Thanh Hóa: Nhiều sai phạm nghiêm trọng tại Dự án xây dựng Trường Tiểu học Quảng Thành

thứ bảy, 19/2/2022 09:34 GMT+07

(PLM) - Mặc dù sai phạm tại Dự án xây dựng Trường Tiểu học Quảng Thành đã được UBND thành phố Thanh Hóa kiểm tra và chỉ rõ tại Kết luận số 3167/KL-UBND, tuy nhiên, đến nay, sai phạm nêu trên vẫn chưa được xử lý dứt điểm khiến người dân vô cùng bức xúc.

Vừa qua, Báo điện tử Xây dựng nhận được đơn phản ánh của một số người dân phường Quảng Thành về nhiều sai phạm nghiêm trọng tại Dự án xây dựng Trường Tiểu học Quảng Thành.

Sai phạm “rõ như ban ngày”

Cụ thể, theo nội dung đơn thư gửi đến Báo điện tử Xây dựng: Năm 2019, UBND phường Quảng Thành được UBND thành phố Thanh Hóa phê duyệt báo cáo kỹ thuật xây dựng Trường Tiểu học Quảng Thành với tổng mức đầu tư là 7.637.210.000 đồng, bằng nguồn vốn ngân sách thành phố Thanh Hóa hỗ trợ 70%, phần kinh phí còn lại là 30% do ngân sách của phường Quảng Thành và nguồn vốn huy động khác. Chủ đầu tư dự án là UBND phường Quảng Thành.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai xây dựng hạng mục nhà hiệu bộ và lớp học đa năng, đơn vị thi công là liên danh Công ty TNHH Phương Lộc Sinh và Công ty Cổ phần Xây dựng Long Thành Hưng đã xây dựng sai theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt. Đáng nói, mặc dù việc thi công sai thiết kế đã được người dân phát hiện, nhiều lần phản ánh tới chính quyền từ cấp phường, thành phố đến cơ quan chuyên môn là Sở Xây dựng, công trình đã từng bị đình chỉ thi công nhưng sau đó vẫn tiếp tục hoàn thiện, được nghiệm thu và đưa vào sử dụng.

Liên quan đến sự việc này, ngày 29/06/2020, UBND thành phố Thanh Hóa ban hành Kết luận số 3167/KL-UBND về kiểm tra công tác quản lý đầu tư, quản lý chất lượng đối với công trình Trường Tiểu học Quảng Thành, hạng mục: Nhà hiệu bộ và lớp học chức năng 2 tầng.

Theo đó, UBND phường Quảng Thành, đứng đầu là Chủ tịch UBND phường chịu trách nhiệm chính trong công tác chuẩn bị đầu tư, lựa chọn đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát không đảm bảo năng lực, dẫn đến sai phạm nêu trên. Ngoài ra, chủ đầu tư còn thiếu kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của đơn vị quản lý dự án theo Hợp đồng ủy thác đã ký kết; còn phó mặc công tác quản lý dự án cho đơn vị ủy thác là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2. Bên cạnh đó, chưa kịp thời phát hiện, xem xét, đề xuất với Chủ tịch UBND thành phố các phát sinh liên quan đến các sai phạm trong quá trình xây dựng…

Biết sai nhưng vẫn làm

Đối với đơn vị tư vấn thiết kế: đơn vị này đã yêu cầu trong quá trình thi công phải ép cọc cừ Larsen mới được đào hố móng để chống sạt lở. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, đơn vị này không được mời giám sát tác giả. Khi công trình thi công không đúng thiết kế, đơn vị này cũng không được mời để xin ý kiến điều chỉnh. Đơn vị này cũng không công nhận thời gian ghi trong biên bản hiện trường ngày 29/11/2019. Thực tế sau khi hoàn thiện xong phần móng, các đơn vị, phòng ban liên quan mới tổ chức họp để thống nhất phương án điều chỉnh móng.

