Thuế thu nhập cá nhân của đội tuyển nữ có hợp lý?

Đại diện đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam nhận thưởng từ FPT shop.

Thuế nên động viên

Trước thông tin HLV Mai Đức Chung nộp 30% tiền thuế thu nhập cá nhân (TNCN), các cầu thủ đóng thêm 10% thuế, ông Trần Xoa, Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, cho rằng trong trường hợp này nhà nước cần có chính sách đặc biệt để khuyến khích các cầu thủ. HLV Mai Đức Chung đã ở tuổi 70, với thành tích đặc biệt xuất sắc, đưa VN giành vé dự World Cup, đó là vinh danh cho đất nước. Các tổ chức, cá nhân đã có phần thưởng động viên khích lệ đội bóng nữ thì nhà nước cũng nên xem xét miễn thuế với những khoản thưởng mà họ nhận được. Vì để có được thành tích này là cả quá trình tích lũy từ chuyên môn, sức khỏe … mà đến phần tính thuế rơi vào khung cao thì không có tính động viên.

“Việc miễn giảm thuế trong trường hợp này cũng như một phần thưởng mà Quốc hội, Chính phủ dành cho đoàn bóng đá nữ khi đạt được thành tích cao. Việc miễn thuế chỉ có Quốc hội mới quyết được nên cũng mong rằng kỳ họp sắp tới sẽ có nghị quyết về vấn đề này. Lúc này cũng chưa muộn vì những khoản thưởng chỉ tính thuế khi cá nhân nhận được “tiền tươi thóc thật” và có thể đưa vào quyết toán thuế năm 2022”, ông Xoa đề xuất.

Trong trường hợp buộc phải tính thuế như các khoản thu nhập khác, ông Trần Xoa cho rằng nên tính theo mức thuế suất “hình thức thưởng khác” chứ không nên tính là tiền lương tiền công rồi áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần lên thuế suất cao nhất 35%. Thực tế, những khoản thưởng này đến từ các tổ chức, cá nhân chứ không phải bên sử dụng lao động chi trả cho đoàn bóng đá. Theo quy định, những khoản thưởng vượt 10 triệu đồng thì áp dụng thuế suất 10%, thu một lần duy nhất và không thực hiện quyết toán thuế. Hiện quy định này đang áp dụng cho cá nhân trúng thưởng xổ số, trò chơi có thưởng…

Ông Nguyễn Thái Sơn, nguyên Trưởng phòng Thuế TNCN (Cục Thuế TP.HCM), cũng đồng ý rằng nếu tính thuế theo tiền lương tiền công thì không chính xác mà phần thưởng này được xem như quà tặng và áp dụng theo quy định.

Liên quan vấn đề này, chiều 13.2, đại diện Tổng cục Thuế thông tin tùy theo từng tình huống xác định khoản thu nhập để xác định thuế như thế nào đối với tiền thưởng của đội bóng đá nữ. Doanh nghiệp tặng thưởng cho người nhận là tổ chức (Liên đoàn Bóng đá) và tổ chức chia lại tiền thưởng này cho các cá nhân, lúc này thu nhập mà cá nhân nhận được xác định là tiền lương tiền công và đóng thuế theo biểu thuế lũy tiến. Còn trường hợp, doanh nghiệp tặng thẳng cho cá nhân thì lúc này xác định là quà tặng và không chịu thuế nếu đó là tiền mặt.

Luật Thuế TNCN nhiều bất cập

Mở rộng vấn đề, theo ông Trần Xoa, luật Thuế TNCN đã bộc lộ những quy định chưa hợp lý và cần thay đổi cho phù hợp. Ví dụ nên bỏ 3 bậc thuế 15%, 25% và 35% mà chỉ áp dụng các bậc 5%, 10%, 20% và mức cao nhất 30%. Đồng thời giãn biểu thuế như thuế suất 20% dành cho người có thu nhập trên 40 triệu đồng/tháng… “Biểu thuế có đến 7 bậc thuế suất với mức cao nhất 35% là quá dày; khoảng cách chênh lệch giữa các bậc thuế khá thấp; mức khởi điểm chịu thuế cũng thấp, chưa phù hợp. Mức giảm trừ gia cảnh tăng từ 9 triệu đồng/người nộp thuế/tháng lên 11 triệu đồng vào năm 2020 là do chỉ số lạm phát CPI trong vòng 7 năm kể từ năm 2013 tăng 23,2%. Do đó, mức giảm trừ gia cảnh tăng này chưa tính cho những năm tới. Vì vậy, cần nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 20 triệu đồng/tháng mới phù hợp”, ông Xoa phân tích.

Trong 12 năm qua, nguồn thu từ thuế TNCN đã tăng 8,6 lần. Theo Tổng cục Thuế, ước số thu từ thuế TNCN năm 2021 đạt khoảng 123.000 tỉ đồng, đạt 114% dự toán, tăng 6,6% so với cùng kỳ. Như vậy, so với số thu 2009 - 2010 ở khoảng 14.300 tỉ đồng thì sắc thuế này đã đóng góp không ít vào ngân sách nhà nước. Đáng chú ý là sau khi tăng mức giảm trừ gia cảnh từ 4 triệu đồng/tháng lên 9 triệu đồng/tháng từ 2013, số thu thuế vẫn tăng mạnh như năm 2014 - 2015 gần 50.000 tỉ đồng, đến năm 2016 gần 70.000 tỉ đồng, 2019 đạt gần 100.000 tỉ đồng. Chính vì vậy nhiều ý kiến cho rằng Bộ Tài chính cần chia sẻ với người nộp thuế TNCN, nuôi dưỡng nguồn thu bằng cách tăng mức giảm trừ gia cảnh.

Phân tích về số thu thuế TNCN ngày càng tăng, ông Nguyễn Thái Sơn cho rằng có nhiều yếu tố như các nguồn thu tăng, quản lý thuế tốt hơn, thu nhập của người dân tăng… Tuy nhiên, sắc thuế này đang ngày càng bộc lộ những bất cập cần sớm sửa đổi. Đó là mức giảm trừ gia cảnh thấp, trong khi thu nhập người dân ngày càng tăng đi cùng với chi phí cũng “đắt đỏ” hơn trước. Có nhiều cá nhân chi phí hợp lý, nhưng cũng không được khấu trừ trước khi tính thuế mà cào bằng tất cả người nộp thuế đều ở mức 11 triệu đồng/tháng đã tạo ra sự không công bằng. Doanh nghiệp được phép lấy doanh thu bán hàng trừ đi chi phí, có thu nhập thì đóng thuế suất 20%. Còn cá nhân làm càng nhiều, có thu nhập càng cao thì đóng thuế lên mức 35%, tỷ lệ thuế trên thu nhập có khi còn vượt cả mức thuế suất của doanh nghiệp là 20%. “Cách đây nhiều năm, Bộ Tài chính cũng đã nhận thấy mức thuế suất 35% là cao và có dự định bỏ mức này, điều chỉnh lại các bậc thuế, nhưng đến nay gần như không có thông tin gì và không biết khi nào luật Thuế TNCN mới được sửa đổi một cách tổng thể”, ông Sơn nói.

VFF dự kiến sẽ xin cơ chế giảm thuế cho tuyển nữ VN

Chia sẻ với Báo Thanh Niên, 1 thành viên của đội tuyển nữ VN cho biết: “Hiện tại, chúng tôi chưa thống kê cụ thể số tiền thưởng là bao nhiêu vì vẫn còn đơn vị muốn trao thưởng. Nhưng dù tổng số tiền là bao nhiêu, chúng tôi cũng nộp thuế theo đúng quy định. Toàn bộ số tiền của tập thể sẽ trừ 10% tiền thuế. Sau đó, lại trừ thuế thu nhập cá nhân, với HLV trưởng thì nộp 30%, còn mỗi cầu thủ là 10% trên tổng số tiền đã trừ thuế tập thể 10% như nêu trên. Sau khi giành HCV SEA Games 30 cuối năm 2019, chúng tôi được thưởng khá nhiều từ các nhà tài trợ, doanh nghiệp và cũng nộp thuế giống như tôi vừa nói”. Cách đây 3 năm, với ngôi á quân giải U.23 châu Á 2018, đội U.23 VN được thưởng khá lớn và cũng nộp thuế như đội nữ. Ông Lê Văn Thành, Phó chủ tịch Liên đoàn Bóng đá VN (VFF) phụ trách tài chính - vận động tài trợ, cho hay theo quy định nêu trong luật Thuế TNCN, các mức thưởng theo danh hiệu nhà nước không đóng thuế TNCN. Còn các khoản thưởng khác đều thực hiện đóng thuế TNCN. Việc các đội bóng đá VN phải trừ thuế cao từ khoản thưởng, gây thiệt thòi cho đội. Vì thế, VFF đang soạn thảo công văn, xin cơ chế được giảm thuế cho các đội tuyển bóng đá nếu họ được thưởng sau khi giành thành tích cao.