Được xây dựng hơn 30 năm trước, tòa nhà này từng khiến giới kiến trúc và người dân Hà Nội nổ ra tranh cãi vì ảnh hưởng của nó tới quần thể khu vực hồ Hoàn Kiếm. Tuy thế, trước khi bị phá bỏ vào cuối tháng 4 tới đây, ai nấy đều muốn lưu giữ lại khoảnh khắc khi khối kiến trúc ấy còn tồn tại.
Một chút tiếc nuối của người Hà Nội
Công trình “Hàm cá mập” là trung tâm thương mại được xây dựng trên nền một trạm điều hành xe điện cũ, có địa chỉ tại số 7 phố Đinh Tiên Hoàng (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Năm 2004, Xí nghiệp Xe điện Hà Nội hợp nhất với Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco). Đến nay, Transerco là đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, vận hành tòa nhà. Đây là công trình do cố kiến trúc sư Tạ Xuân Vạn thiết kế nhưng sau này được đơn vị thi công dự án sửa đổi lại.
Tên gọi “Hàm cá mập” xuất phát từ lối kiến trúc với phần mái nhô ra, hình dáng giống hàm con cá mập. Khởi công năm 1991 hoàn thành năm 1993, tòa nhà đã phải chịu sức ép công kích rất lớn từ giới chuyên môn cũng như người dân Hà Nội. Trải qua hàng chục năm, công trình này vẫn luôn là chủ đề gây tranh cãi về kiến trúc, quy hoạch cũng như khả năng tác động đến diện mạo khu vực hồ Hoàn Kiếm.
Tòa nhà “Hàm cá mập” sở hữu vị trí đắc địa bậc nhất Hà Nội. Tòa nhà cao 6 tầng, tầng 1 có diện tích khoảng 200m2 được một số thương hiệu giày dép, phụ kiện như Aldo, Swarovski thuê. Từ tầng 2 trở lên là các nhà hàng và quán cà phê với tầm nhìn bao trọn vẹn hồ Gươm và một số tuyến phố Hàng Gai, Hàng Ngang, Cầu Gỗ, Đinh Liệt...
Vị trí thuận lợi cùng tầm nhìn đẹp khiến nơi này là điểm đến thu hút nhiều người dân và du khách vào những dịp lễ, sự kiện lớn. Các đơn vị thuê mặt bằng ở đây hưởng lợi không nhỏ nhờ nguồn cung khách dồi dào, tấp nập. Theo tìm hiểu, vào mỗi dịp Tết Nguyên đán, một số nhà hàng thậm chí chỉ cần rao bán suất ngồi xem pháo hoa giao thừa trên “Hàm cá mập” cũng đã kiếm bộn. Nhiều nhân chứng cho biết, một chỗ ngồi như thế có giá tối thiểu 500.000 đồng/người, mà chỉ cần chậm chân “xếp gạch” là hết suất.
Chị Phong Lan, ngụ ở phố Hàng Bạc (quận Hoàn Kiếm) chia sẻ: “Rất nhiều cái Tết, sau khi đi thăm viếng họ hàng, gia đình chúng tôi đều phải ra hồ Gươm chụp ảnh lưu niệm trước vòi phun nước và “Hàm cá mập”. Nhìn vào từng bức ảnh qua từng năm, đều thấy dấu ấn thời gian trên từng mặt người, từng cảnh vật. “Hàm cá mập” thì ngày càng đẹp đẽ, lung linh. Hôm nay, tôi chụp ảnh một mình trước tòa nhà này trước khi nó bị phá bỏ. Tình cảm không rõ ràng nhưng bảo không tiếc nuối là không đúng”.
 |
| “Hàm cá mập” nhìn từ trên cao. (Ảnh: Hoàng Hà) |
Hà Nội ngày càng hiện đại, diện mạo Thủ đô đổi thay qua từng buổi, nhưng chắc chắn, có những góc phố, những hàng cây, những mái nhà luôn hằn sâu trong ký ức của một ai đó. “Hàm cá mập” cũng vậy, đã trở thành một góc quen thuộc của hồ Hoàn Kiếm. Không chỉ thế, kiến trúc ấy còn là nơi chứng kiến bao cuộc hẹn hò, gặp gỡ và thậm chí là cả chia tay.
