Sau vụ trốn thuế, hải quan có nâng mức kiểm tra với Ngọc Thiên?

Cũng theo bản án, bà Tạ Thị Tần, ông Trịnh Phan Diễn, ông Trịnh Phan Thiên, bà Trịnh Thị Xuân (đều là người của Cty Ngọc Thiên) “tài liệu điều tra có tham gia trong việc làm hồ sơ, thủ tục để xuất khẩu lô hàng trên”. TAND Hải Phòng đã tuyên bị cáo Hạnh phạm tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”, hình phạt là phạt tiền 1 tỷ đồng; tịch thu toàn bộ số quặng.

Theo khoản 1 Điều 7 và điểm b khoản 1 Điều 23 Nghị định 04/2009/NĐCP thì DN sử dụng ưu đãi không đúng mục đích với hình thức ưu đãi, hỗ trợ nào thì bị thu hồi ưu đãi, hỗ trợ đối với hình thức đó. Vì vậy, một số ý kiến cho rằng Bộ Tài chính, cơ quan hải quan cần áp dụng quy định trên xem xét thu hồi ưu đãi về thuế với việc xuất khẩu “chì dạng thỏi” của Ngọc Thiên. Tuy nhiên theo hồ sơ, trong 3 ngày 30/5/2022, 2/6/2022 và 10/6/2022, Ngọc Thiên vẫn làm thủ tục thông quan hơn “300 tấn chì thỏi chưa tinh luyện mới 100% được Ngọc Thiên trực tiếp sản xuất, tái chế từ bình ắc quy phế liệu các loại được thu mua trong nước”; giấy tờ cho thấy có thể được miễn giảm số tiền thuế xuất khẩu hơn 2,2 tỷ. Nơi hàng đi của cả 3 hồ sơ đều là cảng Tân Vũ - Hải Phòng.

Cụ thể, ngày 30/5/2022, Ngọc Thiên lập tờ khai hàng hóa xuất khẩu (thông quan) cho bên nhập khẩu có địa chỉ tại Singapore; nơi nhận hàng cuối cùng là Ấn Độ; khối lượng hàng 100,28 tấn, đóng trong 4 container; giá trị 216.103 USD (gần 5 tỷ VNĐ). Thuế xuất khẩu là 15% nhưng được miễn giảm, tương đương 747 triệu đồng. Giấy tờ khai hàng rời cảng ngày 2/6/2022. Ngày 2/6/2022, Ngọc Thiên tiếp tục lập tờ khai hàng hóa xuất khẩu (thông quan) cho bên nhập khẩu có địa chỉ Hàn Quốc; nơi nhận Ấn Độ; khối lượng 100,22 tấn đóng trong 4 container, giá trị 210.462 USD (khoảng 4,85 tỷ đồng). Thuế xuất khẩu là 15% nhưng được miễn giảm, tương đương 727 triệu đồng. Giấy tờ khai hàng rời cảng ngày 7/6/2022.

Ngày 10/6/2022, Ngọc Thiên lập tờ khai hàng hóa xuất khẩu (thông quan) cho bên nhập khẩu tại Singapore; nơi nhận hàng Ấn Độ; khối lượng hàng hóa 100,33 tấn đóng trong 4 container, giá trị 216.211 USD (gần 5 tỷ đồng). Thuế xuất khẩu 15% nhưng được miễn giảm, tương đương 748 triệu đồng. Giấy tờ khai hàng rời cảng ngày 13/6/2022. Như vậy, nội dung các tờ khai cho thấy sau vụ án, Ngọc Thiên vẫn xin áp dụng chính sách miễn thuế xuất khẩu.

Một điều đáng lưu ý khác, cả 3 tờ khai hàng hóa trên đều ghi phân loại kiểm tra hàng hóa ở mã số 2 (luồng vàng: Kiểm tra chi tiết hồ sơ, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa) và được Chi cục Hải quan Hưng Yên tiếp nhận. Một chuyên gia trong lĩnh vực logistics vận tải biển cho biết, các tờ khai trên hiện nay DN khai báo bằng mẫu trên mạng hoặc qua phần mềm. Sau khi khai báo xong, DN sẽ in các tờ khai để nộp vào kho bạc và cơ quan thuế để được nộp hoặc xác thực không cần nộp thuế. Kho bạc, cơ quan thuế sẽ dựa vào mã tờ khai để kiểm tra việc thông quan và từ đó ra thông báo nộp thuế hoặc xác thực miễn nộp thuế để DN thực hiện và nộp cho hải quan để hoàn thành hồ sơ thông quan.

Chưa nói về chuyện sau hành vi trốn thuế thì DN có được tiếp tục hưởng chính sách ưu đãi về thuế nữa hay không; theo chuyên gia này, khi DN đã vi phạm nghiêm trọng về khai báo nhằm trốn thuế, thì sẽ bị tăng mức mã phân loại kiểm tra hàng hóa. Ví dụ, từ luồng xanh lên luồng vàng, từ luồng vàng lên luồng đỏ.

LS Trương Văn Tuấn (VPLS Trạng Sài Gòn, Đoàn LS TP HCM) giải thích rõ hơn: “Theo Nghị định 08/2015/NĐ-CP và Thông tư 38/2015/TTBTC về đánh giá tuân thủ pháp luật với người khai hải quan và thực hiện phân loại mức độ rủi ro; thì đánh giá việc tuân thủ pháp luật của DN dựa trên một trong các tiêu chí rất quan trọng là “tính chất, mức độ vi phạm pháp luật hải quan và pháp luật thuế”. Đã từng có bản án liên quan Ngọc Thiên về hành vi khai báo không trung thực để trốn thuế thì cơ quan hải quan cần nâng mức độ phân loại kiểm tra hàng hóa của DN này lên luồng đỏ để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật của DN. Ngoài ra, còn có quy định cụ thể là hàng hóa của DN phải bị phân vào luồng đỏ khi “DN có hành vi gian lận hoặc có dấu hiệu trốn thuế””.

“Bản án 103/2021/HS-ST ngày 16/7/2021 của TAND Hải Phòng tuyên bà Hạnh (Phó TGĐ Ngọc Thiên) phạm tội; xác định một số Phó TGĐ khác của Ngọc Thiên đã ký, đóng dấu; xác định TGĐ và một số Phó TGĐ của Ngọc Thiên “tài liệu điều tra có tham gia trong việc làm hồ sơ, thủ tục để xuất khẩu lô hàng trên”. Do đó, cơ quan hải quan cần sử dụng Bản án 103 vào việc nâng mức phân loại kiểm tra hàng hóa, và xem xét đề xuất bãi bỏ việc miễn thuế xuất khẩu với Ngọc Thiên”, LS Tuấn nêu quan điểm.

(Nguồn: Báo in Pháp luật Việt Nam số 262 ra ngày 19/9/2022)