Phục hồi 8/11 vũ khúc cung đình Huế

Múa cung đình Huế trong một chương trình biểu diễn.

Múa cung đình Huế là những sáng tác của nghệ sĩ cung đình, một trong những di sản đặc sắc của văn hóa Cố đô. Trong đó có các điệu múa được dựa theo các trích truyện như Tam quốc - Tây du, Song quang...

Những sáng tác của múa cung đình Huế đều mang tính nghi lễ. Trong múa cung đình, ngoài vẻ đẹp nghệ thuật thì bố cục được sắp xếp một cách tinh tế, hòa quyện không gian môi trường diễn xướng; làm nên nét riêng biệt trong chốn hoàng cung.

Gần 20 năm qua, những người làm công tác văn hóa, nhất là Nhà hát Nghệ thuật truyền thống cung đình Huế (thuộc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế), đã không ngừng bảo tồn di sản này. Tuy nhiên công tác gặp nhiều khó khăn. Để bảo tồn nhã nhạc và múa cung đình Huế, đòi hỏi sự chính xác từ âm nhạc, vũ đạo, dàn dựng đội hình cho đến trang phục. Nhưng những nghệ nhân cuối cùng của triều Nguyễn không còn; tư liệu ít ỏi, hình ảnh âm thanh băng đĩa về âm nhạc và múa cung đình vô cùng hiếm hoi; nhiều bản âm nhạc hư hỏng, mất mát; o lưu truyền trong dân gian nên các bài bản âm nhạc và vũ khúc cung đình Huế ít nhiều bị biến dạng.

Thạc sĩ Trương Trọng Bình, Phó Phòng Nghiên cứu - Ứng dụng thuộc Nhà hát cho biết, sau khi nhà Nguyễn chấm dứt, những giá trị nghệ thuật của múa cung đình Huế cũng không còn nguyên vẹn. Nhiều nghệ nhân, nghệ sĩ, người làm công tác nghiên cứu đã và đang cố gắng đi tìm những cứ liệu lịch sử từ các nghệ nhân là nhân chứng sống, tư liệu thành văn đang thất lạc ở các viện bảo tàng trong và ngoài nước.

Nhiều năm qua, những người nghiên cứu tại Nhà hát và Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã đến nhiều vùng quê tham dự các buổi tế lễ; gặp các nghệ nhân cao tuổi từng tham gia hoạt động múa hát cung đình để ghi chép, so sánh, đối chiếu nhằm tìm ra độ chính xác trước khi khôi phục những điệu múa hoàn chỉnh. Từ đó, lập hồ sơ khoa học làm chứng cứ khôi phục những vũ khúc cung đình đã bị thất truyền.

Thời gian qua, một số dự án bảo tồn phát huy giá trị văn hóa phi vật thể cũng được triển khai đồng bộ, mang lại hiệu quả thiết thực, đem đến cho nghệ thuật cung đình Huế nói chung và múa cung đình Huế nói riêng thêm sức sống mới. Theo NSND Phan Thị Bạch Hạc, Giám đốc Nhà hát, đến nay đơn vị đã phục hồi được 8/11 vũ khúc cung đình. Các điệu múa được lập hồ sơ khoa học, phục hồi theo nguyên bản. Các vũ khúc cung đình cũng đã được biểu diễn, giới thiệu rộng rãi đến du khách trong nước và quốc tế qua các sự kiện văn hóa nghệ thuật quốc gia, địa phương, các chương trình biểu diễn ở Nhà hát Duyệt Thị Đường, Hoàng cung Huế.