Anh Quốc Anh, ngụ phố Mai Hắc Đế (quận Hai Bà Trưng) vẫn rưng rưng trong lời kể: “Hơn 20 năm trước tôi mới chỉ là cậu sinh viên nghèo. Dồn hết can đảm, dồn hết cả tiền nữa, để mời bạn gái lên “Hàm cá mập”, bởi uống ly cà phê ở đó thôi cũng rất đắt đỏ. Hôm ấy trời mưa lất phất, từ trên tầng cao của tòa nhà nhìn ra, cảnh đẹp đến nao lòng, tôi lấy hết can đảm tỏ tình với bạn gái. Lãng mạn vậy mà cô ấy lại từ chối tình cảm của tôi. Bao nhiêu năm qua, mỗi khi quá mệt mỏi vì bon chen cuộc sống, tôi đều lên “Hàm cá mập”, cố ngồi đúng vào cái góc cũ, để nhớ mình từng có thời tuổi trẻ non dại đến thế nào”...
Mong chờ một quần thể kiến trúc hợp lý hơn
Hơn một tháng nữa thôi, hình ảnh “Hàm cá mập” sẽ chỉ còn trong kí ức người dân. UBND Thành phố Hà Nội đã thống nhất tháo dỡ tòa nhà trước ngày 30/4/2025 để phục vụ dự án cải tạo, chỉnh trang khu vực Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Không gian này sẽ được quy hoạch thành quảng trường giao thông, giúp kết nối khu vực phố cổ, hồ Gươm và các tuyến phố như Đinh Liệt, Cầu Gỗ. Dự kiến, quảng trường mới sẽ có diện tích 12.000m2, trở thành không gian công cộng phục vụ người dân cũng như các sự kiện quan trọng của Thủ đô và cả nước.
 |
| “Hàm cá mập” khi khởi công. (Ảnh: Hans-Peter Grumpe) |
Theo như các thông tin công khai, UBND Thành phố Hà Nội hiện đã giao cho UBND quận Hoàn Kiếm “tổ chức lập Quy hoạch tổng mặt bằng song song với việc lập thiết kế đô thị riêng để làm cơ sở triển khai dự án đầu tư cải tạo, chỉnh trang, tái thiết không gian Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục theo quy định (quá trình lập cần tổ chức tham vấn Hội đồng Kiến trúc Thành phố, xin ý kiến tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư có liên quan”.
Như thế, “Hàm cá mập” đã làm xong nhiệm vụ “tồn tại là hợp lý” của nó. Việc chính quyền Thành phố Hà Nội quyết định phá bỏ tòa nhà để mở rộng không gian công cộng quanh hồ Hoàn Kiếm là một bước đi dũng cảm và cần thiết. Nhưng xây dựng thế nào, quy hoạch ra sao, cũng cần tính toán kỹ càng. Bởi công trình nào mọc lên ở vùng đất trung tâm của Thủ đô, đều phải được chọn lọc giữa quá khứ, hiện tại và tương lai; thỏa mãn nhu cầu cộng đồng cũng như giá trị kiến trúc. “Hàm cá mập” ghi dấu ấn trong lòng người dân phần lớn đến từ vị trí đắc địa chứ không phải giá trị nội tại của kiến trúc. Và dù táo bạo hay truyền thống, công trình tới đây cần đồng điệu với hồn cốt của vùng đất ngàn năm văn hiến.
