Thứ bảy 01/11/2025 16:16
Email: [email protected]
 |
Nằm tại thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, cách trung tâm thành phố Yên Bái khoảng chừng 55 km về phía Tây Bắc, Đền Mẫu Đông Cuông hay còn được gọi là Đền Đông, Đền Đông Cuông, Đền Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn, Đông Quang Linh từ là nơi thờ chính Mẫu Đệ Nhị Thượng ngàn trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, nơi lưu giữ được những giá trị văn hoá truyền thống trong đời sống tâm linh của người Tày Khao.
Qua sử sách thư tịch được biết Đền có muộn nhất vào đời Lê, được phát triển từ một Miếu cổ (thuộc trung tâm trại Quy Hóa thời Trần). Các thư tịch cổ như Kiến văn tiểu lục, Đại Nam thống nhất chí đều có ghi chép về ngôi Đền Đông Cuông này. Đền và khu vực đền có liên quan đến Đền Ngọc Tháp và Đền Hùng (Phú Thọ).
 |
| Cổng vào Đền Đông Cuông. |
Được xây dựng trên một thế đất rộng, tọa sát bên đôi bờ sông Hồng, Đền Đông Cuông có phong cảnh sơn thuỷ hữu tình, xung quanh là đồng ruộng và núi rừng bao bọc. Nơi đây cùng Đền Suối Tiên là 2 ngôi đền có diện tích lớn và nổi tiếng với sự linh thiêng lâu đời của tỉnh Yên Bái.
Đền Đông Cuông là cụm di tích với 4 điểm chính, bao gồm Đền chính và ba miếu thờ khác là miếu thờ Cô, thờ Cậu và thờ Đức Ông. Kiến trúc của đền mang đậm nét đặc trưng của thời kỳ Lý - Trần, với các kết cấu hình chữ đinh đặc trưng. Phần thiết kế mái đền có hình dáng cong tựa như hình lưỡng long chầu nhật, tạo nên một cảm giác uy nghi và linh thiêng. Các cột đền được làm từ vật liệu gỗ tứ thiết, được sơn son thếp vàng và trang trí với những hình rồng cuốn trang nghiêm. Mỗi chi tiết đều được chạm khắc rất tỉ mỉ và tinh xảo, thể hiện sự thành kính và tín ngưỡng của người dân địa phương đối với thờ Mẫu.
 |
| Kiến trúc Đền Đông Cuông mang đậm nét đặc trưng của thời kỳ Lý - Trần. |
Đền bao gồm hai tòa chính là đại bái và hậu cung cấm ở phía sau. Tại tòa hậu cung hiện vẫn còn bảo tồn hai pho tượng đồng với kích thước lớn, bao gồm pho tượng mẫu và pho tượng quan Hoàng Báo. Trên không gian bên trong của tòa Tiền đường, có bốn ban thờ được sắp xếp, bao gồm Tòa ngũ vị Tiên Ông, Phủ Sơn trang, Ban Trần triều và Tòa công đồng chúa cùng với nhiều di vật mang giá trị lịch sử lớn.
Ngoài việc duy trì các tục lệ thờ Mẫu, ngôi đền này còn thờ các vị anh hùng của các dân tộc thiểu số như Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng... Đồng thời, đền cũng tôn vinh các vị tướng nhà Trần đã có công trong ba cuộc kháng chiến hào hùng chống lại quân Nguyên Mông từ năm 1258 đến năm 1288.
 |
| Bên trong Đền Đông Cuông, nơi thờ Mẫu Đệ Nhị Thượng ngàn trong tục thờ Mẫu Tam phủ. |
Sau những thời kỳ chiến tranh ác liệt, ngôi đền đã bị hủy hoại nghiêm trọng. Để tôn vinh di sản văn hóa và lịch sử, năm 1995, UBND tỉnh Yên Bái đã ra quyết định cấp phép cho người dân địa phương xây dựng lại đền Đông Cuông trên nền móng còn lại của ngôi đền cũ. Với cấu trúc khuôn viên đền bao gồm cả miếu thần linh và động sơn trang nên trải qua chiều dài lịch sử, nơi đây vẫn giữ nguyên những nét bản sắc đặc trưng của dân tộc và các tục lệ truyền thống của tín ngưỡng thờ Mẫu lâu đời.
Đền Đông Cuông được nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian nhận định là vùng khởi nguồn của Mẫu Thượng ngàn trong hệ thống thờ Mẫu của người Việt, có vị trí cực kỳ quan trọng trong hệ thống thờ đạo Mẫu, được coi là cội nguồn của Mẫu Thượng Ngàn.
 |
| Lễ hội Đền Đông Cuông được tổ chức vào ngày Mão đầu tiên của tháng Giêng và tháng Chín âm lịch hàng năm. |
Trong di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ nói chung và thờ Mẫu Thượng Ngàn tại đền Mẫu Đông Cuông nói riêng có một nghi lễ hết sức đặc biệt, đó là nghi lễ chầu văn - hầu đồng, một nghi thức tín ngưỡng thực hành tiêu biểu nhất của đạo Mẫu.
 |
| Buổi nghi lễ hầu đồng được thực hiện tại Đền Đông Cuông. |
Hằng năm từ tháng giêng đến tháng 3 Âm lịch cùng những dịp cuối năm, các tín đồ theo tín ngưỡng thờ Mẫu từ khắp nơi trên cả nước đổ về đây để thực hiện các nghi lễ Mẫu, tuân theo truyền thống "bắc ghế hầu Thánh".
