Việt Nam cần chủ động giành quyền đánh thuế tối thiểu toàn cầu
Bộ Tài chính cho biết để ứng phó với các tác động của thuế tối thiểu toàn cầu, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập tổ nghiên cứu do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái là tổ trưởng. Bộ Tài chính cũng được giao nhiệm vụ và đã chủ động thành lập nhóm giúp việc cho Tổ này.
Tại hội thảo bàn về các quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu, kinh nghiệm áp dụng của các quốc gia và dự kiến tác động cũng như khuyến nghị các giải pháp cho Việt Nam vừa được tổ chức tại Hà Nội tháng 4/2023 có 2 vấn đề chính:
Một là Việt Nam có chủ động giành quyền đánh thuế tối thiểu toàn cầu hay chúng ta giữ lại những ưu đãi cho các doanh nghiệp FDI như trước đây theo các chính sách pháp luật của chúng ta. Ý kiến tại hội thảo trên cho thấy, các tổ chức tư vấn độc lập cũng như chính các doanh nghiệp FDI chịu tác động của thuế tối thiểu toàn cầu đều khuyến nghị Việt Nam nên chủ động sớm ban hành quy định pháp luật để giành quyền đánh thuế tối thiểu toàn cầu cho các doanh nghiệp.
Điều này có nghĩa là Việt Nam phải xây dựng, điều chỉnh hệ thống pháp luật để giành quyền đánh thuế tối thiểu toàn cầu theo mức thuế tối thiểu toàn cầu, nghĩa là thay đổi các ưu đãi trước đây chúng ta đã cam kết.
Hai là, tiếp tục các giải pháp vẫn thu hút doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tiếp tục đầu tư vào Việt Nam cũng như giành các ưu đãi cho họ mà phù hợp với các điều kiện về chính sách thuế tối thiểu toàn cầu cũng như các chính sách khác mà Việt Nam là thành viên tham gia cam kết.
Dự kiến Bộ Tài chính cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng và các bộ, ngành liên quan sớm báo cáo Chính phủ cũng như các cơ quan có thẩm quyền khác để sớm chủ động vừa bảo đảm tài chính Việt Nam, vừa bảo đảm môi trường tiếp tục hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là nhà đầu tư lớn, đem đến Việt Nam những công nghệ tiên tiến và công nghệ cao trong thời gian tới.
Các giải pháp được đưa ra bao gồm giải pháp về bổ sung quy định về thuế tối thiểu toàn cầu dự kiến cần quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu (đạt chuẩn 15% - theo quy định QDMTT của OECD) để ứng phó với thuế tối thiểu toàn cầu của các nước có đầu tư nước ngoài vào Việt Nam (áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024) và áp dụng từ ngày 1/1/2024.
Cùng đó quy định về thuế tối thiểu toàn cầu, bao gồm quy định tổng hợp thu nhập (IIR) và quy định lợi nhuận chịu thuế dưới mức tối thiểu (UTPR), để áp dụng đối với các doanh nghiệp Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài và các doanh nghiệp khác thuộc đối tượng áp dụng của thuế tối thiểu toàn cầu để thu phần chênh lệch (nếu có).
Theo Bộ Tài chính, để hạn chế tác động của thuế tối thiểu toàn cầu đối với thu hút đầu tư tại Việt Nam cần có các giải pháp hỗ trợ tài chính trực tiếp hoặc gián tiếp cho doanh nghiệp nhưng phải bảo đảm không vi phạm quy tắc về thuế tối thiểu toàn cầu, phù hợp với cam kết, thông lệ quốc tế, công khai minh bạch, giảm thiểu tác động xấu tới môi trường đầu tư.
Để đưa ra những giải pháp ứng phó với thuế tối thiểu toàn cầu nêu trên, Bộ Tài chính đã căn cứ Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị có nêu: “Hoàn thiện chính sách thu gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế;...”
Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 có nêu nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu về hoàn thiện thể chế, chính sách thu hút đầu tư như sau: “Xây dựng thể chế, chính sách ưu đãi vượt trội, cạnh tranh quốc tế tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi thu hút các dự án lớn, trọng điểm quốc gia, dự án công nghệ cao..., thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia đầu tư, đặt trụ sở và thành lập các trung tâm nghiên cứu - phát triển (R&D), trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam”.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã rà soát các điều ước quốc tế, các Hiệp định mà Việt Nam đã tham gia hoặc ký kết để bảo đảm những giải pháp ứng phó phù hợp với các điều ước quốc tế và hiệp định nêu trên.