Tòa nhà “Hàm cá mập” đã trở thành một phần của đời sống người Hà Nội. Khi không còn kiến trúc này nữa, có lẽ góc phố sẽ bớt nhộn nhịp hơn, sẽ không còn cảnh ùn tắc mỗi cuối tuần khi từ phố Hàng Bông đi sang phố Cầu Gỗ. Một số diễn đàn, mạng xã hội thậm chí còn tìm lại những bức ảnh xưa, thời “Hà Nội tàu điện leng keng” và chưa có “Hàm cá mập” để nhớ về một công trình đã tồn tại hàng chục năm qua.
“Hàm cá mập” sẽ trở thành một câu chuyện cũ, một tấm ảnh kỷ niệm, một cái tên gợi nhớ về một Hà Nội trong tưởng tượng của những thế hệ tương lai. Tuy nhiên, hơn cả sự tiếc nuối, ước vọng về một quần thể kiến trúc với nhiều không gian văn hóa, nghệ thuật văn minh hơn là điều đáng mong chờ. Tạm biệt nhé, “Hàm cá mập”!
Theo dõi chúng tôi trên:
(PLM)- Hàng nghìn sản phẩm bông tẩy trang nhãn hiệu La Soirée bị làm giả với giá trị lên đến hơn 850 triệu đồng, đang chuẩn bị tuồn ra thị trường đã được Đội 6 - Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an thành phố Hà Nội kịp thời ngăn chặn. Đại diện Cơ quan Cảnh sát điều tra cho biết, đây không phải là lô hàng duy nhất mà các đối tượng đã làm giả. Về phía đơn vị sản xuất và phân phối chính hãng, ông Đặng Thanh Tùng - đại diện Công ty TNHH La Claire chia sẻ: "Không quá bất ngờ khi thương hiệu của mình là mục tiêu mà các đối tượng làm giả hướng đến. Và mong muốn cơ quan chức năng xử lý thật nghiêm minh để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng…”.
(PLM) - Sản phẩm Cà phê gừng đen mật ong đang bị nghi vấn về nguồn gốc xuất xứ khi Công ty TNHH Dược phẩm VESCO (đơn vị có tên trên bao bì) khẳng định không sản xuất, không phân phối, không có bất kỳ hợp đồng gia công nào liên quan đến sản phẩm. Theo đó, ngày 10/2/2025, công ty VESCO đã có văn bản gửi Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đề nghị thu hồi hồ sơ tự công bố, và gửi báo cáo đến Chi Cục An toàn Vệ sinh thực phẩm Hà Nội đề nghị kiểm tra, xử lý tình trạng lưu hành sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, có dấu hiệu hàng giả, hàng nhái. Đồng thời, công ty VESCO cũng đã yêu cầu Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thương mại LHV chấm dứt ngay việc phân phối sản phẩm Cà phê gừng đen mật ong không rõ nguồn gốc xuất xứ, sản phẩm giả mạo… điều này đặt ra dấu hỏi lớn về tính minh bạch và hợp pháp của sản phẩm này trên thị trường.
(PLM) - Năm 2021 chị L.T.B.H sống tại Long Biên Hà Nội bỏ 35 triệu đồng lựa chọn chất liệu sụn surgiform, để nâng mũi thế nhưng theo chị H bằng một cách nào đó chiếc sụn mũi surgiform lại biến thành sụn silicon có giá thành rẻ hơn nhiều. Được biết Phòng khám Bác sĩ Đỗ Tiến Dũng tại Bệnh viện Hà Thành (số 61 Vũ Thạnh, quận Đống Đa, Hà Nội) thực hiện dịch vụ cho chị.
(PLM) - Chiều 28/3, Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp với Tạp chí Pháp luật và Phát triển tổ chức Hội nghị thông tin về Hội thảo quốc tế với chủ đề “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc ‘Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ’ trong lĩnh vực đầu tư".
(PLM) - Sáng ngày 27/03, TS. Vũ Hoài Nam, Tổng Biên Tập Báo Pháp luật Việt Nam cùng đoàn công tác tổ chức lễ bàn giao căn nhà “Mái ấm Tư pháp” cho công chức Tư pháp có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại xóm An Hỷ, xã Ngọc Khê, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Lễ bàn giao có sự tham dự của ông Tô Vũ Ninh - Phó giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Cao Bằng; Nhà báo Phạm Xuân Diệu, Phó trưởng Văn phòng đại diện Báo PLVN tại tỉnh Lào Cai; cùng các nhà báo, phóng viên đại diện các phòng ban của Báo Pháp luật Việt Nam và Sở Tư pháp tỉnh Cao Bằng.
