Thị trường dầu mỏ bị phân mảnh do tác động của xung đột ở Ukraine

Hơn 1 năm kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, thị trường dầu mỏ thế giới ngày càng trở nên phân mảnh và không chắc chắn, có thể khiến giá dầu thô tăng trong dài hạn.

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga liên quan cuộc xung đột ở Ukraine đã dẫn tới việc Nga cắt đứt nguồn cung cấp khí đốt cho một số quốc gia châu Âu và khiến những nước này bị phụ thuộc nhiều hơn vào khí đốt của Mỹ và các nước Trung Đông.

Sự thay đổi này giúp Trung Quốc và Ấn Độ có thể tiếp cận nguồn năng lượng giá rẻ từ Nga, trong khi những nước từ chối mua dầu thô của Nga phải trả thêm phí để nhập khẩu từ các nhà cung cấp khác.

Chuyên gia phân tích cấp cao Jim Burkhard thuộc công ty nghiên cứu thị trường S&P Global Commodity Insights (Mỹ), nhận định thị trường dầu mỏ - ở một số khía cạnh, đã hoàn toàn thay đổi so với trước khi xảy ra cuộc xung đột tại Ukraine.

Ông cho rằng một thị trường toàn cầu với sự cạnh tranh mở đã không còn tồn tại, thay vào đó là tình trạng phân vùng thị trường.

Các biện pháp trừng phạt Nga đã khiến gần 20% nguồn cung dầu mỏ trên toàn cầu bị cắt khỏi các thị trường lớn, trong đó có Mỹ. Chuyên gia này lưu ý dầu mỏ được định giá theo xuất xứ chứ không phải chất lượng.

Tình trạng phân chia thị trường (market balkanization) cũng ảnh hưởng đến các tuyến đường vận chuyển dầu thô. Việc châu Âu cấm nhập khẩu dầu mỏ của Nga buộc dầu xuất khẩu của Nga phải đi xa hơn để đến với tay người mua.

Torbjorn Tornqvist, nhà đồng sáng lập Tập đoàn Gunvor, cho biết việc vận chuyển dầu thô theo cung đường xa hơn sẽ làm tăng chi phí vận chuyển vốn đã ở mức rất cao.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách tăng trưởng kinh tế, năng lượng và môi trường, ông Jose Fernandez, nhận định thế giới đang chứng kiến "sự thay đổi cơ bản" khó có thể đảo ngược trong thời gian tới.

Theo giới phân tích, diễn biến thị trường dầu mỏ sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine đã giúp củng cố vai trò của Mỹ trên thị trường dầu mỏ thế giới.

Tuần trước, quốc gia sản xuất dầu lớn nhất thế giới này đã lập kỷ lục mới về xuất khẩu dầu thô với 5,6 triệu thùng/ngày, gần gấp đôi mức trong năm 2021. Tuy nhiên, sản lượng dầu thô của Mỹ vẫn chưa quay trở lại mức ghi nhận trước đại dịch COVID-19.

Cũng liên quan đến thị trường dầu mỏ thế giới, trả lời hãng tin Reuters ngày 8/3, Bộ trưởng Dầu khí Angola, Jose Barroso cho biết Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) không cần tăng sản lượng dầu để bù đắp cho việc cắt giảm sản lượng 500.000 thùng/ngày của Nga.

Trước đó, Nga thông báo nước này sẽ cắt giảm nguồn cung 500.000 thùng/ngày từ tháng 3. Ông Jose nhận định nguồn cung dầu thô của Nga vẫn còn và nước này đang tìm thị trường mới, do đó thị trường vẫn cân bằng.

Tổng Thư ký OPEC Haitham Al Ghais gần đây cho biết ông không lo ngại về sự chuyển hướng xuất khẩu của Nga sang các nước như Trung Quốc và Ấn Độ./.