Việc nhà thầu thi công không chuẩn bị về máy móc, vật tư để thực hiện thi công ép cọc cừ là đúng. Do nền đất tốt, quá trình đào móng không có hiện tượng sạt lở nên nhà thầu thi công không thực hiện nội dung này. Khi thống nhất việc điều chỉnh thiết kế, do bên thi công đề nghị được tiếp tục thi công để kịp tiến độ và cam kết về chất lượng, nếu xảy ra sai sót sẽ thực hiện tháo dỡ để thi công lại nên đơn vị đồng ý cho tiếp tục thi công hoàn thiện phần móng.

Theo báo cáo của nhà thầu thi công công trình: Khi đào móng để thi công công trình Trường Tiểu học Quảng Thành, hạng mục: Nhà hiệu bộ và lớp học chức năng 2 tầng đến độ sâu 1,2m so với cốt tự nhiên, công ty xét thấy địa chất khu vực thi công có nên đất tốt, nên dừng việc đào hố móng. Công ty có báo lại cho đơn vị giám sát (bằng miệng) để thống nhất việc điều chỉnh lại thiết kế theo độ sâu 1,2m. Ngày 29/11/2019, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình số 2 (là đơn vị quản lý dự án) chủ trì phối hợp với các phòng Quản lý đô thị, Tài chính - Kế hoạch, UBND phường Quảng Thành, các đơn vị nhà thầu thiết kế, thi công, giám sát lập biên bản hiện trường thống nhất nội dung: “trình Chủ tịch UBND thành phố cho phép điều chỉnh báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng công trình với nội dung: điều chỉnh độ sâu đào bỏ lớp đất phong hoá theo thực tế thi công là 1,7m (tại cột -2,3m), tương ứng giảm bề dày lớp cát đệm từ 2,9m xuống thành 0,6m. Bổ sung dự toán các công tác thực tế phát sinh trong quá trình thi công công trình”. Sau đó, đơn vị chủ động mời đơn vị thí nghiệm độc lập kiểm tra địa chất thấy đảm bảo nên trong thời gian chờ lập hồ sơ điều chỉnh, đơn vị tiếp tục thực hiện các công đoạn tiếp theo để hoàn thành phần móng, tuy nhiên, đơn vị không cung cấp được biên bản thí nghiệm kiểm tra địa chất của đơn vị thí nghiệm độc lập như đã trình bày.

Đối với công đoạn ép cọc cừ chống sạt, trong quá trình thi công móng, đơn vị không thực hiện do khi đào đất, thấy thực tế nên đất tốt, không sạt lở nên không sử dụng ép cọc cừ. Hồ sơ nghiệm thu không đề nghị nghiệm thu nội dung này.

Trong thời gian thực hiện, đơn vị có lập bảng kê khối lượng hoàn thành đề nghị được tạm ứng nhưng sau đó phát hiện có sai sót về số liệu nên đơn vị đã báo các đơn vị quản lý dự án để thu hồi, hủy bỏ hồ sơ. Đến nay, đơn vị chưa thanh toán cũng như tạm ứng kinh phí lần nào.

Xin điều chỉnh thiết kế “bằng miệng”

Theo báo cáo của đơn vị tư vấn giám sát: Trong quá trình thi công, nhà thầu thi công đào hố móng đến độ sâu -2,3m thì thấy thực tế nền đất sét pha cát nên có báo lại với giám sát xin được điều chỉnh độ sâu hố móng so với thiết kế (không có văn bản). Đơn vị thấy kiến nghị của bên thi công xin điều chỉnh thiết kế là có cơ sở nên có báo cáo lại với chủ đầu tư, đơn vị quản lý dự án (không có văn bản). Nội dung này được Ban Quản lý dự án của thành phố, UBND phường Quảng Thành và các phòng, ban liên quan tổ chức lập biên bản và thống nhất cho điều chỉnh thiết kế về chiều sâu hố móng (từ 3,9m xuống 1,7m) và tương ứng giảm bề dày lớp cát đệm từ 2,9m xuống 0,6m.

Hiện nay, giữa đơn vị tư vấn và nhà thầu thi công đã thực hiện nghiệm thu công việc, chưa nghiệm thu giai đoạn.

Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2: Ban 2 là đơn vị được ủy thác quản lý dự án nhưng không được nhà thầu thi công cũng như chủ đầu tư thông báo về việc triển khai thi công. Quá trình nhà thầu thi công đào hố móng đến độ sâu như hiện trạng thì thấy thực tế là nên đất sét pha cát nên có thông tin lại với cán bộ trực tiếp quản lý của ban, tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế, chủ đầu tư đề nghị được điều chỉnh độ sâu hố móng so với thiết kế (không có văn bản).

Sau đó các bên liên quan tổ chức lập biên bản và thống nhất cho điều chỉnh thiết kế về chiều sâu hố móng (từ 3,9m xuống 1,7m) tương ứng giảm bề dày lớp cát đệm từ 2,9m xuống thành 0,6m, cắt giảm biện pháp thi công cừ Larsen, để nghị tư vấn thiết kế điều chỉnh thiết kế dự toán trình cấp có thẩm quyền phê duyệt (theo biên bản ngày 29/11/2019). Đến nay, Chủ đầu tư chưa lập tờ trình xin điều chỉnh.

Đối với thi công cừ Larsen, nhà thầu không thi công ngay từ đầu. Ban chưa nhận được thông báo về việc nghiệm thu và chưa thực hiện nghiệm thu giai đoạn lần nào.

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2 cung cấp Công văn số 407/BAN 2ĐHDA2 ngày 06/12/2019 gửi Liên danh Công ty TNHH phường Lộc Sinh và Công ty Cổ phần Xây dựng Long Thành Hưng về việc tạm dừng thi công công trình Trường Tiểu học phường Quảng Thành, hạng mục: Nhà hiệu bộ và lớp học chức năng 2 tầng; Công văn số 07/BAN2-ĐHDA2 ngày 07/01/2020 gửi UBND phường Quảng Thành về việc đề nghị dừng việc thanh toán hợp đồng cho nhà thầu thi công.

“Vẽ” biên bản để hợp thức hóa sai phạm

Theo báo cáo của ông Nguyễn Thế Long - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Quảng Thành: Sau khi có kết quả phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật dự án, phường đã ký hợp đồng ủy thác với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2 theo quy định và phân cộng ông Nguyễn Minh Khánh - Phó Chủ tịch UBND phường phụ trách theo dõi dự án (không có văn bản giao nhiệm vụ). Tuy nhiên, ông Khánh trình bày, tại cuộc họp ngày 02/12/2019, sau khi triển khai thi công xây dựng công trình, Chủ tịch UBND phường giao cho ông chỉ đạo đảm bảo an toàn cho học sinh trong quá trình thi công, tạo điều kiện cho nhà thầu thi công dự án, ngoài ra không được giao thêm nội dung gì khác.

Theo ông Long trình bày, việc thi công móng không đúng thiết kế phường chỉ nắm được khi họp HĐND phường, còn không được thông tin lại từ các đơn vị nhà thầu, quản lý dự án. Sau khi kiểm tra, ngày 01/01/2020, phường đã có thông báo dừng thi công cho đến nay. Ngày 29/01/2020, UBND phường có báo cáo Chủ tịch UBND thành phố về việc thi công chưa đúng thiết kế phần móng công trình.

Ông Long xác nhận, UBND phường có ký Tờ trình xin cấp vốn, giá trị đề nghị khoảng 35% tổng mức đầu tư để thực hiện dự án, căn cứ chủ trương đầu tư xây dựng công trình được UBND thành phố phê duyệt. Tuy nhiên, đến nay phường vẫn chưa được UBND thành phố cấp vốn. Ngoài ra, phường có nhận được hồ sơ đề nghị thanh toán của nhà thầu thi công có bảng xác định khối lượng công việc hoàn thành theo hợp đồng được Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2 ký xác nhận, nhưng sau đó phát hiện hồ sơ chưa đảm bảo nên UBND phường đã dừng và yêu cầu đơn vị thi công hủy bỏ hồ sơ xin thanh toán.

