ quan điều tra để điều tra, xử lý theo quy định.

Tổ chức kiểm tra, rà soát lại việc triển khai việc áp dụng chính sách miễn giảm tiền SDĐ, tiền thuê đất không đúng quy định của pháp luật tại dự án Bệnh viện Đa khoa Bình An - Medic Cà Mau và dự án Nhà máy Chế biến thức ăn thuỷ sản và phân vi sinh; việc Thường trực UBND tỉnh Cà Mau cho phép tạm thời chưa thu tiền SDĐ và lệ phí trước bạ nhà, đất, dẫn đến Cục trưởng Cục Thuế chưa thu tiền SDĐ của Cty TNHH Y tế Hòa Hảo tại dự án Bệnh viện Đa khoa Bình An - Medic Cà Mau, số tiền vi phạm là hơn 6 tỷ đồng, để có biện pháp xử lý nghiêm trách nhiệm của tập thể, cá nhân, nếu phát hiện vi phạm có dấu hiệu hình sự thì chuyển sang cơ quan điều tra theo quy định.

Xử lý về kinh tế, Tổng TTCP kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước số tiền hơn 74,7 tỷ đồng do vi phạm về tài chính đất đai và đầu tư xây dựng; giảm trừ khi quyết toán công trình số tiền hơn 16,3 tỷ đồng, trong đó, số tiền đã thu hồi là 44,4 tỷ đồng; số tiền đã giảm trừ là 9,4 tỷ đồng.

Chỉ đạo Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Cà Mau áp dụng các biện pháp theo quy định của pháp luật về thuế đế thu hồi về cho ngân sách Nhà nước số tiền hơn 18,4 tỷ đồng nợ đọng tiền SDĐ, tiền chậm nộp.

Chỉ đạo Giám đốc Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với chủ đầu tư thu hồi hơn 4,2 tỷ đồng của 5 dự án đầu tư do điều chỉnh đơn giá vật liệu, nhân công, máy thi công không đúng quy định của pháp luật.

Chỉ đạo Kho bạc Nhà nước tỉnh phối hợp với chủ đầu tư và các cơ quan có liên quan khẩn trương thu hồi hơn 41,7 tỷ đồng để hoàn trả cho ngân sách Nhà nước.

Chỉ đạo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có biện pháp thu hồi hơn 1,5 tỷ đồng về ngân sách Nhà nước do chi không đúng đối tượng.

Chỉ đạo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu các chủ đầu tư của 14 dự án đã có quyết định giao đất, cho thuê đất nộp ngay tiền ký quỹ đảm bảo thực hiện DA số tiền 62,7 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái chỉ đạo thực hiện tại Văn bản số 1277/VPCP-V.I ngày 1/3/2023 của Văn phòng Chính phủ.

Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin.