Triển lãm gốm Nhật Bản Yakishime - Dáng hình của Đất

Chương trình được tổ chức hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2023).

Triển lãm tập trung vào Yakishime, một kỹ thuật làm gốm nung, đồ gốm không tráng men ở nhiệt độ cao. Tuy là một trong những phương pháp sản xuất gốm cơ bản nhất, Yakishime đã phát triển theo những hướng đặc biệt ở Nhật Bản. Triển lãm này sẽ giới thiệu một khía cạnh của văn hóa Nhật Bản qua việc nghiên cứu Yakishime từ những hình mẫu sớm nhất cho đến các tác phẩm đương đại.

Phát biểu khai mạc triển lãm, ông Doi Katsuma - Giám đốc Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam cho biết: "Năm 2023 là năm đánh dấu kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Nhật Bản - Việt Nam. Triển lãm lưu động "Yakishime - Dáng hình của đất" chính là sự kiện quy mô lớn đầu tiên của năm kỷ niệm này của Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam sẽ được tổ chức tại Hà Nội và Huế.

Trong triển lãm lần này, chúng tôi tập trung vào phương pháp làm gốm nguyên sơ nhất, có lịch sử phát triển độc nhất tại Nhật Bản có tên là "Yakishime", trưng bày các tác phẩm từ thời phương pháp này mới ra đời đến ngày nay, qua đó hữu hình hóa và giới thiệu một khía cạnh của văn hóa Nhật Bản". 

"Lần này, chúng tôi có hơn 80 tác phẩm, chia làm 3 phần. Phần 1 là các trà cụ dùng trong Trà đạo, một nét văn hóa đã có ảnh hưởng quan trọng đến văn hóa truyền thống Nhật Bản. Phần 2 là các dụng cụ ăn uống, một phần không thể thiếu trong đời sống thường ngày của người Nhật. Phần cuối là các tác phẩm nghệ thuật đa dạng được các nghệ sĩ gốm chế tác bằng phương pháp Yakishime", ông Doi Katsuma nói. 

Cũng tại triển lãm, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh cho biết: "Văn hóa Nhật Bản nói chung và văn hóa gốm sứ Nhật Bản nói riêng luôn luôn là chủ đề được quan tâm và thu hút sự chú ý của công chúng tại Việt Nam. Triển lãm "gốm Nhật Bản Yakishime - Dáng hình của Đất" do Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức với 96 hiện vật gồm các sản phẩm gia dụng và tác phẩm nghệ thuật đương đại sử dụng kỹ thuật nung đồ gốm không tráng men và ở nhiệt độ cao đặc biệt của Nhật Bản".

"Trong thời gian vừa qua Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam đã lựa chọn Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam làm địa điểm giới thiệu những hoạt động văn hóa nghệ thuật độc đáo của Nhật Bản như triển lãm Búp Bê Nhật Bản, triển lãm tranh, truyện Nhật Bản. Chính vì vậy, tôi tin rằng triển lãm Yakishime - Dáng hình của Đất cũng được đông đảo công chúng yêu nghệ thuật Hà Nội đón nhận", ông Nguyễn Anh Minh nhấn mạnh. 

Đồ gốm Yakishime Nhật Bản có niên đại từ thế kỷ thứ 4 hoặc thứ 5. Tuy nhiên, phải đến khoảng thế kỷ 12 đến thế kỷ 17, kỹ thuật này mới có chỗ đứng vững chắc và được sử dụng trong một công đoạn sản xuất quan trọng tại các trung tâm gốm lớn ở Nhật Bản, bao gồm Bizen, Shigaraki và Tokoname.

Triển lãm này sẽ giới thiệu hai loại đồ gốm Yakishime thực dụng: dụng cụ dùng trong Trà đạo - một nét văn hóa có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của văn hóa truyền thống Nhật Bản, và dụng cụ ăn uống - một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày ở Nhật Bản. Triển lãm cũng trưng bày một loạt các sản phẩm gốm phi thực dụng được sáng tạo bởi các nghệ nhân gốm đương đại làm việc với gốm Yakishime.

Sự kiện hi vọng mang đến cho công chúng yêu nghệ thuật Việt Nam những nhận thức về chiều sâu và sự đa dạng của gốm Nhật, hiểu rõ hơn về sự sáng tạo của văn hóa Nhật Bản, từ đó góp phần thúc đẩy sự giao lưu văn hóa giữa hai nước.

Triển lãm "gốm Nhật Bản Yakishime - Dáng hình của Đất" mở cửa từ ngày 4/4 đến 20/4/2023 tại tầng 2 nhà B, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội.

Một số tác phẩm gốm sứ được trưng bày tại triển lãm "gốm Nhật Bản Yakishime - Dáng hình của Đất"