Hội nghị theo biên bản làm việc hiện trường ngày 29/11/2019 do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2 phối hợp cùng các đơn vị có liên quan, UBND phường không dự và không nắm được nội dung.

Theo báo cáo của Phòng Quản lý đô thị: Đơn vị không công nhận thời gian ghi trong biên bản hiện trường ngày 29/11/2019 vì hội nghị tổ chức sau khi đã thi công hoàn thiện móng. Các đơn vị lập biên bản làm cơ sở để báo cáo Chủ tịch UBND thành phố thống nhất cho chủ trương điều chỉnh thiết kế xây dựng công trình. Ngày 18/02/2020, các đơn vị có liên quan đã tổ chức làm việc và thống nhất: Giao Chủ đầu tư ký hợp đồng với cơ quan chức năng kiểm định để kiểm định, đánh giá lại phương án móng điều chỉnh theo thực tế thi công. Sau khi có kết quả kiểm định cụ thể đề nghị Chủ đầu tư có văn bản báo cáo cụ thể nội dung điều chỉnh để làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo.

Như vậy, kết quả kiểm tra hồ sơ và làm việc với các tổ chức, cá nhân cho thấy: Nội dung công dân phản ánh nhà thầu thi công phần móng sai thiết kế được duyệt gồm đào móng đất C2; ép cọc cừ Larsen; đắp cát nghiền, độ chặt là đúng. Cụ thể: Chiều sâu đào đất thi công móng thực tế là -1,2m so với cốt tự nhiên (theo thiết kế chiều sâu đào đất thi công móng là -3,9m so với cốt tự nhiên). Chiều dày lớp đệm cát nhân tạo thực tế là 0,3m (theo thiết kế chiều dày lớp đêm cát nhân tạo là 2,9m). Không thi công cừ Larsen.

Tất cả đều sai

Nguyên nhân được Kết luận nêu rõ như sau:

Chủ đầu tư - UBND phường Quảng Thành, đơn vị thiết kế, đơn vị thẩm định thiết kế, nhà thầu thi công, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2; đơn vị tư vấn giám sát trong quá trình thực hiện quản lý đầu tư, quản lý chất lượng còn xem nhẹ các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, chủ đầu tư chưa nắm vững các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư; đơn vị thi công, đơn vị giám sát chưa nghiêm túc thực hiện các điều khoản hợp đồng trách nhiệm đã ký với Chủ đầu tư.

Năng lực thẩm định thiết kế bản vẽ của Phòng Quản lý đô thị thành phố còn hạn chế, chưa sát sao trong kiểm tra công tác khảo sát xây dựng, quản lý chất lượng công trình xây dựng.

Năng lực của đơn vị quản lý dự án, đơn vị tư vấn giám sát còn hạn chế; chưa thực hiện hết trách nhiệm theo hợp đồng đã ký với chủ đầu tư, để nhà thầu thi công tự ý làm sai thiết kế, chưa kịp thời phát hiện, báo cáo và đề xuất với chủ đầu tư giải pháp xử lý.

Công tác phối hợp của các đơn vị trong quá trình thi công thực hiện dự án còn lỏng lẻo, khi phát sinh vấn đề không kịp thời bàn bạc, xem xét biện pháp khắc phục báo cáo cấp có thẩm quyền giải quyết theo quy định.

Về trách nhiệm: Đơn vị thi công là Liên danh Công ty TNHH Phương Lộc Sinh và Công ty Cổ phần Xây dựng Long Thành Hưng chịu trách nhiệm trong việc tự ý thay đổi thiết kế, thi công công trình sai so với bản vẽ thiết kế được duyệt. Trong quá trình thi công đã vi phạm các quy định của Nhà nước về thực hiện đầu tư xây dựng (không báo cáo các thay đổi điều chỉnh so với thiết kế được duyệt; không báo cáo (bằng văn bản) cho Chủ đầu tư, đơn vị quản lý dự án về việc nghiệm thu công trình; tự ý triển khai thi công chuyển giai đoạn công việc khi chưa được đồng ý của các đơn vị có liên quan). Vi phạm quy định về quyền và nghĩa vụ của nhà thầu thi công xây dựng tại Điều 113, Luật Xây dựng năm 2014.

