Vì sao Bộ Tài chính “băn khoăn” việc kiểm đếm tiền công đức tại danh thắng Yên Tử?
Người dân dâng lễ tại Chùa Đồng - Yên Tử (Ảnh: Dân Việt)
Như Báo Công lý đã thông tin, Bộ Tài chính vừa có Báo cáo gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính báo cáo kết quả thực hiện thí điểm kiểm tra việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình chùa trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và đề xuất kế hoạch kiểm tra tổng thể trên phạm vi toàn quốc.
Đoàn kiểm tra việc tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội; xem xét việc mở tài khoản, mở sổ sách ghi chép số thu, chi tiền công đức, tài trợ, nội dung sử dụng tiền công đức, tài trợ và giám sát việc tiếp nhận, kiểm đếm, sử dụng tiền công đức, tài trợ. Thời kì kiểm tra năm 2022 và 4 tháng đầu năm 2023.
Đáng chú ý, tại Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử, Bộ Tài chính cho biết, đây là quần thể di tích, bao gồm 10 chùa Phật giáo, trong đó: Ban Quản lý Di tích và Rừng quốc gia Yên Tử là đơn vị sự nghiệp công lập được giao quản lý nhà nước nói chung đối với Khu di tích; Ban Quản lý Dự án tôn tạo Yên Tử trực thuộc Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh (là pháp nhân phi thương mại, có tài khoản riêng, con dấu, bộ máy kế toán, thủ quỹ) quản lý 10 chùa Phật giáo.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND TP Uông Bí thành lập Hội đồng giám sát việc ghi thu công đức tại các chùa gồm đại diện: Ban Quản lý Di tích và Rừng quốc gia Yên Tử, Công an, Phòng Tài chính – Kế hoạch TP Uông Bí và Ban Quản lý Dự án tôn tạo Yên Tử.
Tiền trong hòm công đức sau khi kiểm đếm được phân bổ như sau: Trích để lại 4% cho Ban quản lý Di tích và Rừng quốc gia Yên Tử để bổ sung kinh phí phục vị công tác quản lý; còn lại 96% do Ban Quản lý Dự án tôn tạo Yên Tử quản lý.
Đặc biệt, tại Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử đã thành lập Ban quản lý Dự án tôn tạo Yên Tử, là pháp nhân phi thương mại để quản lý tiền công đức, tài trợ tại các chùa.
Đáng chú ý, qua kiểm tra, Bộ Tài chính cho biết, trong 5 Khu di tích quốc gia đặc biệt trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử là điểm du lịch sinh thái tâm linh nổi tiếng, mỗi năm đón trên 2 triệu lượt du khách.
Tuy nhiên, Đoàn kiểm tra nhận thấy, công tác giám sát tiếp nhận, kiểm đếm tiền trong hòm công đức tại Khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử tuy có sự phối hợp của nhiều bên liên quan nhưng với số thu tiền công đức năm 2022 là 3,7 tỷ đồng, chỉ tương đương số thu tại Khu di tích lịch sử Bạch Đằng (3,3 tỷ đồng), thấp hợp so với số thu tại đền Thánh Mẫu, di tích cấp tỉnh ở phường Trà Cổ, Móng Cái (5,8 tỷ đồng) và chưa bằng 1/5 số thu tại đền Cửa Ông (20,1 tỷ đồng).
“Nhìn số liệu so sánh nêu trên không tránh khỏi những băn khoăn về tính khách quan trong việc tiếp nhận, kiểm đếm tiền công đức tại Khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử” – Bộ Tài Chính cho biết.
Mặt khác, tại các di tích có nhà sư trụ chì, Bộ Tài chính cho biết, đa số di tích có báo cáo thu, chi nhưng chỉ là khoản tiền trong hòm công đức. Thực tế có một số khoản công đức khác dưới hình thức đặt lễ, chuyển khoản không được phản ánh trong báo cáo gửi cho Đoàn kiểm tra.
Bộ Tài chính thông tin, theo đánh giá của du khách thì các khoản này thường cao hơn so với bỏ trong hòm công đức.
Cụ thể, Báo cáo dẫn ví dụ tại Khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử, theo số liệu Ban Quản lý Di tích và Rừng quốc gia Yên Tử cung cấp: từ năm 2007 đến tháng 4/2023, tổng thu tiền trong hòm công đức là 287 tỷ đồng, tổng chi khoảng 638 tỷ đồng.
“Theo đó, số thu tiền công đức thực tế cao hơn số thu nêu trong báo cáo gửi cho Đoàn kiểm tra khoảng 351 tỷ đồng (cao hơn 2,2 lần)” - Bộ Tài chính nhận định.