Thúc đẩy tăng trưởng xanh tại Việt Nam: Cần những bước đi đột phá, quyết liệt hơn
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị
Tăng trưởng xanh xu hướng tất yếu và cơ hội cho Việt Nam
Sáng 18/4, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Boston Consulting Group (BCG) tổ chức Hội nghị “Thúc đẩy tăng trưởng xanh tại Việt Nam: Lộ trình đến thành công”. Sự kiện thu hút sự quan tâm của 200 nhà hoạch định chính sách, các nhà lãnh đạo ngành, các nhà đầu tư, các học giả và tổ chức phi chính phủ (NGO).
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, kinh tế thế giới 2023 đang đối diện với tình trạng “đa khủng hoảng”, từ gia tăng nợ công, lạm phát giá năng lượng và thực phẩm, đến ảnh hưởng của cuộc xung đột tại Ukraine và diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu.
“Tình trạng “đa khủng hoảng” hiện nay đòi hỏi tất cả các quốc gia phải đổi mới mô hình tăng trưởng để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm, trong đó tăng trưởng xanh đang ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu của các nền kinh tế trước những biến động phức tạp, khó lường và nhiều thách thức đan xen” - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh và cho biết: Trên thực tế, ngày càng nhiều quốc gia đã, đang và sẽ tham gia vào các “liên minh xanh” nhằm chuyển dịch sang nền kinh tế xanh thông qua các cam kết khu vực và toàn cầu.
Điển hình là Liên minh châu Âu, với Thỏa thuận Xanh 2030 tập trung vào việc giảm thiểu khí thải carbon, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, tăng cường vận chuyển xanh và khuyến khích các sản phẩm thân thiện với môi trường. Các chính phủ và doanh nghiệp khác trên thế giới, như: Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ, cũng đang đầu tư vào các dự án phát triển xanh để đạt được các mục tiêu tương tự.
Theo đánh giá gần đây của Ủy ban châu Âu, quy mô thị trường toàn cầu hiện nay cho các sản phẩm và dịch vụ xanh ước tính đạt trên 5.000 tỷ USD và có tốc độ tăng trưởng cao hơn nhiều so với các thị trường truyền thống. Dự báo đến năm 2030, nền kinh tế xanh sẽ tạo ra khoảng 24 triệu việc làm mới trên toàn cầu. Tại Mỹ, kinh tế xanh tạo việc làm cho khoảng 9,5 triệu lao động, đóng góp tương đương 1.300 tỷ USD/năm; với các nước OECD con số này là 17,5 triệu lao động, tương đương 2.900 tỷ USD/năm.
Kinh tế xanh còn tạo cơ hội thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư vào nhiều lĩnh vực mới như năng lượng tái tạo, giao thông thông minh, nông nghiệp thông minh, đô thị - công trình xanh, tài chính xanh…
Như vậy, tăng trưởng xanh không chỉ là xu hướng, mà còn mở ra những cơ hội, giải pháp quan trọng giúp Việt Nam thúc đẩy cơ cấu kinh tế, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài, đóng góp trực tiếp vào giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu cam kết đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050.
Đặc biệt, Việt Nam với tiềm năng, vị thế địa kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu đang đứng trước cơ hội rất lớn trong tăng trưởng xanh để có thể chuyển mình, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, đi tắt đón đầu và tạo đà cho một bước nhảy vọt về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.
“Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu được đặt ra tại Chiến lược Tăng trưởng xanh, Việt Nam cần có những bước đi đột phá, quyết liệt hơn nữa để đưa kinh tế xanh đạt được mốc 300 tỷ USD trong tổng GDP quốc gia vào năm 2050” - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thông tin.
Hiện thực hoá cơ hội bằng 4 khuyến nghị
Theo đại diện của đối tác tư vấn và đồng tổ chức hội nghị, ông Jaime Ruiz-Cabrero - Tổng giám đốc BCG khu vực Đông Nam Á, các quốc gia dẫn đầu thế giới đang tăng tốc đẩy mạnh phát triển các công nghệ giải pháp nhằm chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, sạch và ít carbon. Điều này mở ra cơ hội cho Việt Nam đón đầu xu hướng và trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ sạch trong khu vực và có thể toàn cầu.
Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội này, ông Jaime Ruiz-Cabrero cũng đưa ra bốn khuyến nghị cho Chính phủ Việt Nam nhằm hiện thực hóa cơ hội, đó là: Thứ nhất, hoàn thiện thể chế chiến lược xanh và đẩy mạnh xây dựng nền móng khuôn khổ pháp lý; Thứ hai, tăng cường xây dựng hệ thống tài chính xanh ổn định, giúp giảm chi phí vốn đầu tư; Thứ ba, phát triển hệ thống hạ tầng lưới điện, tạo nền móng để phát triển các nguồn năng lượng sạch và tái tạo; Thứ tư, tăng tốc phát triển hệ sinh thái Hydro sạch.
Về kế hoạch hành động sắp tới, theo ông Lê Việt Anh - Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường (Bộ Kế hoạch và Đầu tư): Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ ưu tiên đẩy mạnh triển khai Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh thông qua xây dựng cơ chế chính sách đầu tư, hoàn thiện chính sách, khuôn khổ pháp lý và nâng cao khả năng tiếp cận nguồn lực đầu tư.
Đặc biệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp với các bộ, ban ngành và địa phương để triển khai xây dựng danh mục các dự án tăng trưởng xanh trọng điểm cũng như xây dựng và triển khai các công cụ tài chính xanh, phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam và bối cảnh quốc tế mới.