Ổn định thị trường lúa gạo, đảm bảo lợi ích cho nông dân

thứ bảy, 24/9/2022 14:51 GMT+07

Văn phòng Chính phủ vừa có công văn 6263/VPCP-KTTH ngày 21/9/2022 về việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo và tác động đến việc sản xuất và xuất khẩu gạo của Việt Nam. Theo đó, sau ngày 15/9 Ấn Độ cấm xuất khẩu đối với mặt hàng gạo tấm. Đồng thời áp thuế xuất khẩu 20% đối với các mặt hàng gạo trắng và gạo lứt (chiếm 60% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Ấn Độ).

Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Công thương, Tài chính nghiên cứu thông tin nêu trên để theo chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động theo dõi, bám sát tình hình để thực hiện các biện pháp, giải pháp phù hợp, kịp thời theo thẩm quyền và quy định pháp luật, bảo đảm an ninh lương thực, hiệu quả công tác điều hành xuất khẩu gạo, ổn định thị trường giá cả lúa gạo và lợi ích người nông dân; kịp thời báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ nội dung vượt thẩm quyền của các bộ.

Liên quan tới tác động của việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo đến thị trường lúa gạo Việt Nam, đại diện Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn nhận định, Ấn Độ chủ yếu xuất khẩu gạo khô cơm (cấp thấp, tương tự giống IR50404 của Việt Nam), trong khi Việt Nam xuất khẩu nhiều gạo dẻo, gạo thơm. Tuy không cùng phân khúc chất lượng, nhưng việc Ấn Độ áp thuế xuất khẩu gạo 20% đã phần nào tạo lực đẩy khiến giá gạo Việt Nam tăng lên.

Xuất phát từ việc thiếu hụt nguồn cung từ Ấn Độ, trong khi doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi vẫn có nhu cầu lớn nên dự báo giá gạo tấm và phụ phẩm của ngành lúa gạo Việt Nam sẽ được kích thích tăng cao trong thời gian tới.

Thực tế việc Ấn Độ chính thức cấm xuất khẩu gạo tấm và áp mức thuế 20% xuất khẩu đối với các loại gạo khác đã ngay lập tức tác động lên thị trường lúa gạo thế giới. Theo thông tin từ Trung tâm Thông tin phát triển nông nghiệp nông thôn, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, Bộ NN&PTNT, trong tuần từ 12/9 - 16/9, giá gạo 5% tấm tại Thái Lan, Ấn Độ và Việt Nam đều tăng.

Theo đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan đạt 430 USD/tấn, tăng 12 USD/tấn so với tuần trước. Giá gạo tăng do mưa lớn gây lũ lụt khiến phí vận chuyển nội địa tăng cao. Dự báo giá gạo Thái Lan sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới do ảnh hưởng từ chính sách của Ấn Độ. Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Ấn Độ đạt mức trung bình 389 USD/tấn, tăng 6 USD/tấn so với tuần trước. Giá tăng do ảnh hưởng của chính sách hạn chế xuất khẩu mới của Chính phủ. Giá gạo 5% tấm của Việt Nam ước tính đạt 405 USD/tấn, tăng 14 USD/tấn so với tuần trước. Do ảnh hưởng từ Ấn Độ, giá gạo của Việt Nam đang có xu hướng tăng lên.

Theo Bộ NN&PTNT, 8 tháng năm 2022, xuất khẩu gạo đạt trên 2,3 tỷ USD, tăng 18,1% về lượng và tăng 8,1% về trị giá. Thị trường xuất khẩu gạo chủ yếu có 29 nước và vùng lãnh thổ, trải khắp các châu lục, đông nhất là châu Á, châu Âu. Trong đó, có 24 thị trường đạt trên 1.000 tấn; 14 thị trường đạt trên 10.000 tấn; 5 thị trường đạt trên 100.000 tấn. Trong đó, thị trường xuất khẩu lớn nhất là Philippines (2.288.400 tấn). Về mục tiêu xuất khẩu gạo cả năm, ông Nguyễn Như Cường - Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho biết, đến thời điểm hiện tại, ngành trồng trọt vẫn đảm bảo được kế hoạch sản xuất, với gieo trồng khoảng 7,24 triệu ha, sản lượng trên 43 triệu tấn thóc.

“Nếu không có bất thường thời tiết, dịch bệnh, Việt Nam hoàn toàn có đủ sản lượng thóc để đảm bảo xuất khẩu gạo từ 6,5 - 6,7 triệu tấn. Tuy nhiên, giá gạo xuất khẩu thế nào còn phụ thuộc vào thị trường thế giới” - ông Cường cho biết.