(PLM) - Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Công ty Cổ phần Vận tải đường sắt triển khai chương trình giảm giá vé tàu lên đến 40% cho hành khách là người có công với cách mạng. Chương trình áp dụng từ ngày 24/4 đến 9/5/2025.
(PLM) - Những phiên livestream chơi “tài-xỉu” online thời gian gần đây xuất hiện tràn lan trên nền tảng mạng xã hội facebook, người chơi còn luôn xuất hiện trực tiếp để tương tác với hàng nghìn người xem. “Trò chơi” này gây chú ý và thu hút bởi mỗi lượt cá cược chỉ chừng 1 phút nhưng số tiền được thua lên tới vài trăm triệu đồng. Cùng với đó, người chơi nhiều lần thực hiện nạp, rút tiền từ game qua tài khoản ngân hàng cá nhân với số tiền hàng tỷ đồng… khiến những người xem có máu đỏ đen rất dễ sa vào, và nếu đã sa vào, trở thành “con bạc” thì khó lòng mà thoát ra được. Đây cũng là một nguồn nảy sinh nhiều loại tội phạm, gây ra hệ luỵ xấu, bất ổn trong xã hội cần phải quyết liệt ngăn chặn…
PLM) - Sau khi báo Pháp luật Việt Nam có bài phóng sự ngày 06/1/2025 ”TP. Móng Cái, Quảng Ninh: Xe tải trọng tải lớn phớt lờ biển báo, xuyên vào nội đô gây nguy cơ mất ATGT. Phản ánh trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh xuất hiện nhiều xe trọng tải lớn chở đất của mỏ đất từ xã Quảng Thành (huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh) vào nội đô có dấu hiệu quá tải, hoạt động với tần suất cao, bất chấp biển báo hạn chế tải trọng được lắp đặt tại tuyến đường. Đáng chú ý, đoạn qua Trường THCS Hải Hoà (phường Hải Hoà, thành phố Móng Cái) xe trọng tải lớn thường xuyên lưu thông khiến mặt đường đã xuất hiện tình trạng lún nứt, bong tróc, gây nguy cơ mất an toàn giao thông cho học sinh và người dân lưu thông trên đường.
(PLM) -“Uống cà phê trước khi ăn sáng 30 phút, dùng được cho cả bệnh nhân đau dạ dày”, “Uống cà phê chứa gừng đen mật ong có thể loại bỏ hết mỡ lâu năm, đánh bay mỡ chai lì”… Đây không phải là khuyến cáo của chuyên gia về y tế, cũng không phải lời khuyên của bác sĩ, dược sĩ mà là những khẳng định, quảng cáo đến từ một diễn viên đóng phim truyền hình về sản phẩm với khả năng giảm cân tức thì có tên gọi “Cà phê gừng đen mật ong”. Thực tế, đây chỉ là một loại thực phẩm bổ sung, người tiêu dùng cần cẩn trọng và tỉnh táo trước những quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm như thuốc chữa bệnh.
(PLM) - Ngày 26/3, Chi bộ Khối Nội dung trực thuộc Đảng bộ Báo Pháp luật Việt Nam đã tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2027. Dự đại hội có đồng chí Vũ Hoài Nam - Bí thư Đảng uỷ, Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam ; đồng chí Trần Ngọc Hà - Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ, Phó Tổng biên tập; đồng chí Vũ Hồng Thúy – Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ, Phó Tổng Biên tập; các đồng chí đại biểu là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Báo; các đồng chí Bí thư, Phó Bí thư đại diện các Chi bộ trực thuộc cùng toàn thể Đảng viên của Chi bộ Khối Nội dung.