Với những huyền tích và nghi lễ cổ xưa mang đậm bản sắc dân tộc, Đền Đông Cuông đã được Bộ văn hóa thể thao và du lịch công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào tháng 1/2009. Cùng với đó, tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn tại Đền Đông Cuông đã được UNESCO vinh danh và công nhận. Đến năm 2023, Lễ hội Đền Đông Cuông đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Tuấn Phong
Theo dõi chúng tôi trên:
Sáng 29/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh - Tổ phó Tổ Công tác liên ngành về rà soát, đánh giá thủ tục hành chính (TTHC) trên phạm vi toàn quốc dẫn đầu Đoàn công tác liên ngành làm việc với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về công tác triển khai Công điện số 201 ngày 22/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết, từ chiều tối và đêm nay (30/10), không khí lạnh tăng cường sẽ ảnh hưởng đến khu vực Đông Bắc Bộ, sau đó lan rộng xuống Bắc Trung Bộ, Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Thời tiết miền Bắc chuyển lạnh, kèm mưa rải rác do tác động của không khí lạnh kết hợp với nhiễu động gió đông.
Từ tháng 11/2025, nhiều chính sách mới trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và bảo hiểm xã hội sẽ chính thức có hiệu lực, tác động trực tiếp đến hoạt động kinh tế – xã hội và người dân.
Tối 28/10/2025 tại khu vực Phú Mỹ, phường Từ Liêm (trước đây là phường Mỹ Đình 2), Hà Nội xảy ra một vụ xô xát liên quan đến mâu thuẫn chỗ đậu xe ô tô, khiến một người phải nhập viện điều trị.
Phản ánh đến Báo PLVN, bà Đỗ Thị Hạt (trú tại Tổ 3 Duyên Hải, phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai) gửi đơn kêu cứu, kèm tài liệu về việc một cá nhân có dấu hiệu làm giả hồ sơ giấy tờ để chiếm đoạt tài sản của mình là quyền sử dụng 1.379m2 đất. Nguyên nhân cũng bởi mảnh đất này được bà Kim Thị Dung (chủ sử dụng đất ban đầu) ký tới 2 giấy bán đất viết tay khác nhau cho bà Hạt và một người khác. Trình bày trong đơn, bà Đỗ Thị Hạt cho biết, giấy viết tay giữa mình với chủ sử dụng đất ký mua bán từ năm 2011 đã được giám định, xác định là đúng và cũng có nhiều người là tổ trưởng TDP, các hộ giáp ranh có thể làm nhân chứng. Trong khi đó, bà Hạt cho rằng tờ giấy bán viết tay thứ 2 cùng một số giấy tờ khác đang có nhiều điểm “mờ” cần được cơ quan chức năng xem xét để làm rõ…
Liên quan đến vụ việc bà Dương Thị Trà My (ủy quyền cho bà Trần Thị Thắm) xin chuyển mục đích sử dụng thửa đất diện tích 2.017,5m2 tại thửa đất số 210, tờ bản đồ địa chính số 185 tại phường Tuần Châu, tỉnh Quảng Ninh, mới đây UBND phường Tuần Châu đã khẳng định: Theo quy định chỉ cần phù hợp một trong các loại quy hoạch theo quy định là đủ điều kiện để chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Vì vậy quan điểm của phường là thửa đất của bà My, bà Thắm đủ điều kiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
PLM - Sáng 28/10/2025, tại trụ sở Bộ Tư pháp, Cục Hành chính tư pháp đã long trọng tổ chức buổi gặp mặt đoàn các gia đình con nuôi Thụy Điển nhân dịp họ trở về thăm quê hương Việt Nam. Cuộc gặp gỡ diễn ra trong bầu không khí ấm áp, giàu cảm xúc gắn kết những trái tim mang chung cội nguồn Việt.
Ngày 27-10, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội thông tin, trong tuần từ 17 đến 24/10/2025, toàn thành phố ghi nhận 392 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 38 ca so với tuần trước. Số ca mắc tăng trở lại, cùng với việc phát hiện thêm 12 ổ dịch mới, đang làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bùng phát dịch trên diện rộng khi thời tiết vẫn thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển.
Ngay sau khi Việt Nam và Hoa Kỳ công bố tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng. Nhiều chuyên gia kinh tế, đối ngoại nhận định sự kiện này là một bước ngoặt mang tính chiến lược, đánh dấu thành công của Việt Nam trong quá trình đàm phán thuế đối ứng với đối tác Hoa Kỳ, là tín hiệu tốt cho thương mại song phương giữa hai nước, vừa ổn định, vừa lâu dài và củng cố lòng tin cho doanh nghiệp hai nước xúc tiến đầu tư.
PLM - TAND TP Hà Nội vừa ra quyết định xét xử Cao Văn Hùng ( SN 1973 ) vào ngày 17/11 tới về các tội danh “Giết người” và “Hủy hoại tài sản”.