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 2: Chịu trách nhiệm chính đối với việc để nhà thầu thi công công trình sai so với bản vẽ thiết kế được duyệt; không thường xuyên kiểm tra, giám sát quản lý chất lượng, khối lượng, tiến độ xây dựng trong quá trình thi công của nhà thầu; khi phát hiện có sai sót, không kịp thời báo cáo chủ đầu tư và các đơn vị có liên quan để phối hợp xử lý theo quy định của pháp luật. Chưa thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các điều khoản đã ký trong Hợp đồng ủy thác quản lý dự án số 105/2012/HĐ-QLDA với UBND phường Quảng Thành.

Đơn vị tư vấn giám sát là Công ty Cổ phần Xây dựng Color chịu trách nhiệm liên đới trong việc giám sát thi công công trình sai so với bản vẽ thiết kế được duyệt. Trong quá trình giám sát, không phát hiện kịp thời và tạm dừng thi công, báo cáo với Chủ đầu tư việc nhà thầu thi công tự ý thi công sai lệ thiết kế. Khi phát hiện công trình thi công sai thiết kế vẫn ký nghiệm thu công việc để nhà thầu triển khai công việc tiếp theo. Vi phạm Điều 120, Điều 122, Luật Xây dựng năm 2014 quy định về giám sát thi công xây dựng công trình và quyền, nghĩa vụ của nhà thầu giám sát thi công xây dụng công trình.

Phòng Quản lý đô thị: Chưa kiểm tra kỹ báo cáo khảo sát địa chất công trình, giải pháp thiết kế phần móng dẫn đến việc thẩm định thiết kế bản vẽ thi công và dự toán công trình an toàn quá tiêu chuẩn quy định, gây lãng phí cho ngân sách Nhà nước. Vi phạm Điều 71, Luật Xây dựng năm 2014 quy định về quyền và nghĩa vụ của cơ quan tổ chức thẩm định dự án đầu tư xây dựng.

Những sai phạm này gây nhiều hậu quả nghiêm trọng như: Gây dư luận không tốt trong cán bộ và nhân dân phường Quảng Thành, gây lãng phí ngân sách Nhà nước, chậm trễ trong việc đầu tư xây dựng, ảnh hưởng đến công tác dạy và học của nhà trường.

Những sai phạm nghiêm trọng thể hiện sự yếu kém về năng lực và trách nhiệm của cả hệ thống chính quyền, ngành chức năng ở thành phố Thanh Hóa.

Từ phản ánh của người dân và kết quả kiểm tra, làm việc của UBND thành phố Thanh Hóa cho thấy: những sai phạm tại Dự án xây dựng Trường Tiểu học Quảng Thành là rất nghiêm trọng. Không chỉ là trách nhiệm của một cá nhân, đơn vị hay một tổ chức, mà nó thể hiện sự yếu kém về năng lực chuyên môn, năng lực quản lý Nhà nước, sự tắc trách của cả hệ thống chính quyền, các cơ quan chuyên môn, các đơn vị có liên quan đến đơn vị thi công, tư vấn, giám sát. Đáng nói, sau khi những sai phạm này bị người dân phản ánh, tố giác, thay vì nghiêm túc xử lý, khắc phục, các đơn vị này đã liên kết với nhau để lấp liếm, hợp thức hóa bằng cách “bịa ra” một biên bản và thống nhất cho điều chỉnh thiết kế ngày 29/11/2019. Nhưng đến khi thành phố vào cuộc kiểm tra, chính các đơn vị “được cho là” tham gia phủ nhận tính xác thực của biên bản này. Bởi thực tế, biên bản này được lập sau khi đã hoàn thiện phần móng.

Vậy, những sai phạm này đã được xử lý hay chưa và xử lý như thế nào? Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin.