Nhiều sai sót tại dự án Mai Sơn – Quốc lộ 45
Nhiều sai sót được làm rõ
Mới đây, tại trụ sở cơ quan TTCP, Phó Tổng TTCP Trần Ngọc Liêm đã chủ trì buổi công bố Kết luận thanh tra việc cấp phép khai thác khoảng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại các tỉnh: Ninh Bình, Thanh Hóa cho dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn- Quốc lộ 45.
Tại buổi công bố Kết luận thanh tra, ông Phạm Hùng - Phó Cục trưởng Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo khu vực I (Cục I - TTCP), Trưởng đoàn thanh tra trình bày toàn văn Kết luận thanh tra số 1086 ngày 12/5/2023 của Tổng TTCP.
Và văn bản số 3760/VPCP-VI, ngày 26/5/2023 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái về kết luận thanh tra việc cấp phép khai thác khoảng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại các tỉnh: Ninh Bình, Thanh Hóa cho dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn- Quốc lộ 45 (dự án Mai Sơn – Quốc lộ 45)
Theo đó, công tác điều tra, khảo sát, đánh giá trữ lượng, chất lượng các mỏ vật liệu phục vụ dự án Mai Sơn – Quốc lộ 45 chưa đáp ứng yêu cầu thực tế xây dựng, tỷ lệ sai số lớn, số mỏ theo khảo sát là 37 nhưng thực tế thi công chỉ có 17 mỏ cung cấp được vật liệu cho dự án (tỷ lệ 46%).
Còn 20 mỏ không cung cấp được vật liệu (do không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật, không còn trữ lượng, chưa được cấp phép, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng…)
Do đó, Ban Quản lý dự án Thăng Long, đơn vị tư vấn và các nhà thầu thi công phải bổ sung thêm 45 mỏ. Trong đó, tỉnh Ninh Bình bổ sung hai mỏ, Thanh Hóa là 43 mỏ.
Nhà thầu thi công phụ thuộc vào việc cung cấp vật liệu xây dựng từ các đơn vị vận tải nên một số thời điểm giá xăng dầu tăng cao, đơn vị thi công cũng như cung ứng thi công cầm chừng, tuy nhiên chủ đầu tư chưa kịp thời có phương án tháo gỡ, xử lý phù hợp.
Ngoài ra, việc xây dựng giá đất đắp trong hồ sơ đấu thầu thực hiện thiếu thực tế, chưa chính xác dẫn đến gặp biến động của thị trường, cước phí vận tải tăng cao, hoặc khi nguồn cung khan hiếm, giá đất đắp sẽ biến động tăng, trong khi nhà thầu thi công chỉ được thanh toán theo giá đất trúng thầu nên thi công cầm chừng, làm ảnh hưởng đến tiến độ. Trong khi đó tỷ lệ đất đắp là rất lớn, chiếm khoảng 70% khối lượng (khoảng 13% chi phí xây dựng).
Ngoài ra UBND các tỉnh Thanh Hóa, Ninh Bình cũng vướng phải một số thiếu sót, vi phạm.
Kiến nghị Thủ tướng xử lý vi phạm
Trước thực trạng trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT chấn chỉnh, nâng cao chất lượng công tác điều tra, khảo sát các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; ban hành quy định cụ thể áp dụng cho các công tác khảo sát mỏ, cho ngành GTVT nhằm đảm bảo tính chính xác về trữ lượng theo thời gian, tiến độ, tiêu chuẩn kỹ thuật trước khi phê duyệt dự án, …
Đồng thời, Bộ GTVT phải xử lý nghiêm các Ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm, có vi phạm trong công tác điều tra, khảo sát nguồn cung vật liệu xây dựng cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia. Xử lý theo quy định pháp luật đối với các nhà thầu thi công cầm chừng, không tuân thủ hợp đồng đã ký, không đảm bảo tiến độ được phê duyệt của các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.
Bên cạnh đó cần thanh tra, kiểm tra việc thanh, quyết toán khối lượng vật liệu xây dựng thông thường cung cấp xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45. Trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý.
Đối với UBND các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, TTCP kiến nghị kiểm tra, rà soát các điểm mỏ nâng công suất theo Nghị quyết 60/NQ-CP, Nghị quyết 133/NQ-CP của Chính phủ, xác định khối lượng thực tế đã khai thác để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan theo đúng quy định của pháp luật, không để thất thoát ngân sách Nhà nước.
Kiểm tra việc kinh doanh tại các mỏ được nâng công suất và mỏ đất Đồi Ao, tỉnh Thanh Hóa, trường hợp vi phạm bán vật liệu xây dựng ra thị trường mà không cung cấp cho dự án đường cao tốc thì xử lý nghiêm theo Nghị quyết 60/NQ-CP của Chính phủ và quy định của pháp luật.
Chấm dứt thực hiện cơ chế đặc thù trong việc nâng công suất tại các điểm mỏ khi dự án đường cao tốc hoàn thành theo quy định.
Đặc biệt, thanh tra, kiểm tra, rà soát ngay các dự án khai thác khoáng sản để làm rõ những thiếu sót, vi phạm trong việc cấp phép, trong hoạt động khai thác khoáng sản, chấp hành quy định pháp luật về quản lý đất đai, về thực hiện nghĩa vụ tài chính có liên quan; quá trình thực hiện nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.