Việt Nam nỗ lực triển khai thực thi Công ước Chống tra tấn

Chủ động sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới hàng loạt quy định

Thông tin với báo chí, Đại tá, PGS.TS Trần Nguyên Quân, Phó Cục trưởng Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an cho biết, Công ước Chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người (viết tắt là Công ước Chống tra tấn hoặc Công ước CAT) là một trong 9 điều ước cốt lõi của Liên Hợp quốc (LHQ) về quyền con người, được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm. Việt Nam hoàn tất các thủ tục và nộp văn kiện phê chuẩn cho Tổng Thư ký LHQ vào ngày 5/2/2015 và trở thành quốc gia thành viên thứ 158 của Công ước vào ngày 7/3/2015.

Kể từ khi trở thành thành viên chính thức của Công ước CAT, Việt Nam đã tích cực tổ chức nhiều hoạt động hợp tác với đối tác nước ngoài trong phổ biến, hướng dẫn kỹ năng giảng dạy và nội dung Công ước, góp phần tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ, công chức, viên chức của Việt Nam, đặc biệt là lực lượng Công an nhân dân (CAND) trong thực thi Công ước Chống tra tấn. Việt Nam cũng đặc biệt chú trọng nâng cao nhận thức của nhân dân về quyền con người và chống tra tấn.

Cùng với các hoạt động tuyên truyền, các cơ quan nhà nước của Việt Nam đã tích cực, chủ động sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới hàng loạt quy định pháp luật trong nước để đáp ứng tốt hơn yêu cầu của Công ước Chống tra tấn cũng như đặt ra những trách nhiệm, nghĩa vụ cao hơn cho lực lượng thực thi pháp luật. Nhiều quy định về ngăn ngừa và trừng trị các hành vi liên quan đến tra tấn trong Công ước đã được nội luật hóa vào nhiều Bộ luật, Luật và hàng trăm văn bản hướng dẫn có liên quan nhằm chuẩn hóa các quy trình, công khai các quy định, bổ sung các chế định nhằm ngăn ngừa các hành vi tra tấn, bảo vệ những người có nguy cơ bị tra tấn.

Đại tá Trần Nguyên Quân nhấn mạnh, một trong những thay đổi tích cực của Việt Nam trong việc ngăn ngừa các hành vi tra tấn là triển khai lắp đặt, khai thác, sử dụng ghi âm, ghi hình trong quá trình hỏi cung bị can nói riêng và trong quá trình tố tụng hình sự nói chung.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền con người

Trên cơ sở các thay đổi về văn bản quy phạm pháp luật, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã khẩn trương tổ chức triển khai áp dụng các quy định này, qua đó góp phần bảo đảm tốt hơn quyền của người dân nói chung và quyền của những người có nguy cơ bị tra tấn nói riêng cũng như nâng cao trách nhiệm của các cán bộ thực thi công quyền, góp phần ngăn ngừa, hạn chế các hành vi tra tấn.

Việt Nam đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số để quản trị tốt quốc gia nhằm nâng cao năng lực quản lý điều hành của Chính phủ và các cơ quan chính quyền các cấp; cung cấp cho người dân và doanh nghiệp các dịch vụ công, tạo điều kiện cho người dân dễ dàng truy cập ở khắp mọi nơi; thực hiện một Chính phủ hiện đại, hiệu quả và minh bạch. Trong lĩnh vực pháp luật, Việt Nam đã xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về văn bản pháp luật tại địa chỉ: www.vbpl.vn.

Trên cơ sở các đề án, chủ trương đã được phê duyệt, Việt Nam đã hoàn thành lắp đặt thiết bị ghi âm, ghi hình cố định tại 204 phòng hỏi cung trên toàn quốc, thiết lập 25 phòng giám sát và lưu trữ dữ liệu tại 25 trại tạm giam, nhà tạm giữ; đã trang bị hàng nghìn bộ thiết bị ghi âm, ghi hình và tủ bảo quản CD/CVC cho Công an các đơn vị, địa phương. Ngoài ra, 33 phòng điều tra thân thiện đã được thiết lập tại Cục Cảnh sát hình sự, Học viện Cảnh sát nhân dân và Công an 30 địa phương...

Đại tá Trần Nguyên Quân khẳng định, với cam kết trở thành quốc gia thành viên có trách nhiệm của LHQ nói chung và Công ước Chống tra tấn nói riêng, vì mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, việc tham gia và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Công ước Chống tra tấn sẽ góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước liên quan đến bảo vệ quyền con người. Đồng thời, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức trong thực thi công vụ; khẳng định nỗ lực, quyết tâm và chính sách nhất quán, nhân văn của Nhà nước Việt Nam trong công tác bảo đảm quyền con người, quyền công dân, qua đó, góp phần nâng cao uy tín, hình ảnh của Việt Nam trước cộng đồng quốc tế.