Siết chặt quản lý quy hoạch đô thị, cân nhắc tín dụng bất động sản

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn chiều 3/11, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng đã tham gia giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Quản lý chặt quy hoạch đô thị và quy hoạch giao thông

Đại biểu Trần Văn Sáu (Đồng Tháp) nêu, đến năm 2045, Đồng bằng sông Cửu Long cần hoàn thành khoảng 400km đường cao tốc, tương đương cần 39 triệu m3 cát san lấp, chưa kể các công trình công cộng, dân sinh khác. Vì vậy, nhu cầu cát san lấp là rất lớn, nhưng tiếp tục khai thác sẽ gây sạt lở, sụt lún, bức xúc trong xã hội.

Đại biểu đề nghị cho biết giải pháp đáp ứng nhu cầu để hoàn thiện các dự án cũng như phương án thay thế cát sông.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, khi thị sát tiến độ triển khai dự án đường cao tốc Bắc-Nam, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, các bộ, ngành liên quan nghiên cứu vật liệu thay thế cát sông khi triển khai các dự án, công trình giao thông trọng điểm ở Đồng bằng sông Cửu Long.

"Hiện nay, tổng nhu cầu dùng cát làm vật liệu cho các công trình giao thông chiếm tới 39 triệu m3, trong khi khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chỉ có khoảng 26 triệu m3. Vì thế, thiếu cát san nền rất lớn," Bộ trưởng nêu rõ.

Sau khi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu dùng cát biển thay cát sông, bởi đây là vấn đề rất cấp thiết.

Kết quả nghiên cứu, khảo sát ban đầu cho thấy, nếu sử dụng cát biển thay thế cát sông, riêng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, lượng cát biển rất lớn, không những đáp ứng nhu cầu của khu vực này mà còn cho cả nước.

Bộ trưởng cho biết, dự kiến khoảng cuối năm 2023 sẽ có kết quả về việc có thể dùng vật liệu cát biển thay cho cát sông được không. Việc này sẽ được trả lời trong thời gian tới.

Kết quả ban đầu cho thấy rất khả thi, tuy nhiên còn những yếu tố kỹ thuật phải làm tiếp. Trên thế giới đã có một số nước như Singapore, Nhật Bản, các nước Trung Đông đã áp dụng nguyên vật liệu này.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, tro xỉ cũng là nguyên vật liệu thay thế được. Bộ Xây dựng có văn bản hướng dẫn quy chuẩn và Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản cho các nhà thầu sử dụng tro xỉ thay thế, hỗ trợ nguyên vật liệu là cát sông, san nền cho các công trình, dự án.

Liên quan đến ngập úng đô thị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, hiện nay Bộ Giao thông vận tải có trách nhiệm quản lý đường quốc lộ và đường ngoài đô thị; đường trong đô thị thuộc trách nhiệm của Bộ Xây dựng.

Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng để tăng cường quản lý, kết nối hạ tầng khu đô thị với hạ tầng giao thông.

"Có nhiều nguyên nhân dẫn tới xuất hiện nhiều khu vực bị ngập úng. Theo quan điểm của chúng tôi, ngập úng xảy ra ở hai khu vực. Khu đô thị cũ trước đây thường cốt thấp, khi sửa chữa và đặc biệt sửa chữa đường đã sử dụng phương pháp thi công cũ là tiếp tục trải thảm lên trên để đảm bảo chất lượng đường, khiến cốt đường cao hơn cốt nhà, dẫn tới việc ngập úng," Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng phân tích.

Đề cập đến giải pháp, Bộ trưởng Giao thông vận tải nhấn mạnh, đầu tiên cần phải quản lý thật chặt quy hoạch đô thị và quy hoạch giao thông để đảm bảo đồng bộ; cốt xây dựng phải được kiểm soát chặt chẽ, không để cốt khu đô thị cao hơn cốt đường.

Đối với chuyện tắc nghẽn ở khu đô thị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, có nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân chính do phương tiện giao thông rất lớn, trong khi hạ tầng chưa phát triển kịp.

"Giải pháp là phải quản lý chặt quy hoạch nhà cao tầng, không chạy theo lợi nhuận phá vỡ quy hoạch; đồng thời phải có giải pháp phát triển giao thông công cộng, di dời các công trình trụ sở, nhà máy ra khỏi trung tâm. Cuối cùng phải nâng cao chất lượng quản lý điều hành giao thông đô thị để ý thức giao thông của người dân được tăng cường hơn," Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ưu tiên ổn định vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng

Làm rõ một số nội dung mà đại biểu quan tâm liên quan đến thực trạng tiếp cận vốn tín dụng để xây dựng, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh đóng vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển kinh tế-xã hội; góp phần phát triển và thay đổi diện mạo đô thị; phát triển nhà ở xã hội; đảm bảo an sinh xã hội.

Thị trường bất động sản phát triển cần huy động nhiều nguồn lực từ các kênh như từ đầu tư trực tiếp, nguồn vốn từ thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, ngân sách nhà nước, vốn tự có của người dân, doanh nghiệp. Vốn tín dụng chỉ là một trong các kênh vốn để phát triển thị trường bất động sản.

Theo Thống đốc, việc điều hành tín dụng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam lấy mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống, đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối.

Chẳng hạn, trong điều kiện ưu tiên kiểm soát lạm phát, đảm bảo an toàn hệ thống, việc mở rộng tín dụng cho thị trường bất động sản sẽ gây khó khăn cho Ngân hàng Nhà nước trong việc đạt được mục tiêu chính sách tiền tệ. Chính vì vậy, việc điều hành tín dụng cần cân nhắc thận trọng.

Ngoài ra, tín dụng bất động sản cũng tiềm ẩn rủi ro, bởi tín dụng lĩnh vực này thường dài hạn, số tiền huy động lớn, trong khi đặc tính huy động của ngân hàng là vốn ngắn hạn. Vì thế, nếu không tổ chức, điều tiết tốt sẽ đối diện với rủi ro thanh khoản, khó khăn trong chi trả cho người dân.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định, trong chỉ đạo điều hành, Ngân hàng Nhà nước đưa ra các quy định kiểm soát rủi ro gián tiếp. Chẳng hạn, quy định hệ số điều chỉnh rủi ro với khoản vay bất động sản là 200%, vay mua nhà giá trị trên 4 tỷ đồng là 150%...

Trong khi đó, hệ số điều chỉnh rủi ro với vay mua nhà ở xã hội dưới 1,5 tỷ đồng là dưới 50%. Tức là, chính sách của cơ quan quản lý tiền tệ hướng tới "ưu tiên cấp tín dụng khoản vay nhà ở phân khúc thấp."

Với tín dụng cho nhà ở xã hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, Chính phủ đã ban hành nghị định, trong đó giao Ngân hàng Chính sách xã hội làm đầu mối, thực hiện cho vay nhà ở xã hội.

Một số tổ chức tín dụng được chỉ định cũng tham gia chương trình này. Tới nay, chương trình vay nhà ở xã hội được Ngân hàng Chính sách xã hội giải ngân là 10.584 tỷ đồng, dư nợ tới ngày 30/9 là 9.147 tỷ đồng. Các tổ chức tín dụng được chỉ định hiện chưa giải ngân được, do tiền cấp bù lãi suất chưa được bố trí cho họ.

Bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian tới, mục tiêu chính sách tiền tệ vẫn là ưu tiên ổn định vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng. Vì thế, các công cụ, giải pháp tín dụng cho bất động sản sẽ được cân nhắc trong tổng thể công cụ khác, để đạt mục tiêu của chính sách tiền tệ./.